VU Magazine 1988 - pagina 434

Over een gereformeerde opvoeding moet men niet lichtvaardig denken. Het seksuele werd er onderdrukt en kinderen kregen alleen moreel juiste keuzen voorgehouden. Maar in hoeverre verschillen gereformeerden daarmee van andere bevolkingsgroepen in deze eeuw? ROELEKEVUNDERINK

Een poort naar de zonde In haar streven naar emancipatie gaat een onderdrukte minderheid er nogal eens toe over zich te isoleren. Het doel van een dergelijke strategie is niet alleen het zich afkeren van de dominante buitenwereld, maar ook het versterken van de eigen positie. Aan het einde van de negentiende en het begin van de twintigste eeuw bediende ook het gereformeerde volksdeel zich van dit middel. Onder leiding van voorman dr. Abraham Kuyper trokken gereformeerden zich meer en meer terug in eigen organisaties zoals scholen, een politieke partij en een universiteit. Een gevolg van deze handelwijze was dat gereformeerden ook vrijwel alleen maar in aanraking kwamen met andere gereformeerden: 'gemengde' huwelijken waren bijvoorbeeld uit den boze. Weinig oog had men voor wat buiten de eigen kring gebeurde en vooroordelen konden

'Kwam dat welHcht ook, omdat de voorhchter de eigen seksualiteit niet had leren hanteren?' weHg tieren. Binnen de eigen groep was veel anders, en vaak ook beter dan elders. Dacht men. Want deze fixatie op de eigen groep stond een nuchtere vergelijking tussen 'wij' en 'zij' in de weg. Want in hoeverre hebben gereformeerden bijvoorbeeld meer te lijden van de strengheid van het geloof en het geheel aan ge- en verboden dan

24

dat bij andere bevolkingsgroepen in die tijd het geval was?

baar worden, en dan was er sprake van een publieke zonde in de gemeente. De 'zondaars' plaatsten zich n zijn proefschrift over seksuele hiermee buiten de gemeenschap en voorlichting onder gereformeer- konden alleen via een openbare den gedurende de periode 1900- schuldbelijdenis daarin weer worden 1965, getiteld Fijn enfrisch, geeft dr. opgenomen. Deze schuldbelijdenis W. Top (58) een beeld van gerefor- vond meestal plaats in de kerkmeerd Nederland waarin seksuele dienst, voor het oog van iedereen, activiteiten als zondig werden be- en kreeg daarom vaak het karakter schouwd. Top - hij promoveerde van een publieke afstraffing. onlangs aan de Vrije Universiteit - Toch bleek lange tijd, en dan vooral meent dat gereformeerden sterker in de agrarische samenleving, "vlesedan anderen hadden te lijden onder lijke conversatie" voor het huwelijk een strenge moraal die alle seksuele een geaccepteerd gebruik te zijn. genot verbood. Seksuahteit werd ge- Men wilde over nakomelingen niet zien als "een poort naar de zonde". in het onzekere verkeren. Daarnaast De voorlichters stonden voor de werd dit gebruik bewust toegepast moeilijke taak informatie over sek- om toestemming voor een huwelijk suahteit op zodanige wijze naar bui- af te dwingen. Maar ook bleek een ten te brengen dat jongeren wel wis- groot percentage van de gedwongen ten wat hen (na het huwelijk uiter- huwelijken eenvoudigweg te zijn aard) te wachten stond, maar ontstaan omdat de verloofden niet zonder dat die informatie hun konden wachten tot de huwelijksseksuele gevoelens zou prikkelen. dag. Seksuele voorlichting hield dus een zeker risico in. Voorlichters noemeksuele voorhchting was niet den daarom de dingen niet bij de zozeer noodzakelijk om mennaam, maar verwezen naar parallelsen voor te bereiden over wat len met het dierenrijk of naar de bij- komen ging, maar vooral als tegenbel. De biologische benadering wicht tegen geluiden uit andere krinkreeg daarbij veel meer aandacht gen. De Nieuw Malthusiaanse Bond dan de affectieve en daardoor kwam was in de ogen van gereformeerden een integrale seksuele voorlichting een "anti-Goddelijk stelsel in onze in de beschreven periode niet tot tijd". De NMB wilde - door het stand. "Kwam dat wellicht ook, om- propageren van voorbehoedmiddedat de voorlichter de eigen seksuali- len - wel de seksuele lusten botvieteit niet had leren hanteren?" vraagt ren, maar daarvan niet de lasten Top zich boosaardig af. dragen. En omdat de voormannen Jongeren, en dan speciaal verloof- vermoedden dat ook gereformeerden, werd voorgehouden dat kuis- den methoden tot geboortebeperheid vóór het huwelijk geboden was. king toepasten, moest daartegen Door een zwangerschap kon seksu- worden geprotesteerd. eel verkeer voor het huwelijk open- Ook van andere kanten loerden be-

I

S

VU-MAGAZINE—NOVEMBER 1988

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen