VU Magazine 1985 - pagina 70

n de groeten van Sandino... ^

'0

Woestijn Vliegend hoog boven het niemandsland van de AtlantischeOceaan, ergenstussen Nicaragua en Nederland, begin ik aan deze column. Ikgaweermetverlof. Zwevend opdegrensvan twee werelden met het monotonegeluid van de motoren als permanente, zekerheid biedende achtergrond probeer ik mijn ervaringen en gedachten van de laatste weken te ordenen. Hetistijd om de balans op te maken en ordete scheppen in alle twijfels, zorgen en vreugden van de voorbije dagen. Om maarmetdevreugden te beginnen: het studiejaar werd afgesloten met het ene etentje na hetandere: een docentenvergadering met pizza-lunch, een feestelijke maaltijd voor alle werkne(e)m(st)ers, een dinerter ere van een baptisten-veteraan. Bij verschillende gelegenheden wisselden we cadeautjes uit en vlak voor mijn vertrek boden de vrouwen mij een informele culturele avond aan, alsof mijn reis naar Nederland een emigratie voorjaren zou zijn. Dit alles leek een explosie van vreugde en feestelijkheid. Wieechtergoed keek, kon duidelijkzien hoede vreugde slechts een ragfijn vernisje is over een bestaan vol zorgen en triestheid. Bij het geven van een cadeautje werd meermalen gezegd

52

dat men graag een mooier of ander cadeautje had willen kopen, maardat het niet meer verkrijgbaar of niet meer betaalbaar was. Een collega zei wat treurig: ..Vroegerzou hetbeledigend geweest zijn als iemand je een tube tandpasta of een rol wc-papier ten geschenke gaf. Het suggereerde toch dat er iets niet in orde was met je persoonlijke hygiëne. Nu zijn beide prima cadeaus waar iedereen oprecht blij mee is." Ik kan mij niet aan de indruk onttrekken datde hele rij festiviteiten van de laatste weken intuïtief door de mensen georiganiseerd is om defysieke, psychische en culturele armoede van de uiterst snel toenemende maatschappelijke vernauwing te overleven. Het is louter ,,produktie en defensie", ,,defensie en produkf/e "wat de klok slaat. De kranten schrijven al weken lang over niets anders; het culturele leven is op sterven na dood. Het dagelijks leven wordt een treurige trektocht doorde woestijn. Nu leert de ervaring, datde situatie in deze laatste maanden van het jaar altijd watminderrooskleurig is dan in de restvan hetjaar. De militaire spanning stijgt, dejeugdtrektweg uit de steden om koffie te gaan plukken, in de weken vóór

de nieuwe oogst neemt de schaarste toe. Dit jaar is dat niet anders. Het doorbreken van de geluidsbarrière door Noordamerikaanse spionagevliegtuigen telkensop hetzelfde uur van de dag veroorzaakte eerst paniek en daarna een grote machteloze woede. Erverschenen tanks in de straten, maar die konden noch de woede noch de machteloosheid wegnemen. De schaarste bleef groeien en werd in het zicht van de kerstdagen als pijnlijkerdan ooitervaren. Want als je zelfs geen kippepootje meer kunt krijgen, wordt het kerstdiner wei karig. Wat dit jaar — naar mijn indruk—wel nieuw is, is het wegsterven van alle creativiteit en fantasie. Het lijkt wel of de verkiezingen van begin novemberzo'n bovenmatige inspanning zijn geweest voor het land, dat er daarna absoluut geen energie meer over is. We leven louterin degrauwheid van het één-dimensionale bestaan van ,,produktie en defensie". Waarzou de energie, de creativiteit en hetgeld vandaan moeten komen voor iets meer dan het pure overleven dank zij defensie en produktie? Je kunt alleen nog ontsnappen aan de trieste realiteit door feesten te organiseren of doortefantaseren over betere tijden. En datgebeurt volop. Evenals in de Tweede Wereldoorlog in Nederland vertellen vrouwen elkaar recepten van allerlei heerlijkheden, waarvan de ingrediënten met geen mogelijkheid meerte krijgen zijn: gevulde appels, cakes van echte boter, zalmsalades en chocoladetaarten. Enthousiastvertellen zij welke geïmporteerde produkten vroegergewoon in de supermarkten lagen: olijven, vleessauzen en bonbons. Dat velen van hen die produkten toen ook niet of slechts bij hoge uitzondering konden betalen lijkt minderpijnlijkdan hetfeit datzeernu helemaal niet

meerzijn. Alleen a\üeillusie van de beschikbaarheid maakte mensen kennelijk tevreden, ook al was die beschikbaarheid voorde meesten slechts schijn. Ik moet denken aan de Israëlieten in de woestijn, die ookterugverlangden naar de vleespotten van Egypte, waartoe zij als slaven natuurlijk bepaald geen ongelimiteerde toegang hadden. Op hetseminarie lezen we het boek Exodus en we voelen ons als het volk Israël in de woestijn. Na de bevrijding uit Egypte begon de ellende pas goed: veertig jaar rondtrekken in de woestijn, bedreigd door hongeren dorst, vijandige troepen, wanhoop en onenigheid. Maarook: één groot bewustwordings-en scholingsproces; veertig jaar leven op manna en kwartels, leren te delen en niette hamsteren, leren één volktezijn en niette rivaliseren, nadenken overeen rechtvaardige organisatie van de nieuwe samenleving en nietdoorgaan in oude patronen. Veertig jaar in de woestijn. Langzamerhand beginnen we in Nicaragua te beseffen dat dat wel eens onze onmiddellijke toekomstzou kunnen zijn. Het beloofde land laat nog even op zich wachten.

vu-Magazine 14(1985) 2 februari 1985

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen