VU Magazine 1983 - pagina 461

De Gereformeerde Vereeniging voor Daadwerkelijke Vredesactie ('31 -'40)

,Eeii christen mag verloren posten verdedigen' In dat weerbarstige jaren-dertig-prozaschreven ze een ,Open Brief' aan alle Kerken in Nederland. Er moesteen „algemeene Boete-en Bededag" komen, „om de nooden van wereld en christendom voor Gods aangezicht te brengen en hulp en uitkomst af te smeeken van Hem, Die alleen ons redding kan brengen". Zo'n dag was nodig omdat men weinig vertrouwen had in de goede afloop van de Ontwapeningsconferentie in Geneve 1932 en de Herstelconferentie van Lausanne: ,,...zich bewust zijnde, dat door een eventuele mislukking dezer conferentie het toekomstbeeld in schier de geheele wereld somberder dan ooit zal worden en volkomen ondergang onzer beschaving gaat dreigen". 15 Juli 1932 staat als dagtekening vermeld en de brief is onderschreven door H. L. van Bruggen en O. W. de Graaf in hun funktie van 1 e voorzitter en 1 e secretaris van de Gereformeerde Vereeniging voor Daadwerkelijke Vredesactie. De Standaard van 20 juli '32 drukte de brief integraal af en metgevolg kunnen wij het een halve eeuw later in VUMagazine lezen (zie juli/aug.'82). door Jochum de Graaf Met meer dan normale belangstelling las ik het bericht want O. W. de Graaf was mijn inmiddels overleden grootvader. Niet geheel toevallig was ik al enige jaren in het bezit van het familiearchief van mijn opa's seöretariaatswerkzaamheden: wat vlugschriften, brochures, een lijst met ,,bevriende adressen", een agenda van een vergadering en de bijna complete jaargangen van het „Gereformeerd Vredésorgaan". Ik had het wel eens doorgebladerd, maar het toch voornamelijk als een folklore-achtig iets beschouwd, een onbeduidende groep calvinistische vredesactivisten en wat betekende eigenlijk dat ,,daadwerkelijke"? De Tweede Wereldoorlog was er in ieder geval niet mee voorkomen en dat mijn opa tot het uiterste zijn idealen had verdedigd had ik nooit gehoord. In de loop der tijd, niet in de laatste plaats met het opkomen van de huidige massale vredesbeweging, raakte ik meer geboeid door de Vereeniging. Hoe groot was ze, op welke manier trachtten ze hun ideaal te verwezenlijken, wat voor invloed hadden ze, hoe was de reactie toen uiteindelijk de verschrikking van de oorlog onontkoombaar bleek en in hoeverre zijn uit

vu-Magazine 12(1983) 10 november 1983

die tijd paralellen naar de tegenwoordige tijd te trekken?

Douane Opa De Graaf had zich in 1925 in de Friese plaats Bergum als ontvanger van belastingen gevestigd. Zoals menig andere mannenbroeder in die tijd had hij zich door veel studie in de avonduren en ondanks een groot gezin van zeven kinderen opgewerkt van commies bij de douane in de grensplaatsen Huibergen, Wouw, Nispen en Baarle-Nassau. Een patriarchale man: de zoons moesten en zouden de HBS afmaken, voor de dochters was de MULO genoeg, waarna ze voor haar eventueel huwelijk in de huishouding konden komen want: „de beste opleiding is bij moeder thuis". Een principiële man ook, een onkreukbare Rijksambtenaar. ,,Beter onrechtlijden, dan onrecht doen", zo verwoorden mijn ooms Dirk en Luit de Graaf zijn levensmotto, met wie ik het wedervaren van opa en de Vereeniging doorneem. In het gezin De Graaf werd steevast iedere zondag bij de koffie de preek van de dominee nog eens nabesproken. De ooms herinneren zich nog de briesende verontwaardiging toen de dominee aan het eind van een dienst

God dankte dat in Duitsland met Hitler een dam tegen het communisme was opgeworpen. ,,De duivel met de duivel uitbannen, dat kan niet". Op Hemelvaartsdag 1931 richtte opa De Graaf de afdeling Bergum op van de Vereeniging, waarvan de officiële oprichtingsdatum op 10 januari van hetzelfde jaar geboekstaafd staat. ,,Hij had toen net de eerste klap op z'n hoofd gehad", zegt Luit de Graaf, ,,hij zou lijstaanvoerder van de AR zijn bij de gemeenteraadsverkiezingen. Maar toen-ie z'n maidenspeech had gehouden waarin hij zich sterk maakte voor de sociale zorg en zich niet al te ongunstig over de SDAP uitliet hebben ze hem meteen te verstaan gegeven dat-ie helemaal niet meer op de lijst voor zou komen. Eigenlijk was hij ook niet zo geschikt voor partijpolitiek." Polemiek Eind '31 wordt O. W. de Graaf verkozen tot 1 e secretaris van de Vereeniging en te zamen met H. L. van Bruggen, de oprichter en I e voorzitter, en D. Fokkema Sr. als 1 e penningmeester is dan het driemanschap bekend dat vrijwel zonder onderbreking de Vereeniging in haar negenjarig bestaan zal

387

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen