VU Magazine 1989 - pagina 371
De wetenschap streeft weliswaar naar zekerheid, maar niet zonder zich voortdurend van de hopeloosheid van dit streven bewust te zijn. Elke onbetwistbaar lijkende waarheid ligt als het ware op de eigen doodssteek te wachten. Het wapen waarmee de wetenschap zich een weg voorwaarts baant, is de twijfel: het niet willen accepteren dat de dingen zijn zoals ze ons voorgespiegeld worden.
Gaiileï voor de inquisitie op een schilderij van Cristiano Banti: het vege lijf gered door uitspraken publiekelijk te herroepen.
H
et is niet zo'n grote stap om de twijfel als wetenschappelijk principe uit te breiden tot het maatschappelijk niveau. Als de verhouding tussen de hemellichamen omkeerbaar blijkt te zijn, waarom zou datzelfde niet kunnen gebeuren in de verhouding tussen meesters en knechten? In een scene uit het toneelstuk 'Het leven van Gaiileï' laat Bertolt Brecht iets dergelijks gebeuren. Het volk interpreteert de nieuwste wetenschappelijke ontdekkingen naar eigen goeddunken en er worden liedjes gezongen waarbij de knechten lui worden, de leerlingen in bed blijven, de visvrouwen hun klanten laten staan en de eigen vis opeten, en de meesteressen ruim baan maken voor hun meid. De Gaiileï van Brecht verzucht dan ook: "Onze nieuwe kunst van het twijfelen verrukte het grote publiek. Het griste ons de telescoop uit de hand en richtte hem op zijn beulen. Deze zelfzuchtige en gewelddadige mannen, die de vruchten van de wetenschap gretig ten eigen bate hebben VU-MAGAZINE—OKTOBER 19
17
Voorblad van de oorspronkelijke editie van de 'Saggiatore' (een polemisch geschrift over de fysische aard van kometen): de aarde verre van uniek.
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van zondag 1 januari 1989
VU-Magazine | 484 Pagina's