VU Magazine 1978 - pagina 315

1^ magameS aantal bezette arbeidsplaatsen sneller doorgaans het stellen van een juiste toeneemt dan de officiële werkloos- diagnose. Hoe denken de economisten heid afneemt. hierover? Een ander belangrijk verschijnsel is Nu is het zo, dat er in de afgelopen het laten wegvloeien van potentiële jaren door economisten veel is nagewerklozen in een sociale voorziening dacht over de oorzaken van de optrezoals de w.a.o. (= wet arbeidsonge- dende werkloosheid. Er bleek hierbij schiktheid; nu a.a.w. = algemene ar- echter een tamelijk sterke onenigheid beidsongeschiktheidswet). Niemand op te treden. Schematiserend kan men kan precies aangeven om welke aan- de diverse opinies groeperen in een tallen het hierbij gaat, maar een voor- viertal uiteenlopende opvattingen, zichtige raming komt al gauw op een namelijk (a) faktoren gelegen aan de totaal van 150.000 manjaren. vraagzijde van de volkshuishouding Tenslotte wijs ik nog op komplikaties (b) de hoogte van de reële arteidszoals het - meestal tijdelijk - overgaan kosten, (c) de discrepanties (de vertot werktijdverkorting of het ver- schillen) tussen vraag en aanbod op de schijnsel van de verborgen werkloos- arbeidsmarkt, en (d) meer historischheid (bijvoorbeeld het aanhouden van dynamische verklaringen. Kortheids,,overbodig" personeel resp. het wer- halve volsta ik met een algemene aanken tegen een ,,beloning" die ver be- duiding van deze opvattingen. neden het minimumloon ligt), terwijl er anderzijds eveneens sprake kan zijn Ad (a) Deze groep noemt als zwaartevan verborgen werkgelegenheid (zoals punt voor de verklaring van de in Ne,,zwart"-werken, en misschien ook derland ontstane werkloosheid het in vergelijking met de jaren zestig achwel het verrichten van overwerk). terblijvende groeitempo van de vraag, Economisten over de en met name daarin de bestedingskomponenten private investeringen in werkloosheid machines en gebouwen resp. de mateHopelijk geeft het voorgaande cijferriële overi^eidsbestedingen. Een gemateriaal de lezer een voldoende involg hiervan is mede een wijziging in druk van de huidige arbeidsmarkt. de samenstelling van de afzet, waarGezien enerzijds het rooskleurige door de arbeidsintensiteit van de proverleden van de jaren zestig en anderduktie zal zijn teruggelopen. Het stizijds het minder florissante heden en muleren van de vraag, en vooral van de - zeer waarschijnlijk - sombere de overheidsbestedingen, acht men de toekomst (waarop ik hierna nog terugmeest aangewezen weg voor de bekom) valt eveneens te begrijpen dat de strijding van de bestaande werkloospolitici de wens koesteren om het heid. aantal werklozen terug te dringen resp. een verdere vergroting ervan te Ad (b) De tweede groep neemt als kernvoorkomen. De werkloosheidsbe- punt voor de analyse van de ontwikstrijding wordt dan een eerste priori- keling van de werkgelegenheid sinds teit toegekend. De vraag is dan van- het begin van de jaren zestig de relazelfsprekend hoe men dit in het vat tieve stijging van de arbeidskosten (in moet gieten! Een eerste aangrijpings- ruime zin, dat wil zeggen inclusief sopunt voor een mogelijke therapie is ciale premies e.d.) in verhouding tot

de opbrengstprijs van de produktie en de gestegen produktiviteit van de produktiemiddelen. In dit verband is vooral van belang de gedachte dat men de machines moet onderscheiden naajleeftijd, en dus naar de daarmee samenhangende arbeidsproduktiviteit. Des te sneller de reële arbeidskosten stijgen, des te groter zal de aandrang zijn om de oudere jaargangen buiten gebruik te stellen en eventueel te vervangen door modernere outillage met een vergelijkenderwijs geringere arbeid sbezetting. Het terugdringen van de stijging der reële arbeidskosten (door ondermeer een matiging van de nominale loonsontwikkeling en de verlaging van belastingen en premies) lijkt in deze opvatting de meest aangewezen weg om het aantal arbeidsplaatsen op peil te houden. Ad (c) De derde groep vestigt de aandacht primair op de toenemende discrepantie die blijkt op te treden tussen de vraag naar en het aanbod van arbeidskrachten in een meer kwalitatieve zin. Door de groeiende segmentatie van de arbeidsmarkt, gepaard gaande met een toenemende verstaning van het aanpassingsmechanisme, wordt i^et mogelijk dat vrij langdurig naast elkaar kunnen bestaan een zeker aanbod van bepaalde arbeidsplaatsen (veelal voor geschoolde vakmensen) èn een aanbod van voor andere funkties gekwalificeerde arbeidskrachten. Overigens bergt deze groep minstens twee soorten van aanhangers. Enerzijds namelijk zij, die vinden dat het prijsmechanisme op de arbeidsmarkt hersteld moet worden (met wijzigingen in de beloningsverhoudingen èn in de werkloosheidswetten). Anderzijds zij, die van mening zijn dat de individuele funktie- of beroepskeuze (nog meer dan tot nu toe) eerbiedigd moet worden, zodat een eventueel tekort aan arbeidsplaatsen andere maatregelen vergt (zoals bijvoorbeeld het van overheidswege creëren van nieuwe banen, dan wel het anders verdelen van de resterende arbeidsplaatsen). Ad (d) Deze laatste kategorie is het moeilijkst beknopt samen te vatten. Als voornaamste aangrijpingspunt neigt men te kiezen het dynamische patroon van de ,,life-cycle" van een industrieel produkt. Denkend aan bijvoorbeeld het t.v.-toestel kan men een aantal groeifasen onderscheiden (zoals de langzame aanloopfase, de snelle expansiefase en de stabiele voltooiingsfase waarin de vervanging gaat domineren), die men kan overbrengen op de gehele economie, althans in ieder geval op de industriële produktie-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen