VU Magazine 1998 - pagina 28

ook wel in de boekhouding wordt gebruikt. Zo'n spreadsheet berekent de consequenties van kleine wijzigingen voor het geheel en maakt zelf de noodzakelijke aanpassingen. Een musicus die tevreden is over een opname, maar spijt heeft van dat ene voorslagje, hoeft dan niet meer terug achter de microfoon. De computer doet het werk voor hem en beheerst, m de woorden van Desain, niet meer alleen "de platte nootjes", maar ook de interpretatie van de muziek en heeft daarmee een hoger niveau bereikt.

brengen. Maar Honing voorziet toch ook een paar praktische toepassingen, die al de belangstelling van het bedrijfsleven hebben weten te wekken: "De timing van een musicus is gerelateerd aan de structuur van een stuk. We willen daarover kennis vergaren en die vastleggen in software, die bruikbaar is bij het bewerken van een opname in de studio, bij het editen dus. Een musicus die een voorslag speelt, dat is een versieringsnootje, en daar achteraf bekeken ontevreden over is, moet nu in het uiterste geval een hele opname overdoen. Technisch is het verwijderen van zo'n voorslag uit de opname geen probleem, maar de tuning die je overhoudt past niet meer. Het stoort de luisteraar." Om dat probleem op te lossen hopen Desain en Honing een computerprogramma te ontwikkelen, dat zich gedraagt als een spreadsheet, zoals die

28

wcs

JANUARI/FEBRUARI

1998

Een andere toepassing is het vergemakkelijken van het samenspel tussen musici, die niet tegelijk in een studio aanwezig kunnen zijn. "Stel", zegt Honing, "dat de drummer eerst zijn track heeft ingespeeld en dat later, als de pianist aan de beurt is, blijkt dat het tempo daarvan te laag ligt. Je kunt niet zonder meer het bandje sneller afdraaien, want dat heeft een ongewenst effect op de manier waarop een luisteraar de muziek percipieert. Wij willen de computer een transformatie laten uitvoeren die het resultaat wèl muzikaal maakt." Vanwege dit soort praktische toepassingen heeft het bedrijfsleven belangstelling gekregen voor het werk van 'Music, Mind, Machine'. Yamaha, een bedrijf dat onder meer muziekinstrumenten op de markt brengt, en het hiflbedrijf Transtech leverden apparatuur

met flinke kortingen. Andere bijdragen komen van NWO, de organisatie die in Nederland de gelden voor fundamenteel wetenschappelijk onderzoek verdeelt, van het Nijmeegs Instituut voor Cognitie en Informatie (NICI) en van de Universiteit van Amsterdam. Ondertussen is al een aanvraag voor de ontwikkeling van een toepassing goedgekeurd door de Stichting Technische Wetenschappen (STW), die subsidies uitdeelt in het kader van de uitwisseling van technologische kennis tussen research en industrie. Daarnaast vallen in het onderzoeksprogramma van 'Music, Mind, Machine' de namen van Philips en Philips-dochter PolyGram, de Stichting Buma-Stemra die auteursrechten beheert, en uitgeversmaatschappijen. Basnoten In de studio geeft Richard Ashley van de School of Music van de Northwestern University uit Evanston, Illinois intussen instructies aan de AIO'S en de post-docs. Hij verzorgt een workshop over timing in jazz en de methoden om die timing meetbaar te maken. Zijn spreekstijl is typisch Amerikaans en aan het einde van zijn verhaal houdt hij een vlotte pep talk. Nog even doorzetten, is zijn boodschap, en jullie zijn "ready to do this wonderful kind of research." Terwijl Ashley doorpraat over basnoten, het filteren van tonen en over amplitudes, legt Desain uit, dat de expressie van een pianist terug te brengen is tot drie variabelen. De aanslagtijd, de aanslagsnelheid en het moment van loslaten,- om meer gaat het in wezen niet. Die drie variabelen zijn dan wel weer het resultaat van een veel ingewikkelder samenspel van maten en tellen, van melodie en begeleiding en van muzikale zinnen en deelzinnen. Het is bovendien verbazend om te horen hoe goed musici hun eigen interpretatie van een stuk kunnen herhalen. Uit metingen blijkt dat afwijkingen van een eerste versie pas meetbaar zijn in marges van honderdsten van seconden. Inmiddels is post doc-medewerker Tlya Shmulevich achter de piano gaan zitten en speelt geroutineerd een vlotte

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen