VU Magazine 1996 - pagina 316

Sprekend een aap Een praatgrage dwergchimpansee zet vraagtekens bij de grens tussen mens en dier. De geschiedenis van het apentaaldebat.

Peter B u r g e r

Hij heet Kanzi en hij is bijna net zo beroemd als King Kong. Hij is "een onstuimige dwergchimpansee met een droog gevoel voor humor en een buitengewoon talent voor taal, die korte metten heeft gemaakt met het idee dat alleen mensen echt kunnen denken en dat symbolische taal uniek is voor onze soort." Aldus de flaptekst van zijn biografie. Geen geringe prestaties voor een zestienjarige.

vruchten, zoekt Kanzi feilloos het juiste plaatje uit. Vraagt Savage-Rumbaugh hem om de bal van buiten te halen, dan doet hij dat - ook als er binnen een andere bal voor het grijpen ligt. Door knoppen in te drukken op een 'pratend toetsenbord' kan Kanzi zelfs een telefoongesprek voeren. Assistente: "Wat voor eten wil je dat ik meeneem?"

Kanzi is een dwergchimpansee of bonobo. Bonobo's zijn niet kleiner, maar wel slanker dan gewone chimpansees. Ze zijn ook goed te herkennen aan de scheiding in hun sluike zwarte haar. In tegenstelling tot alle andere apen bedrijven bonobo's de liefde terwijl ze elkaar kunnen aankijken. En ze lijken meer gevoel voor taal te hebben.

Hoeveel taal kan een mensaap leren? En wat leren wij daar weer van?

In een documentaire die vorig jaar ook op de Nederlandse televisie te zien was, bakt Kanzi hamburgers met zijn onderzoekster, de Amerikaanse psychobiologe Sue Savage-Rumbaugh. "Doe jij de uien even in de pan, Kanzi?" Gevraagd om een foto van grapefruits, bananen of andere

32

WCS JULI - AUGUSTUS

1996

Kanzi: " M & M ' S ! "

Gebarentaal

De intelligentie van chimpansees heeft onmiskenbaar menselijke trekken. Dat is niet zo verwonderlijk, want hun DNA komt voor 99 procent overeen met dat van ons. Chimpansees kennen gereedschap: ze gebruiken bijvoorbeeld takjes om mieren uit hun nest te peuren. Die handigheid is niet aangeboren, maar moet aan iedere nieuwe generatie worden geleerd. In een kolonie in Ivoorkust leren de jongen

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen