VU Magazine 1994 - pagina 246

Het gloednieuwe hoofdkwartier van de Binnenlandse Veilig helds Dienst in Den Haag: het Nederlandse bolwerk tegen spionage door vreemde mogendheden.

Flinke

24 v u MAGAZINE JUNI 1994

deuk

Het is allemaal de schuld van Michail Gorbatsjov. Zonder hem zou er nog volop werk zijn voor de CIA-analisten die decennia lang hun werkdagen vulden met het tellen van Sovjetlegertuig. Enkele jaren geleden waren er nog meer dan honderd van zulke kernkoppentellers; nu kan de Amerikaanse inlichtingendienst het af met negen. Ook de geheim agenten die zich met een verrekijker en een notitieblok bij de hekken van een Rode-Legerbasis verschansten, hebben hun waarde goeddeels verloren nu diezelfde hekken geregeld openzwaaien voor buitenlandse gasten. Er lijkt zich een nieuwe generatie spionnen af te tekenen. "We vragen ons nu af", zo drukte een Amerikaans Congreslid het recentelijk uit, "of de CIA-analist die onderzeeërs in de Baltische Zee telde dezelfde persoon moet zijn die de politieke stabiliteit in Estland en Letland gaat analyseren." Met het einde van de Koude Oorlog lijkt het bestaansrecht van spionagediensten op z'n minst een flinke deuk te hebben opgelopen. Geen wonder dat diezelfde inlichtingendiensten ('inlichtingenwerk' is een eufemisme voor spioneren) sindsdien geen gelegenheid onbenut laten zichzelf uit puur lijfsbehoud in de markt te prijzen. Het karakter van spionage mag dan veranderd zijn, zo luidt de redenering, de omvang van 's werelds op een na oudste professie zal alleen maar groeien. Het aandachtsgebied

van de gemiddelde westerse geheim agent begon in de 'goeie ouwe tijd' bij de Elbe en hield op bij de Beringstraat. N u loert er gevaar in vrijwel elk werelddeel. Dat heeft het spionagewerk enorm gecompliceerd en daarom, zo redeneren de gleufhoeden, is er eerder uitbreiding dan inkrimping gewenst.

^^••^•^^

Voelhoorns

Het is een redenering die nog niet overal heeft postgevat. Drs. Bob de Graa/f kan daarover meepraten. In februari moest de historicus, verbonden aan het Instituut voor Nederlandse Geschiedenis in Den Haag, talloze malen dezelfde vraag van de pers beantwoorden. De aanleiding was de geruchtmakende arrestatie van een heuse 'KGBmol' in de top van de CIA, Arnold Aldrich Ames. De alom gestelde vraag luidde: 'waarom wordt er nog steeds gespioneerd, nu de Koude Oorlog voorbij is?' De Graaff, voor wie spionagehistorie een uit de hand gelopen hobby is, kan zo'n vraag eenvoudig pareren. Waarom zou er niet langer worden gespioneerd? Is de wereld er de laatste jaren soms veiliger op geworden? Is de belangstelling voor nieuwe technologieën verminderd? Zijn er minder despoten die de wereld afschuimen op zoek naar wapentuig? Hebben we geen geheimen meer? De Graaff constateert in elk geval dat de politieke situatie in veel gebieden er bepaald niet stabieler op is geworden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen