VU Magazine 1991 - pagina 129

Maarten Grond: 'Mijn belangrijkste taak is aanwezig te zijn.' Foto Ignace Schretlen

Athene. Behalve een keuken en een badkamer omvat het appartement een grote woonkamer, waarvan de helft als bilbiotheek fungeert met hooguit een paar honderd boeken, een slaap- en een logeerkamer. Mijn belangrijkste taak is aanwezig te zijn. Ik houd de post en administratie bij en vertegenwoordig de Nederlandse school op lezingen, die door andere scholen worden georganiseerd. Het appartement is riant genoeg om er alleen te wonen maar veel te klein om er lezingen te organiseren; desgewenst zou de culturele attaché van de Nederlandse ambassade hiervoor zijn woning ter beschikking stellen." Het werk voor de school neemt gemiddeld twee dagen per week in beslag. Voor de rest werkt Grond aan eigen onderzoek. Jaarlijks moeten in november de onderzoeksvoorstellen voor het komende jaar worden ingeleverd bij de Oudheidkundige Dienst van het ministerie van WVC. Het is gebruikelijk, dat je pas kort voor de aanvang van elk onderzoek per telex een 'voorlopige toestemming' krijgt. De definitieve toestemming komt vrijwel ahijd pas in oktober, wanneer het onderzoek is afgerond." Een beetje vreemde gang van zaken, vindt ook Grond. "Maar ik heb vernomen, dat het bij de andere scholen net zo gaat." Bij lopend onderzoek maken de Griekse autoriteiten geen problemen. Een nieuw onderzoek wordt daarentegen heel zorgvuldig bestudeerd. Doorgaans worden bij veldonderzoek één of twee Griekse archeologen aan het team toegevoegd. Officieel is het hun taak om mee te werken aan het onderzoek, maar tegelijk dienen ze er voor te waken, dat geen vondsten worden meegenomen. "Er bestaat altijd een zeker spanningsveld tussen het team en de Grieken. Achterdocht is nooit helemaal weg te nemen. En wanneer je hoort, dat er niet zolang geleden nog een medewerker van de Duitse school aan de grens werd betrapt met opgegraven voorwerpen in zijn bagage, dan kun je de Grieken geen ongelijk geven."

T

och heeft archeologie tegenwoordig niets meer van doen met schatgraverij. Het probleem ligt bovendien echt niet alleen 30

Oudheid is hier tastbaar aanwezig. Daar zijn de Atheners terecht heel trots op, al hebben de meesten de Acropolis nog nooit bezocht."

V

oor dit jaar heeft de Nederlandse school toestemming gevraagd voor een vijftal onderzoekingen. In vier gevallen betreft het een vervolgonderzoek; zoals elke school heeft Nederland inmiddels zijn eigen onderzoeksgebieden in Griekenland. Bij twee van de vijf onderzoeken gaat het om een 'materiaalcampagne'. Hierbij wordt reeds opgegraven, maar niet of nauwelijks onderzocht neolythisch materiaal (afkomstig uit het laatste deel van de steentijd) uit respectieveljk Sesklo in Thessalië en

bij de buitenlanders. Grond: "Tijdens een van onze onderzoeken werden graven gevonden uit de geometrische periode (circa 900 voor het begin van onze jaartelling). In de afspraken met de autoriteiten stond, dat niet verder mocht worden gegraven dan tot een bepaalde periode. Dus werden de betreffende graven met rust gelaten. Maar door de aanwezigheid van archeologen werd de aandacht van de plaatselijke bevolking erop gevestigd. Korte tijd later bleek, dat een aantal graven was opengebroken. "Uiteraard is het mijn taak om de circa twintig leden van de school behulpzaam te zijn, wanneer ze voor onderzoek naar Griekenland komen. Meestal gaat het om eenvoudige klusjes, die in Griekenland toch nog altijd veel tijd kunnen kosten. Zo waren er laatst kratjes nodig om

vondsten in op te bergen. Na heel wat speurwerk beland je dan bij een fabriekje in een of andere stoffige buitenwijk. Je neemt alles mee, wat van belang zou kunnen zijn. Maar natuurlijk ontbreekt er dan toch nog iets, waardoor de transactie geen doorgang kan vinden: het belastingnummer bijvoorbeeld. Ik probeer dan uit te leggen, dat de onderzoeker geen Griek is en hier dus geen belastingnummer heeft. Maar daar trekt men zich niets van aan. Uiteindelijk kunnen de kratjes, na veel overleg, geleverd worden via de eigenaresse van het hotel waar de onderzoeker verblijft." Dit soort ongerief neemt niet weg dat Grond een zeer tevreden mens is: "Ik zit toch maar mooi in Athene. Vanuit het appartement heb ik nét geen uitzicht op de Acropolis, maar ik zie haar dagelijks liggen. De

het Cycladeneiland Syros bestudeerd en geïnventariseerd. Niet ver van Olympia, in Lavdha, onderzoekt de Nederlandse school een reeds door Pausanias (2e eeuw na Chr.) beschreven nederzetting om deze in kaart te brengen. In Aetolië, een nauwelijks bekende streek in Griekenland, dat in de derde eeuw voor Chr. een korte maar intense bloeiperiode doormaakte, wordt een uitgebreide historisch-geografische studie gemaakt. Men veronderstelt, dat de wijze waarop het land is gebruikt, door de eeuwen heen nauwelijks is veranderd en hoopt hierover meer te weten te komen door middel van interviews met bewoners, onderzoek van geografie en bestudering van antieke resten. De enige opgraving onder auspiciën van de Nederlandse school wordt gerealiseerd in Halos. Het gaat hierbij om een mili-

VU-MAGAZINE—MAART 1991

VU-MAGAZINE—MAART 1991

É

taire nederzetting met minstens 8000 bewoners, uit de hellenistische periode, die na een aardbeving is verlaten. Alle waardering van Griekse zijde ten spijt geniet de school in Nederland geringe bekendheid. De circa twintig leden concentreren zich op hun onderzoek. Om hierin verandering te brengen is sinds een jaar een vriendenvereniging opgericht met momenteel bijna tweehonderd leden. Nog dit jaar zal een grootse wervingscampagne worden opgezet. Om de Nederlandse school een bredere basis te geven wil men ook voor Griekenlandstudies vanuit andere vakgebieden, zoals oude geschiedenis, Byzantinologie en Nieuw-Grieks, een plaats inruimen. Maar vanwege de eisen van de Griekse autoriteiten zal het accent op de archeologie blijven liggen. Ook heeft men gekozen voor een wellicht wat minder misleidende naam voor de school: het Nederlands Instituut te Athene - Centrum voor archeologisch en overig wetenschappelijk onderzoek.

avond van. Inmiddels heb ik hier vrienden gemaakt. De mensen zijn nieuwsgierig maar kennen hun grenzen. Wanneer je hier in een van de dorpen komt, vraagt een oud vrouwtje of je getrouwd bent. Als ik ontkennend antwoordt, gaat ze er verder niet op in. Ze zal, zoals je misschien zou verwachten, niet zeggen, dat er ergens nog een kleindochter van haar, zonder man rondloopt." Is zijn positie typerend voor de archeologie? Maarten Grond: "Veel mensen vinden archeologie inderdaad heel interessant, maar de overheid heeft er steeds minder geld voor over. Rond archeologie hangt nog een waas van romantiek. Nu vind ik het persoolijk alles behalve romantisch om met zeven bussen Duitsers in Mycene rond te lopen, maar de opgraving trekt mensen. Een man als Cees Goekoop krijgt met zijn boek 'Op zoek naar Ithaka' veel aandacht van de media. Wat men onvoldoende beseft, is dat er heel wat archeologisch onderzoek

T

'De Oudheid is hier tastbaar aanwezig. Daar zijn de Atheners terecht heel trots op, al hebben de meesten de Acropohs nog nooit bezocht.'

egen de achtergrond van grootse plannen en hoge pretenties steekt de realtieit wat mager af. Het ministerie van Onderwijs betaalt jaarlijks dertig mille voor huur en onderhoud van het appartement in Athene. In feite ging het om een startsubsidie voor vijf jaar, maar bij gebrek aan andere financiële bronnen ontkomt het ministerie er niet aan om deze subsidie te continueren. Met de inkomsten van de huidige wetenschappelijk secretaris is het nog triester gesteld: tot januari kreeg Maarten Grond een uitkering krachtens de RWW en nu bedruipt hij zich met een lening van zijn famiKe. "Ondanks het feit, dat ik geen salaris of uitkering krijg, ervaar ik dit als een heerlijk jaar. Ik geef toch de voorkeur aan het leven hier. Beroepsmatig kan ik het nergens beter treffen. In Nederland heb ik ook meegedaan aan opgravingen, maar ik ben nu eenmaal geen 'Romeinenman'. Ik houd meer van Griekenland en de Grieken. "Neem bijvoorbeeld hun eetcultuur. In Nederland sta je een kwartier na de hutspot al aan de afwas; hier bestel je in een restaurant een tafel vol gerechten en daar geniet je een hele

aan vooraf is gegaan, voordat Mycene een trekpleister werd. En wanneer Goekoop voorstelt om zijn hypothese met opgravingen te bewijzen, zal de aanvraag toch eerst op mijn bureau belanden! "Ik heb de ambassade hier gevraagd of ik niet wat culturele taken kan overnemen, want daar barst men van het werk en kan het in financieel opzicht niet op. Helaas blijkt dat onmogelijk. Als ik heel eerlijk ben, vrees ik, dat ik in september weer terug moet naar Nederland. Dan neem ik maar een of ander baantje, in de hoop dat er voldoende tijd overblijft om van mijn vak een aardige hobby te maken." D Wie meer informatie wil over de Vereniging Vrienden van het Nederlands Instituut te Athene, of voor f25,- per jaar lid wil worden, kan contact opnemen met drs. J.J. Hekman, Antaresstraat 24, 9742 LC Groningen.

31

Kerameikosin Athene: gewijde Foto''ignace Schretlen

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen