Locus de Consummatione Saeculi - pagina 644

312 College-dictaat van een der studenten (Dogmatiek). elkander wisten te verdedigen en staande te houden. Later is dit wel verkeerd geloopen, maar op deze wijze liep men toch in het spoor, dat tot een gezonde oplossing zou kunnen leiden. Later sloeg men dit alles weer uit elkander, tabula rasa werd er gemaakt, individu kwam te staan tegenover individu, nieuwe bepalingen werden gemaakt en vandaar komt ook nu weer de poging om corporaties en organische formaties in 't leven te roepen, in wat men thans noemt de kamers van arbeid. De kamers van arbeid duiden aan, dat elk belang, dat een eigen sfeer vertegenwoordigt en een eigen straatlengte uit een eigen centrum heeft, ook een eigen formatie zal hebben, ivaarin het kan optreden. De Overheid moet dan weei' tus schenbeide komen, om de rechten der verschillende formaties te waarborgen. Hetzelfde grijpt ook plaats met ivetenschap en kunst. Wetenschap en kunst zijn creaturen Gods, en hebben beide een eigen centrum en een eigen lex insita. Men kan wel met geweld de lex insita forceeren, maar dan bederft men haar. Dit laatste is het eerst door de kerk van Bome geschied, die alle wetenschap kerkelijk wilde maken. De droeve historie der Middeleeuwen is dan ook, dat de gansche ontwikkeling, die ook onder de Heidenen gevonden werd, is gaan slapen. Het werd een naschrijven van den een van den ander zonder eenige helderheid van denken. Tegenwoordig geschiedt hetzelfde van de zijde van den staat. De staat maakt zich van het Hooger Onderwijs meestei', houdt er een officieele ivetenschap op na, en beheerscht de wetenschap door de aanstelling van professoren, waarbij alles in een eenzijdige richting gestuurd wordt. Dit moet uitloopen op het kwijnen van de wetenschap zelf. Immers wanneer de materieele machten er boven op komen, dan zullen deze wel de chemie en physica in stand houden, maar de andere takken van wetenschap zullen ze eenvoudig laten loepen, omdat ze daarmede

tegenover

niets te

maken hebben. men dit alles

Vroeger zag

en

de kunst aan

beter in.

zonder haar

lex

De Overheid moedigde insita te

toen de wetenschap

schenden op eene wijze, waaruit

respect sprak voor de eigen levenskringen, die kunst en wetenschap vormden.

Op welke wi,jze geschiedde dit? De Overheid gaf n.l. aan de Universiteiten stukken lands

in possessie,

Engeland aan de Universiteiten van Oxford en Cambridge, met corporatie-recht. Zoo bezat de Academie van Leiden het corporatie-recht en had ze als zoodanig een status. De staat zorgde daardoor voor middelen om te leven, maar de aanstellingen der professoren en het leven van de Universiteit zelf kon opkomen uit den eigen wortel der wetenschap. Hierheen moet weer teruggegaan worden. Wetenschap en kunst moeten weer eigen kringen vormen, en daarbij moeten niet de belangen van de een of andere zooals

in

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen