VU Magazine 1977 - pagina 313

1^ magazines

Trekarbeider is na teragkeer in z'n land niet ineens een ondernemer „////(de gastarbeider, of beter: de trekarbeider) kan een zodanig inkomen verdienen, dat hij zijn gezin in het vaderland meer kan geven dan dit gewend was, terwijl hij daarnaast nog kan sparen, teneinde zich bij zijnterugkeer in het land van herkomst een goede (betere) toekomst te kunnen opbouwen. Dit laatste wordt nog ondersteund door inmiddels opgedane kennis en ervaring". De opvatting dat het verschijnsel trekarbeid eigenUjk ook een stukje ontwikkehngssamenwerking inhoudt is populair. De Turk, Spanjaard of Marokkaan verdient hier niet alleen de kost voor vrouw en kinderen ginds, hij steekt bovendien nog het een en ander op, zodat hij, na te zijn teruggekeerd een des te waardevoller kracht kan zijn bij de opbouw van zijn land. B. en W. van Rotterdam dachten er zo over, zoals kan blijken uit het citaat hierboven (uit: de nota inzake de problematiek rond de vestiging van buitenlandse werknemers in Rotterdam). Ook de Stichting Maatschappij en Onderneming zag (in '72) dergelijke voordelen: ,,ervaring en scholing" in West-Europa opgedaan, zouden kunnen leiden ,,tot verhoogde arbeidsproductiviteit" en konden als een ,,positief element" worden beschouwd ,,voor het land in kwestie". Een mooie gedachte, maar ze klopt niet. ,, Ongeschoolde trekarbeiders, die hier kippen staan schoon te maken of zoals bij de VU, de vloeren vegen, kortom: die hier ongeschoold werk doen, zijn geen ondernemers wanneer ze na een aantaljaren terug gaan", aldus dr. Henk Tieleman, ontwikkelingseconoom. Hij is de afgelopen jaren betrokken geweest bij het zgn. Remplod-project, dat met steun van minister Pronk, werd verricht in Marokko, Tunesië en Turkije. Officieel loopt dit project tegen het einde van dit jaar af; onderzoeksrapporten over elk van drie landen liggen op tafel.

Negatief antwoord Er wordt op z'n minst twijfel in geuit over de rol die ex-trekarbeiders kunnen spelen bij de ontwikkeling van hun land. ,,Indien men ontwikkeling wil verstaan in termen van een groei naar onafhankelijkheid (...) dan kan trekarbeid (...) op den duur bezwaarlijk als positieve factor in het ontwikkelingsproces beschouwd worden", ,,De vraag oftrekar-

is voor de gedachte dat terugkeerders bij uitstek een categorie met dragers van sociaal-economische vernieuwing zouden vormen. Deze groep vormt én vanwege haar geringe omvang én vanwege haar kwaliteiten geen vanzelfsprekend aangrijpingspunt vooreen Marokkaans of Marokkaans-Nederlands ontwikkelingsbeleid". En in ,, Migration and Development":,, Teruggekeerde migranten, van wie de meesten er niet in zijn geslaagd de ambities die ze vóór hun vertrek hadden, waar te maken, hebben slechts in zeer geringe mate bijgedragen aan de economische ontwikkeling van het district. De meeste teruggekeerden zijn teruggevallen op de agrarische sector, waar geen werk is".

Geen ondernemer Daarmee was een negatief antwoord gevonden op een van de vragen waarmee het Remplod-project was gestart. Die vraag kan worden samengevat als: ,, Hebben trekarbeiders die willen terugkeren naar hun land een positieve bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van de regio's van herkomst?" In een gesprek dat VU-magazine heeft met Henk Tieleman, komt vooral de problematiek in Tunesië aan de orde, omdat hij daar aan het project werkte. In de grond van de zaak echter, liggen de zaken in de twee andere landen niet veel anders. Ook daar wordt de trekarbeider, die als ongeschoolde vertrok, bij terugkeer niet plotseling een ondernemer. Geldgebrek is daarbij niet de belangrijkste handicap; de trekarbeider heeft gespaard. Maar ondernemen is een vak dr. Henk Tieleman dat bekendheid vraagt met officiële profoto: Med. Fotodienst - VI beiders de bij uitstek aangewezen inter- cedures, met het aanvragen van vergunmediairs (tussenpersonen) zijn voor een ningen, of kredieten, met het bijhouden beleid van ontwikkelingssamenwerking van de boeken, met het doorgronden met hun landen van herkomst, moet van de situatie op de markt. over het algemeen ontkennend De trekarbeider, die terugkeert met beantwoord worden", zo staat te lezen plannen om een bedrijfje op te zetten m in het rapport over Tunesië (,, Ontwik- z'n geboortestreek, zal in de meeste gekeling of migratie"). Over Marokko vallen aan den lijve ondervinden dat de (,, Weggaan om te blijven", heet het rap- kleine onderneming niet alleen staat, port over dat land) en Turkije (,, Migra- maar ook valt met de persoon van de of tion and Development") wordt in feite ondernemer. In ,,Ontwikkeling migratie" tekenen de onderzoekers een hetzelfde gezegd:,, We komen dan ook tot de conclusie, dat er geen aanleiding aantal pogingen van trekarbeiders op.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen