Het Calvinisme en de Kunst - pagina 27

27 Miaclit van de natuur, van lot en omg-eving, van verleden en toekomst, van besef en stemming en indruk, onze persoonlijke vrijheid in banden slaat? Eerst in die vrijmakende uitwerking toont de kunst het echte kunnen en handhaaft ze de eere van haar naam. Door die erhte kunst- en vrijheidsdrift gedreven, schiep Neerlands volk zijn eigen onherbergzame erve om in een kunsttafereel, waarvoor de polderdijk de lijn aan-

Aan

die door vrijheidszin

verwarmde kunstdrift wist het kleederdracht en fabrikaat een kunstwereld voor den landzaat te scheppen, die nóg op den buitenlander den indruk althans van het interessante maakt. En dank zij diegaf.

in huisraad,

ook in het kunstvermogen blies, het vreemdeling en landzaat met die schoone sche])van penseel en etsnaald, die nóg in de kunstgalerijen

zelfde aandrift, die vrijheidszin

verraste

ping

van Europa en Amerika den roem vertelt van ons voargeslacht. ^^) Saamvattend wat we vonden, kom ik dus tot deze slotsom. Het Calvinisme, voorzoo verre het ook buiten den kring der Calvinisten in enger zin, zijn stempel op ons volksleven drukte, bezit daarin zijn onvergankelijke verdienste, dat het de Kunst aan zichzelf hergaf; voor de kunst een dusver ongekende wereld in het gewone burgerleven ontsloot; voor de schoonheid in

het schijnbaar nietige het oog van den kunstenaar opende en door het kweeken van vrijheidszin de kunstdrift geprikkeld heeft. Voorts dat het uit de breede rei der kunsten, de architectuur en plastiek eer tegenhield dan ontluiken deed. En eindelijk dat het, overmits bij de disharmonie van ethisch ;

en aesthetisch leven het verlies van zedelijke veerkracht het smadelijkst zou zijn, van de tooneelkunst, niet gelijk die moest zijn,

maar

gelijk die bleek alleen te

beslist aftrok.

kunnen

wezen,

zijn

gunste

^^)

Een resultaat, waarbij natuurlijk geenszins betwist wordt, ook geheel andere invloeden van nationale aanleg, van

dat

landaard, volkshistorie en kunstffenie aan de eere onzer onoeevenaarde kunstontwikkeling in de zeventiende eeuw deel hadden, maar dan toch geprostcsteerd wordt tegeii den laster,

dien

men

alsof

het

onhistorische kringen aan ons Calvinisme nagaf, obscurantisme de kunst slechts verachten leerde, en in de verrukkelijke kunstwereld, die terstond na zijn triomf hier het oog bekoren kwam, niet ook zijn lichtspoor achterliet.

in

in

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen