VU Magazine 1982 - pagina 469

RoelfHaan:

Mij geschiede naar Uw Woord Op de gereformeerde gemeenteavond die ik onlangs bijwoonde over de vredesproblematiek in de kerk had men drie sprekers gevraagd: een vertegenwoordiger van het ICTO, het Interkerkelijk Comité voor Tweezijdige Ontwapening, een gereformeerd lid van het IKV het Interkerkelijk Vredesberaad, en een lid van het deputaatschap ter bestudering van het oorlogsvraagstuk. Ik vond het een prachtig voorbeeld voor andere kerken. Immers bij alle geharrewar over „IKV en ICTO" dreigt datgene waarom het gaat doorgaans geheel op de achtergrond te raken, nl. de ,,bestudering van het oorlogsvraagstuk". Daarover werden de drie spekers, waarvan ik een was, danig aan de tand gevoeld. Men was niet over een nacht ijs gegaan, en had in drie voorgaande bijeenkomsten het een en ander aan voorbereiding gedaan. Dit had geleid tot de formulering van een aantal zeer concrete vragen waarop van de drie genodigden een antwoord werd verwacht, dat vervolgens in discussie kon komen. Een van de vragen die aan het ICTO werden gesteld luidde als volgt: Welke zijn de meest essentiële gronden vanuit de bijbel, waarop u meent aan de weg van tweezijdige ontwapening de voorkeur te moeten geven? Voor het IKV was er dezelfde vraag, met in plaats van ,,tweezijdig" het woord ,,eenzijdig". Nu gaat het natuurlijk in de filosofie van het IKV niet om ,,eenzijdige" ontwapening Ik heb het altijd een zwaar ethisch vergrijp gevonden van ICTO

vu-Magazine 11(1982) 12 december 1982

dat het bij het publiek dat minder geïnformeerd is, door zich een „comité voor tweezijdige ontwapening" te noemen, bewust de indruk heeft gewekt dat de vredesbewegingen in ons land niet eveneens tweezijdige vermindering van de wapenvoorraad op het oog hebben. Ik vind dit demagogisch, maar heb dat bij deze gelegenheid niet gezegd; het debat tussen ICTO en IKV hebben we gelukkig kunnen vermijden. Ik denk ook dat we in de meeste kerken daar nog lang niet aan toe zijn. We weten immers niet meer hoe de kerk als kerk zou kunnen of moeten spreken. Wanneer er toch bewust vanuit de kerk, in profetische zin, over vraagstukken van veiligheid, militair beleid en militarisme wordt gesproken, dan is de reactie in vele gevallen negatief eenvoudig omdat wij niet meer weten hoe het christelijk geloof überhaupt nog in verband te brengen met deze fundamentele maatschappelijke vragen. Dan is het begrijpelijk dat ik mij te weer stel; wat is er eenvoudiger dan te zeggen: dit is politiek, en politiek hoort In de'kerk niet thuis? De vraag was op deze gemeenteavond dan ook in wezen deze: wat heeft de bijbel, en het antwoord daarop: het christelijk geloof, te maken met uw politieke inzicht als zodanig. De ICTO-theologie die ons werd ontvouwd, kwam eenvoudig hierop neer. De bijbel is een boek dat je zomaar niet in deze tijd kunt plaatsen. De bergrede gaat over het privéleven, en de bewapening en internationale oorlogvoering is geboden op resp. gerechtvaar-

digd op grond van Romeinen 13: „de overheid draagt het zwaard niet tevergeefs". Het is interessant dat diegenen die de ,,relevantie" van de bijbelse openbaring in het maatschappelijke leven in feite ontkennen toch (waarom eigenlijk?) ook hun eigen bijbelgebruik in stelling brengen. Het is een ,,gebruik"; het is selectief en moet weinig hebben van exegese ofbijbeltheologie. Ik moest dit in een nummer van VU-Magazine dat in de adventstijd verschijnt, toch even kwijt. Het was gelukkig de aanwezige deputaat die eraan herinnerde dat het Woord is vlees geworden. Dat is concreet. Dat betekent dat een op dat Woord gebaseerd ,,beraad" nooit anders kan dan zich vertalen in,,actie". De Argentijnse theoloog in ballingschap Enrique Dussel wijst erop dat de zonde van Adam is geweest het zich ,,totaliseren", het zich afsluiten van het Woord van God. De mens wordt tot een ,,zelf", met geen ander respectdan ,,zelf respect". Hij eet van de boom van kennis van goed en kwaad om „als God" te zijn. Hij sluit zich op in ,,de wereld", dat is in het bijbels taalgebruik, het ,, vlees". In deze totalisering van het,,vlees" is voor de Ander geen plaats. Daarom wordt Abel gedood. Maar broedermoord is, sinds de incarnatie Godsmoord. Het is geen wonder dat de Europese theologie is uitgekomen bij,,God is dood". Nietsche was voldoende geniaal om dit scherp te zien: ,,Onze handen zijn bevlekt met het bloed van God". Daarom is het verhaal van Maria zo veelzeggend. In de toegesloten wereld, waarin

het vlees zich heeft getotaliseerd, geeft Maria het antwoord op de bevrijdingsboodschap van de Engel. Het vlees opent zich voor de Geest. Deze opening is destotalizering, de breuk in de logica van het systeem van de ,,autonome politiek". Maria is het bevrijdigingssymbool bij uitstek — ,,de Maagd van Guadeloupe vastgegrepen door de indianen voorop in de legers van de pastoor Hidalgo die streed tegen de Mexicaanse oligarchie en tegen de Spaanse macht onder de leus ,De grond voor wie er op werken!', lang geleden In 1809". Deze strijdbare maagd is in de eerste plaats nederig. ,,Bewaart uw zelfrespect", zo lees ik in een pamflet van het Hervormd Beraad Vredesvraagstukken. ,,Kerk let op uw zaak! Nederland let op uw zaak! Onze vrijheid staat op het spel." Een gemeentelid op die discussieavond stelde in het gesprek de essentiële vraag: Wat gebeurt er met de Ander, die in het systeem, dat wij terwille van onszelf willen verdedigen, onderligt? Maria liet die Ander binnen. ,,Mij geschiedde naar Uw Woord." Zij opende de weg voor de verzoening tussen vlees en Geest.

427

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen