VU Magazine 1992 - pagina 469

Peter Burger

HOMERUS EEN ZEEUW?! Homerus was een Kelt en kwam uit Zeeland; de slag om Troje werd uitgevochten bij Cambridge. Een nieuwe loot aan de wijdvertakte boom van Atlantomanen, Graalzoekers en ufologen.

T

26 v u MAGAZINE DECEMBER )992

.

oen de Amerikanen een paar jaar geleden weer eens een satelliet in een baan om de aarde brachten, wilde het ruimtevaartuig geen regelmatige cirkel of ellips beschrijven. Het vloog op vier punten als het ware een eindje uit de bocht. De verbazing op het vluchtleidingscentrum sloeg om in verbijstering toen een bijbelvaste medewerker de verklaring aandroeg: de satelliet had zojuist de reaHteit bewezen van de 'vier hoeken der aarde' waar Genesis van spreekt. Dat slechts weinigen op de hoogte zijn van dit incident, komt doordat de NASA deze gênante overwinning van de religie op de wetenschap in de doofpot heeft gestopt. H o e de jongeman die me het verhaal vertelde aan zijn top secret informatie kwam, weet ik niet. Ik weet wel dat ik hem zelf zelden met een opengeslagen bijbel betrapt heb. Zijn fascinatie had minder te maken met de wetenschappelijke bevestiging van het bijbelwoord dan met de opwindende gedachte deelgenoot te zijn van een sensationeel geheim. Stel je toch voor dat het waar was en dat alle geleerden en schoolmeesters ongelijk hadden. Ja, stel je voor. Stel je voor dat Shakespeare een vrouw was. Stel je voor dat Paul McCartney al meer dan twintig jaar dood is en dat zijn laatste platen door een dubbelganger zijn volgezongen. Stel je voor dat de goden kosmonauten waren en de kos-

monauten van de ApoUo 9 filmacteurs die in de Nevadawoestijn de maanlanding speelden voor alle televisiekijkers van de wereld. Dat gelooft u allemaal niet? Bewijs dan maar eens dat het niet zo is. Regen Stel je voor dat Homerus een Zeeuw was en dat de Trojaanse oorlog niet bij de Dardanellen werd uitgevochten, maar in de buurt van Cambridge. Dat beweert de Nederlandse econoom Iman Wilkens in de 450 pagina's van 'Waar eens Troje lag'. Het geheim van Homerus' Ilias en Odyssee heeft Wilkens ontsluierd. Duizenden mensen die evenveel met Homerus hebben als de verteller van het sateUietverhaal met de bijbel, kopen zijn boek. De archeologen en de klassici knarsetanden.

De twijfel aan het traditionele beeld van Homerus als een blinde Griekse zanger, afkomstig van het eiland los, begon al te knagen toen Wilkens nog op het gymnasium zat. Toen hij op een novemberdag moeizaam een passage vertaalde waarin slagregens de vlakte voor Troje teisteren, keek hij op en zag de Nederlandse regen tegen de ruiten kletteren. Paste het klimaat in de IHas niet beter bij de Noordzee dan bij de Middellandse Zee? In plaats van de dichter de vrijheid te gunnen om het te laten regenen wanneer hem dat goeddunkt, bijt Wilkens zich in het geval vast en in de beste jongensboekentraditie gaat hij op pad om het mysterie van Homerus' herkomst op te lossen: "ik had bij mezelf gezworen dat ik, in ruil voor al die uren van kwelling.

op een dag tot zijn geheim zou doordringen". Dertig jaar later is er dan 'Waar eens Troje lag'. Het raadsel is opgelost: m de IHas bezong Homerus de oorlog waarvan hij ooggetuige was, de strijd van Westeuropese tegen Engelse Kelten omstreeks 1200 voor Christus, met als inzet de tinmijnen van Cornwall. Het is allemaal gebeurd zoals Homerus het vertelt: zijn stem komt na drieduizend jaar nog even duidelijk door als die van C N N verslaggever Peter Arnett op het dak van het Al-Rashid Hotel in Bagdad tijdens de Golfoorlog. Dat is al even wennen voor de lezers die het als scholier kritiekloos lieten stortregenen op de kopergeharnaste Grieken, maar er is nog meer. Het ware meesterwerk van de Keltische bard is namelijk de Odyssee, een epos dat op drie niveaus gelezen kan

worden: als een historisch verslag van Odysseus' tochten over de Atlantische Oceaan, als een symbohsch verhaal over zijn inwijding in de Gnostische mysteriën en als een zeekaart in code. Een zeekaart: als de listenrijke Odysseus aan de cycloop ontsnapt door zich onder een van diens rammen te verbergen, geeft Homerus daarmee de goede verstaander de hint naar het westen te varen, in de richting van het dierenriemteken R a m . Dierbare namen De plaatsnamen uit de homerische epen zijn vrijwel allemaal terug te vinden op de kaart van WestEuropa, zij het soms enigszins verbasterd: Thessalië is Texel geworden, Delphi Delft, Thebe Dieppe. Maar die plaatsnamen staan toch ook

27

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen