VU Magazine 1988 - pagina 481

gedaan en zo werd het mogelijk om ook de vijand systematisch te misleiden. De Duitsers richtten een radiostation op dat claimde een Franse 'piraat' te zijn. De zogenaamde 'Camarade du Nord' begon haar uitzendingen met de Internationale en riep tussen de chansons door de Franse communistische partij op tot neutraliteit wegens het RussischDuitse akkoord. De correspondenten vervulden graag de hen toebedeelde cheerleader-functie in de strijd tegen de vijand. Enthousiaste BBC-radioverslagen van luchtgevechten, die rechtstreeks werden uitgezonden, vertonen achteraf gezien een verbazingwekkende overeenkomst met voetbalverslaggeving: "Smash, Oh boy, I've never seen anything as good as this. The RAF fighters have really got those boys taped."

Generaal Montgomery, die in Noord-Afrika zijn eigen headlines produceerde, beschouwde de correspondenten als essentieel deel van zijn staf. De Duitse Propagandatruppen, die uit schilders, schrijvers, fotografen, filmers, journalisten, radio- en filmproducenten bestonden, vochten vaak gewoon mee. Hun overlevingskans was niet groter dan die van gewone soldaten. Hun hoofdtaak was 'de beïnvloeding van de loop van de oorlog door middel van psychologische controle over de stemming thuis, in den vreemde, aan het front en op vijandelijk territorium.' Een glasheldere omschrijving die opmerkelijke overeenkomsten met de werking van de oorlogsjournalistiek in het algemeen vertoont. Hoe groot de rol van de pers inmiddels geworden was blijkt niet alleen uit Eisenhower's beroemd geworden

uitspraak 'Public opinion wins war.' Opmerkelijk is bijvoorbeeld een militaire operatie van de Britten gedurende de Birma-campagne. In 1942 hadden de Japanners de Britten uit Birma verdreven. Nationalistisch China was daardoor afgesneden van bevoorrading door de geallieerden en Brits-Indië werd bedreigd. Het Britse en Amerikaanse publiek verkeerde door de berichtgeving echter in de veronderstelling dat de Japanners in die regionen de ene na de andere nederlaag leden. Toen verscheen de excentrieke Britse aristrocraat O. Wingate op het strijdtoneel. Begin 1943 leidde hij een door drieduizend man uitgevoerde guerilla-achtige operatie, een paar honderd mijl achter de Japanse linies. Een eigenwijze actie die strategisch gezien tot mislukken was gedoemd. Maar uit moreel oogpunt bleek zij een groot succes. Churchill nodigde Wingate uit, bezocht met hem de Amerikaanse president Roo- Foto ANP sevelt en Wingate werd een oorlogsheld. De pers had zoveel aandacht aan de actie besteed dat de Britse legerleiding daarop uit zuiver publicitaire motieven besloot om nog zo'n expeditie uit te voeren. Het hele scenario voor de perspresentatie van de publiciteitsstunt lag al klaar, maar de realiteit gooide roet in het eten. Net na het begin van de operatie verongelukte in het Assamgebergte een bommenwerper met daarin Wingate en de meegestuurde journalisten Stuart Emery en Stanley Wills.

D

e geënsceneerde Birma-expeditie laat een interessante ontwikkehng zien: het zwaartepunt lijkt zich te verplaatsen van het daadwerkelijke front naar het psychologische slagveld, dat vooral het terrein van de media is. Deze lijn zet zich voort in Vietnam. Er wordt zelfs beweerd dat de oorlog in Vietnam door camera's is beslist. Het waren immers de media die via foto's en televisiebeelden op verschillende cruciale momenten de gebeurtenissen in een stroomversnelling brachten. Ondanks het feit dat er sinds 1954 Amerikaanse militairen opereerden, konden in het voorjaar van 1963 alle in Vietnam aanwezige fulltimecorrespondenten nog aan één tafel zitten. Toen kwam er door toedoen 27

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen