VU Magazine 1985 - pagina 142

Uit de Hortus

Mastiekboom door Daan Smit ,,Toenzeidehun vader Israël tot hen: Indien het zo gesteld is, doe dan dit: neem van het fijnste des lands in uw zakken en brengt dien man een geschenk: een weinig balsem, en een weinig honing, gom en hars, terpentijnnoten en amandelen" (Genesis 43;11) De mastiekboom is de naam boom in wezen niet eens waardig, omdat volwassen exemplaren nietveel hoger worden dan een meter of drie. Deze 'boom' behoort tot de altijd groene loofhoutgewassen. Als regel bestaat het samengestelde blad uit een achttal kleinere blaadjes, die sterk geurende etherische olieën bevatten welke vrijkomen natezijn fijngewreven. Op plaatsen waar ze van nature groeien vindt het nogal broze hout en vooral de dunnere bebladerde twijgen gretig aftrek als brandhout. De ± lOverschillende soorten die te zamen het geslacht Pistacia vormen, behoren tot de familie van de Pistaciaceae. Daaronder zijn er nogal wat die grote economische betekenis hebben. Naastde hier beschreven mastiekboom (Pistacia lentiscus) levert Pistacia terebinthus onder meer de grondstof voor terpentine, terwijl Pistacia vera, de overbekende pistachenootjes levert, verwerkt tot bij voorbeeld gezouten nootjes, in ijs,gebakenz. Vertegenwoordigers van dit vrij kleine geslacht zijn inheems in gebieden rond de

120

Middellandse Zee (inclusief de Canarische eilanden) tot Afghanistan, Zuid-Oost AziëtotMalakkaen hetzuidelijke gedeelte van de Verenigde Staten tot Mexico en Guatemalatoe. Stam en dikkere takken van Pistacia lentiscus bevatten hars, dat vooral na het aansnijden van de bast vrijkomt. Het is bleekgeel, soms iets groenachtiger van kleur en heeft een aangenamegeuren smaak. Het sap dat op de aangesneden plaatsen uit de stammen en takken druiptstoltzodra het metde buitenluchtin aanraking komt. Door er op te kauwen wordt het snel week. Deze eigen-

schap is de bewoners van gebieden waarde mastiekboom in het wild voorkomt dan ook niet onopgemerkt gebleven en het hars wordt dan ook veel als kauwgom gebruikten gewaardeerd om de frisse adem die men er na het kauwen van krijgt. Uitdevrij kleine rondbruinzwarte vruchtjes wordt olie geperst, datdoorde Arabieren gebruikt wordt als spijsen lampolie. Reeds in de Oudheid werden harsen olie van de mastiekboom gebruiktvoor het balsemen van doden. Bij de totstandkoming van mastiekwijn speelde het al een even grote rol, zoals ook bij het samenstellen van diverse li-

keuren. Ten slotte levert het harseen nietonbelangrijke grondstof bij de fabricage van diverse soorten kit, transparante vernis en kleurstof. In genoemde bijbeltekst komt goed tot uiting hoe belangrijk de produkten van de mastiekboom, als gom en hars, in die tijd wel waren. Cultuur Alszovelen houtigen behoort ookde mastiekboom totdegroep nietwinterharde, z.g. kaapse gewassen. Gekweekt in containers, waarvan de grootte afhankelijk is van de plant in kwestie, kan hij overgezet worden in een sierlijke aardewerk pot of houten kuip. Dergelijke planten kunnen reedsvanaf half mei naar eenzonnig plekje in de tuin verhuizen. Daar blijven ze tot half oktober staan. De potkluit dient steeds voldoende vochtig te blijven. Belangrijk is tevens dat iedere maand wordt bijgemest, dit om de groei te stimuleren. Snoeien behoort eveneens tot de regelmatig terugkerende werkzaamheden, zowel om destruik in vorm te houden als om te voorkomen dat hij te groot zou worden. Uitde kluiten gewassen exemplaren geven namelijk problemen bij het overwinteren, omdatde plaatsdie daarvoor beschikbaar is meestal aan de krappe kant is. Om reden datde plant tijdens de overwinteringsperiode vrijwel nietgroeit, is de lichtbehoefte gering en wordt slechts spaarzaam gegoten. Een koel vertrek meteen temperatuurvan ± 5 °C is ideaal. De vermenigvuldiging vindt plaats door middel van zaad of stek. Dat laatste is niet eenvoudig, wortelvorming vindtslechtsbijeen hoge temperatuur(± 30 °C) plaats en dan nog maar alleen wanneer er gebruik gemaakt wordt van wortelstimulerende middelen. Takje van de mastiekboom (Pistacia Lentiscus)

vu-Magazine 14 (1985) 3 maart 1985

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen