VU Magazine 1980 - pagina 272

W} magazine 6 Geert Mak acht het echter heel logisch dat ,,links"' niet uit het christelijk onderwijs stapt, maar er zich - integendeel - zelfs heel goed thuis voelt. ,,Wil je iets aan deze maatschappij veranderen, dan is het onderwijs daarvoor een belangrijke hefboom. Dat impliceert de ontkenning van de mogelijkheid van ,neutraaF onderwijs, ,waardevrije' wetenschap, het houdt in dat er kontinu over taak en functie van school en universiteit in de maatschappij gepraat en nagedacht wordt, kortom, precies dezelfde dingen waar het bijzonder onderwijs al jaren mee bezig is. Is het dan zo vreemd dat mensen die juist vanuit die ,bijzondere' denktraditie wat linkser en radicaler geworden zijn er niets voor voelen om uit de boot te stappen, enkel en alleen om een diskussie te vermijden die daar een logisch gevolg van is? Een discussie die gebaseerd is op juist datgene wat beide partijen gemeenschappelijk hebben: de erkenning van het enorme politieke belang van onderwijs?" Maar tot die discussie komt het niet echt, constateert Geert Mak. ,,Terwijl je zou verwachten dat zeker aan de VU de diskussie met grote verve gevoerd zou worden, blijkt in de praktijk het debat vaak te ontaarden in verkettering over en weer, relletjes rond benoemingen en zo nu en dan zelfs regelrechte repressie ten aanzien van alles wat links is. En dat, terwijl de VU als geen andere universiteit beschikt over een goede traditie om zo nu en dan over dit soort dingen na te denken en daar ook alle mogelijkheden voor heeft." Bij zijn bespreking van de achtergronden van deze koudwatervrees, meent Mak dat sommigen aan de VU zich blijven gedragen als een minderheidsgroep. „In de subcultuur van de machtige Groote Luyden zitten nog steeds belangrijke elementen die rechtstreeks afkomstig zijn uit de subkultuur van de Kleine Luyden." ( ) De VU als Alma Mater levert zodoende een gemengde ervaring op: soms warm en intiem, soms buitengewoon benauwend, een volwassen vrouw met een paar buitengewoon infantiele trekjes".

Doelstelling Een negatief effect van de VU-doelstelling acht Geert Mak een neiging om reële conflicten uit de weg te gaan en te vluchten in discussies over grondslag en doelstelling. ,,Wie het niet met de gangbare opvatting over allerlei zaken eens is, wordt al snel de vraag gesteld of hij er eigenlijk nog wel bij hoort. ( . . . )

Een mening krijgt daardoor een veel wijdere strekking, een ander mag eigenlijk niet iets anders vinden, de ruimte voor een open discussie wordt daardoor beperkt." Maar oog heeft hij ook voor de positieve kanten van de doelstelling: ,,Toch heeft de VU met haar doelstelling tegelijk ook iets waar andere universiteiten heel jaloers op kunnen zijn: ondanks alles wordt op de VU tenminste over dit soort dingen gepraat. Waar andere universiteiten hun bestaan zo'n beetje als een natuurverschijnsel beschouwen staat er bij de VU tenminste zo nu en dan nog eens iemand op die vraagt: „Past wat we nu doen nog wel in onze doelstelling" - of beter gezegd, zo'n grondhouding van veel mensen die aan de VU werken wordt bij tijd en wijle gedwongen de dingen die men aan het doen is in een bepaalde kontekst te plaatsen. In wezen gaat het dan ook niet om de doelstelling, maar om die telkens opnieuw oplaaiende discussie rond de doelstelling. De doelstelling kan, kortom, op twee manieren functioneren: op de beperkende, normerende manier van een bange minderheidsgroep, maar het kan ook fungeren als referentiepunt, als een reden om telkens weer over de dingen na te denken, een manier waarop zelfbewuste christenen wakker blijven en hun ogen wijd open houden." Dit geldt, aldus Mak, ook voor een andere verworvenheid van deze bijzondere VU, de Vereniging. ,,Bij de rebellerende studenten in de zestiger jaren, waartoe ik zelf hoorde, had die Vereniging een slechte naam. We vonden dat maar een ouderwetse, autoritaire toestand. We verkeken ons daarbij echter op het feit dat niet die

Verenigingsstruktuur autoritair was, maar de manier waarop binnen die Vereniging werd opgetreden en via die Vereniging werd gemanipuleerd. In plaats van het kontakt bij uitstek met de achterban - welke andere Universiteit beschikt over zo'n unieke democratische opbouw - werd de Vereniging door de toen regerende VU-bestuurders als een rookgordijn gebruikt om hun zin door te drukken. In plaats van het platform voor die discussie over grondslag en doelstelling kenmerkten vergaderingen van de Vereniging zich vooral door de uitspraken ex-cathedra van gezaghebbende theologen en captains of industry, die daarmee iedere discussie platsloegen. Wat overbleef was de hantering van een grondslag en een doelstelling in de klassieke, normerende zin van het woord. Met het afwijzen van de verenigingsstruktuur maakten we toendertijd echter een grote fout: we dreigden het kind met het badwater weg te gooien. Gelukkig is door de repressieve tolerantie, de manipulaties van het grootkapitaal en de traagheid der tijden dit plan nooit in daden omgezet: de VU gaat nog steeds uit van een Vereniging, heeft nog steeds een konkreet georganiseerde achterban. De VU is mede daarom waarschijnlijk minder verambtelijkt dan de meeste andere universiteiten. Dat is iets om heel zuinig op te zijn. Tenminste als er anders met die Vereniging wordt omgegaan dan vroeger. De Vereniging kan bijgezet wordt bij dezelfde vertederende folklore als het VU-busje als het blijft bij manifestaties, toogdagen en excursies naar de Hortus Botanicus. Het kan ook een belangrijk middel worden om de VU en haar omgeving wakker te houden."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen