VU Magazine 1996 - pagina 95

OP DE PLANK

Lekker eten, veel drinken Petei Bugel is een geestig en scherp schrijver. ledere week schrijft hij in de wetenschapsbijlage van Het Parool een column, en een aantal van die colums is nu gebundeld in het boek 'Niemand kan denken'. Het plezier druipt van die stukjes af; een ietwat kwaadaardig, sardonisch plezier. Feilloos weet hij de vinger op de zere plek te leggen en zwal<heden en beperkingen in de wetenschap bloot te leggen. Ik stel me zo voor dat hij iedere week handenwrijvend achter de computer plaatsneemt: welke we-

tenschappelijke theorie zullen we nu eens aan mootjes gaan halcken? De preventieve geneeskunde is een geliefd doelwit. Die wil het menselijk leven verlengen door de kwaliteit ervan te bederven. Dat eerste, die levensverlenging, wil niet erg lukken, maar het tweede, het bederven van de levenskwaliteit, daarin slaagt men uitstekend. Alles wat lekker is.

wel een reden te verzinnen waarom een maatregel goed is voor de economie. Zijn aanpalc heeft echter ook beperkingen. Die zijn vooral gelegen in het genre van de column, een genre dat zeer geschikt is voor een grappige inval, maar minder voor een doortimmerd betoog. Zijn stukjes zijn soms wat oppervlalckig. Daar kan Bugel niet zo heel veel aan doen, dat brengt het genre nu eenmaal met zich mee. Hij kan wel wat doen aan zijn neiging soms wat al te gemalckelijk over bepaalde problemen heen te stappen. Bijvoorbeeld wanneer hij het heeft over nieuwe aandoeningen, zoals momenteel het chronisch vermoeidheidssyndroom (ME). Over zulke kwalen zegt hij dat de medische wetenschap iedere keer weer nieuwe ziektenamen verzint om patiënten gerust te stellen. Het ligt toch wel iets serieuzer en ingewikkelder. Dan schiet de raillerende toon van Bugel zijn doel voorbij. Vooral als hij er ook nog eens voor de hand liggende grapjes over gaat malcen, zoals over mensen met een meervoudige persoonlijkheidsstoornis: hij raadt vrouwen aan een MPS-kliniek te bezoeken wanneer in de kleerkast steeds meer kleren die men nooit zou kopen, worden aangetroffen. Dat is wel een beetje een flauwe, goedkope manier om je van een probleem af te malcen.

mag niet. De geneeskunde dringt mensen een puriteinse levensmoraal op. Alle vervelende feiten die strijdig zijn met de noodzaal<; van het puritanisme, worden genegeerd. Zo gaan veel mensen joggen en marathonlopen om hun gezondheid te verbeteren, maar de kans op een hartaanval neemt daardoor juist toe. Hetzelfde geldt voor lijnen, ook zeer hartaanvalbevorderend. Vooral niet doen dus. Wat wel te doen? Lekker eten, veel drinken, luidt het advies van Bugel. Alcohol maal<;t de tongen los, brengt sfeer en gezelligheid. Een opgewekte stemming en een vrolijk karalcter zijn buitengewoon gunstig voor de gezondheid. Somberheid verzwalct het afweersysteem, neerslachtige, in eenzaamheid levende mensen zijn ontvankelijk voor allerlei ziektes, vrolijke mensen veel minder. Genot bevordert de gezondheid. De respectloze benadering van Bugel is vaak hilarisch. En het maalct daarbij ook niet zoveel uit welke talc van wetenschap hij op de hal<: neemt; of het nu gaat om geneeskunde, psychologie, biologie of economie, steevast weet hij elke drogredenering en argumentatiefout boven water te krijgen. Van de economie zegt hij bijvoorbeeld dat die talc van wetenschap een verzameling mythen en sagen is, vooral geschikt, om het reilen en zeilen van de volkshuishouding van een verklaring te voorzien. Hoge rente of lage rente, belastingverhoging of -verlaging, er valt achteraf altijd

WETENSCHAP,

CULTUUR

Maar zijn slechts een paar kanttekeningen bij een heel leuk boek. Bugel is een opgewekte cynicus in de wereld van de wetenschap. Het kan geen kwaad als de wetenschap af en toe wat omlaag wordt getrokken. Bugel doet dat met verve, (KN)

Peter Bugel, 'Niemand kan denken: domheden en denkfouten in de wetenschap'. Contact, f. 24,90.

et) SAMENLEVING

25

- MAART

1996

Dirk Engelen, 'Geschiedenis van de Binnenlandse Veiligheids Dienst'; SDU, f. 59,50. Omvangrijk boek over de voorgeschiedenis, het ontstaan en het functioneren van de Binnenlandse Veiligheids Dienst (BVD). Het accent ligt op de periode 19471967; de koude oorlog en, na de dood van Stalin, het aarzelend inzettende en de met golfbewegingen gepaard gaande 'dooiperiode'. Veel aandacht voor de methoden waarmee de BVD de 'bedreigingen van de staat' te lijf ging. Voor het boek sprak de auteur met vele (oud)medewerkers van de BVD en met verantwoordelijke bewindslieden. Peter Burgex, 'De gebraden baby - sagen en geruchten uit het moderne leven'; Prometheus, f. 19,90. Het vervolg op 'De wraalc van de kangoeroe', met wederom tientallen vermalcelijke moderne sagen over de gevaren van het dagelijks leven. Het zijn de sterke verhalen die worden verteld tijdens lunchpauze en directievergadering, op verjaardagsfeestjes en bij de bushalte. De verhalen kennen geen grenzen. In verschillende verschijningsvormen worden ze over de hele wereld verteld. Over de huisvrouw die de as van een overleden tante aanziet voor calcemix, kidnappers in Euro-Disney en regenwormen in McDonald's hamburgers. Richard Leakey, 'De oorsprong van de mensheid'; Contact, f. 29,90. Vertaald werk van de Amerikaanse paleontoloog, die zelf veel geruchtmalcende vondsten op zijn naam heeft staan. Het boek geeft een overzicht van de stand van zaleen in de paleontologie, met speciale aandacht voor de ontwikkeling van menselijke eigenschappen als taal, kunst en samenwerking.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen