VU Magazine 1991 - pagina 466

1977

Het huwelijk op de helling Onafhankelijk van elkaar doen in '77 twee deskundigen op het terrein van huwelijk en gezin, geruchtmakende uitspraken over het huwelijk. Dr. J. Rinzema, in het dagelijks leven predikant te Soest, meent in een boek dat het huwelijk hard aan revisie toe is. Prof.mr. Job de Ruiter stelt publiekelijk vast, dat het huwelijk voor sommigen te zwaar is. De Ruiter - die het later onder meer tot minister van justitie zal brengen - is op dat moment rector magnificus van, en hoogleraar privaatrecht aan de Vrije Universiteit en, blijkens de archieven, ook nog commissaris van de NV Enkhuizer Banketfabriek. Ten behoeve van het decembernummer van dat jaar arrangeert VU-Magazine een dialoog tussen beide heren, waaraan de volgende fragmenten zijn ontleend.

H

et gesprek droeg een verkennend karakter en omvatte een scala van onderwerpen: het huwelijk natuurlijk, maar ook echtscheiding, samenwonen en emancipatie. 'In hoeverre hebben feitelijke ontwikkelingen invloed op normen?', zo luidt de eerste vraag van VU-Magazine. Rinzema: "Tussen normen en feitelijke ontwikkelingen zal er van een wisselwerking sprake moeten zijn: normen staan onder invloed van feitelijke gedragingen en - dat mag je tenminste hopen - normatieve redeneringen zullen invloed hebben op handelingen van mensen." De Ruiter: "Je ziet in de ontwikkeling van het denken over zaken als gezin, familie, sexualiteit, dat normen vaak samenhangen met feitelijke situaties. Heel duidelijk kun je dat zien aan een ethisch zwaar geladen zaak als geslachtsgemeenschap. Vroeger bestonden weinig technieken om zwangerschap te voorkomen. De norm die geslachtsgemeenschap buiten het huwelijk verbood, stond in verband met het ongewenst zijn van een buitenechtelijke zwangerschap. Dat was dan wel een echte norm, die toch een feitelijke component had. Normen hangen niet in de lucht; ze gaan ergens over. Daarom zul je bij verschuivingen van normen moeten bezien in hoeverre die te maken hebben met verschuivingen van feiten." VU-Magazine veronderstelt dat, wanneer het over normen gaat, het voor een jurist gemakkelijker zal zijn de feiten te laten tellen, dan voor een predikant. De Ruiter: "De omslag in het juridische denken heeft ermee te maken, dat men vroeger in het recht - en dat is niet eens zo heel lang geleden vrij onbelemmerd normatieve gezichtspunten uitdroeg. Dat wat ou-

16

dere recht was georiënteerd op de bescherming van min of meer abstracte structuren, zoals het gezin, de familie. Op zulke gronden kun je er toe komen om echtscheidingen moeilijk te maken, omdat die een aantasting betekenen van die structuren. Het huidige echtscheidingsrecht gaat er van uit dat de vorm op zich wel waardevol kan zijn, maar dat, wanneer die niet meer reëel functioneert, hij de menselijke ontplooiing niet in de weg mag staan. Het recht is zich meer gaan oriënteren op het geluk van de mens; dat is een ontwikkeling die ik zeer positief waardeer. Het is in mijn gedachtengang bovendien een bij uitstek normatieve ontwikkeling." Rinzema: "Het spreekt vanzelf dat een jurist in de eerste plaats geneigd is, wanneer het huwelijk ter sprake komt, te denken aan het huwelijk als rechtsinstituut. Ik denk dat prof. De Ruiter het met me eens zal zijn, wanneer ik zeg, dat daarin niet het hele wezen van het huwelijk ligt. Het wezen is de hefdesgemeenschap tussen man en vrouw, zoals de Schepper die heeft bedoeld. De wetgever kan nooit het wezen van het huwelijk vastleggen. Hij kan wèl een beschermend hekje om het huwelijk heen zetten. "Ik kan me voorstellen dat je, om het huwelijk hoog te houden, het oude echtscheidingsrecht, waarvan ik de ellende in de praktijk heb meegemaakt, gaat herzien. Wanneer je een huwelijk, dat niet aan z'n intenties beantwoordt, met machtsmiddelen - want daar komt het op neer bijeenhoudt, slaat wat goed was bedoeld, om in het tegendeel."(.) VU-Magazine brengt de vraag ter tafel of toegenomen mondigheid en emancipatie, met name van de vrouw, met zich mee brengt, dat men vaker dan vroeger kiest voor VU-MAGAZINE—DECEMBER 1991

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen