Ad Valvas 1972-1973 - pagina 61

20 OKTOBER 1972

AD VA LVA S

yOORZITTERSPROBLEEM UR WORDT URGENT Onder leiding v a n vice­Toorzitter »rof. dr. H. C. Wytzes heeft de Universiteitsraad dinsdag 10 ok­ tober stilgestaan bfl de opvolging van de afgetreden voorzitter mr. T. H. Jonker (Vereniging) die »lijkbaar node werd gemist, 'rof. Wytzes verklaarde h e t vice­ /oorzitterschap t e hebben a a n ­ vaard onder de voorwaarde als iioderamenlid geen extra aktivi­ ?iten t e hoeven ontplooien v a n ­ ,vege de a a n d a c h t die z ^ n werk op de ekonomische fakulteit ver­ eist. De UR ging hiermee destijds akkoord. Dezelfde r a a d zat n u met d a t probleem, daar voorlopig iiog geen nieuwe voorzitter bereid !s gevonden h e t omvangr^ke werk op zich t e nemen. Met n a m e de heer Wiggers h a d de plaatsvervangend voorzitter h e t verwflt gemaakt zich niet voldoen­ de voor de vergaderingen t e h e b ­ ben voorbereid door niet de ver­ gaderingen v a n h e t college v a n oestuur by t e wonen, zoals g e ­ orulkelijk is voor een UR­voor­ ^itter. Besloten werd t e regelen lat in elk geval een lid van h e t noderamen bü de CvB­vergade­ •ingen aanwezig is.

Afscheid Afscheid werd genomen v a n de heer Jonker als voorzitter, die n u gewoon tussen de overige r a a d s ­ leden h a d plaatsgenomen. Na een korte toespraak overhandigde de heer Wytzes h e m n a m e n s de r a a d een schilderij van een rustig op de rede liggend scheepje (daarbij r e ­ fererend a a n de huidige positie van de heer Jonker) en een foto­ boek voorzien van foto's en k n i p ­ sels over UR­aangelegenheden die tijdens Jonkers zittingsperiode hebben gespeeld. Het boek werd voorzien van de handtekeningen van alle raadsleden. In zijn dankwoord citeerde de heer Jonker (nav de opmerking die de heer Wytzes h a d gemaakt over zijn welbespraaktheid) hetgeen J o Vincent eens tegen een bewonde­ rende douarière opmerkte: 'Gut mens, ik doe m ' n bek m a a r open en de rest g a a t vanzelf.'

Honorering studenten Os. Zeyl drong a a n op een spoe­ dige honorering van studentleden van universitaire bestuursorganen. Hij vertelde zelf nogal slechte e r ­ varingen t e hebben m e t de uitbe­ taling van deklaraties door de VU, lie waren n u al drie m a a n d e n ge­ leden ingediend. H g vond d a t de studenten van dit soort v e r t r a ­ gingen niet de dupe mochten wor­ .len.

Student­lid J e n n e de H a a n b e ­ pleitte eenzelfde honorering voor de studentleden van de BSA als die v a n de UR. Tot leden van de kommissie die de v u ­ b e g r o t i n g 1974 voor de U R gaat voorbereiden, werden b e ­ noemd: sekretaris m r H. v a n An­ del (TAS); en de heren J. t e n Heuvelhof (Vereniging), Van Muiswinkel (ekonomiestudent); M. H. Valkenburg (TAS) en als leden v a n h e t wetenschappelijk corps H. C. Wytzes en C. G, van Leeuwen.

Inning koilegegeld De benoeming van een kommissie uit de Universiteitsraad betreffen­ de de inning v a n koUegegelden

h a d wat meer voeten in de aarde. De heer Pokkema vond h e t i n n e n v a n koUegegelden een zaak van h e t dagelyks bestuur (CvB) v a n de universiteit en niet iets w a a r ­ mee de UR zich moest bemoeien. De SRVU heeft in een brief a a n de U B gevraagd een jwaarnemer n a a r de vergaderingen van deze kommissie te mogen afvaardigen. J e n n e de H a a n , genoemd als een v a n de kandidaten voor deze k o m ­ missie, zei zijn plaats graag b e ­ schikbaar te stellen a a n SRVU­ voorzitter Victor Rutgers, die als belangstellende op de publieke tribune vertoefde. De andere plaats zou d a n n a a r iemand van de afd. onderwijsresearch moeten gaan. De heer Fokkema, ook k a n ­ didaat, wilde instelling van de

3 kommissie uitstellen en de heer Van den Berg vond d a t er in elk geval een student uit de r a a d in moest zitten. D e instelling werd uitgesteld voor de heer Pokkema, die een week bedenktijd kreeg. Van h e t VB­sekretariaat werd meegedeeld d a t v a n de eerstejaars vier aankomende studenten medi­ cijnen, drie studenten t a n d h e e l ­ kunde en zeven sociaal­geografen geen jfebruik hebben gemaakt van h e t h e n toegeloot recht op i n ­ schrijving biJ de VU. Veertien a n ­ deren hebben deze plaatsen t o e ­ gewezen gekregen.

Geschillenkommissie De U R heeft h e t bestuur van de Vereniging voorgesteld in de kommissie van geschillen (volgens hoofdstuk 10 van h e t VU­regle­ ment) te benoemen: dr. M. S. B u p p e r t (Raad van S t a t e ) ; mr.

R. W. D. Schreuder (president ge­ rechtshof A m s t e r d a m ) ; mr. J. Overduin, (direkteur Delta Lloyd;) mr. De Zoete (rechter i n A r n ­ h e m ) ; mr. W. de Vries (direkteur gist en splritusfabriek Delft) en dr. P. G. K u n s t (geref. predikant te Amsterdam). Deze kandidaten zouden een grote arbitraire erva­ ring hebben en verwant zijn a a n de geest van de universiteit. De volgende UB­vergadering is dinsdag 24 okt, 14 u. Op de agenda s t a a n d a n een advies over de (de­ finitieve) samenstelling van de universiteitsraad; h e t kombinatie­ gebouw Uilenstede en een advies inzake ontheffing van onderteke­ ning van de doelstelling van de VU VOM­ UB­leden. Wellicht wordt een CvB­nota over de toekomsti­ ge struktuur van Ad Valvas a a n deze agenda toegevoegd. P . W. BüCKMANN

Technekratie: ideologie of werkeltjklieid Drs. E d u a r d van Hengel, tweede spreker in de lezingencyclus t e c h ­ niek, technologie en technokratie, m e t als onderwerp: 'Technokra­ tie, ideologie of werkelijkheid', t r a c h t t e een scheiding tussen deze twee varianten a a n t e brengen. Als betekenissen v a n h e t begrip technokratie noemde hiJ: t e c h n o ­ kratie als machtsbegrip; de t e c h ­ nokratie der ingenieurs; exporto­ k r a t i e ; de m a c h t van de m e t h o ­ den der technokratie; de 'sach­ Kwangdominant' en de planokra­ tie. Technokratie als machtsbegrip spreekt voor zichzelf. De franse filosoof/socioloog De S a i n t Simon bepleitte begin vorige eeuw al dat de machtsposities in een s a m e n ­ leving zouden moeten overgaan in h a n d e n van eigenaars van indus­ triële ondernemingen. By de teclinokratie der ingenieurs, zouden dezen door h u n geschoold­ heid hl s t a a t zyn de op techniek ingestelde m a a t s c h a p p y t e b e ­ heersen. Zowel een open t e c h n o ­ kratie­opVattlng (optimalisering v a n samenlevingsprocessen) en een gesloten opvatting is daarby mc^eiyk. H e t laatste als een vorm v a n nastreven v a n m a c h t op basis kennis. Een voorbeeld hiervan is de t u s ­ sen de twee wereldoorlogen g e ­ vormde organisatie van duitse i n ­ genieurs met als doel de overna­ m e van machtsposities. Hulpbron­ n e n zouden n a a r energie­inhoud worden gewaardeerd en politiek en pryzen worden afgeschaft. Dit was een reaktionaire beweging

t!00iKatȎ

tMmiuwtwitt«

'*

­­«?.!­.,

gen n a a r doelstelling komen. De Sachzwangdominant', een technologische ontwikkeling, k e n t eigen wetmatigheden, die in de p l a a t s komen van menseiyke wet­ matigheden. De principes van de natuurwetenschap heersen over de m e n s ; n i e t h e t bepaalde slechte gebruik, m a a r de techniek zelf. I n de planokratie wordt de m a a t ­ schappeiyke ontwikkeling als b e ­ ïnvloedbaar gezien: de m a a t s c h a p ­ py is door planning bestuurbaar. Futurologen krygen een belang­ r y k e plaats; politieke, menseiyke faktoren zyn alleen m a a r storend.

Politisering

met religieuze en fascistoïde t r e k ­ ken; h e t is de vraag of de inge­ nieurs v a n tegenwoordig t o t a a l anders zyn. Volgens de expertokratie moeten machtsposities in de maatschappij Ingenomen worden door weten­ schappers (niet alleen ingenieurs). Zakeiyke kwalifikatie van weten­ schappeiyke deskundigheid wordt als basis v a n politieke m a c h t g e ­ rekend en er is sprake van m a a t ­ schappybeheersing door managers. De m a c h t van de methoden der technokratie Is byv. de m a c h t van computers en systeemanalyses, t e h e r k e n n e n in vragen n a a r s t r u k ­ tuur, organisatie e.d. die vóór v r a ­

De politisering van de technische intelligentia is h e t tegenoverge­ stelde van technokratische ideeën. Politisering betekent d a t je door politieke diskussie anderen mee wil laten beslissen en h o u d t een erkenning in van de machtsfaktor in maatschappelijke ontwikkeling. Er zyn drie wegen waarlangs, vol­ gens Van Hengel, deze politisering mogeiyk is: 1. Kreatiet gebruik m a k e n van marges, de mogeiykheid dm w e ­ tenschap In dienst t e stellen van ongeprivilegeerde groepen en k e n ­ nis ontwikkelen die h e t algemeen belang dient, byv. recycling en soft technology. 2. Oriëntatie op wetenschapsbe­ leid: een poging doen om greep t e krygen op wetenschappeiyke ontwikkelhig. 3. Adekwate organisatie van we­ tenschappers, gericht op beoorde­

ling van de eigen situatie. Er is sprake van verproletariserlng van de intellektuelen, men moet stre­ ven n a a r samenwerking met a r ­ beiders om de s t r u k t u u r v a n de maatschappy te kuimen beïnvloe­ den. De technokratie is in onze s a m e n ­ leving volgens Van Hengel voor­ namelijk een ideologie, een mysti­ fikatie, een geheel van interpreta­ ties die op zich onjuist zijn m a a r toch funktioneren; met n a m e de interpretatie van de autonome ontwikkeling van de wetenschap. Uit onderzoeken is gebleken d a t er doorlopend invloeden van buiten­ af meespelen, technische ontwik­ keling is een gestuurd proces en autonomie d a a r v a n een misvat­ ting. Autonome technologie houdt ontpolitisering i n ; techniek en we­ tenschap zijn in feite echter d r a ­ gers van bepaalde waardeopvattin­ gen. Waardenvrije wetenschap is een illusie e n de werkelijkheid van machtsongelijkheid wordt door de autonome technologie­opvatting in stand gehouden. T I N E K E DE R I J K 9 E d u a r d v a n Hengel heeft s a ­ m e n met B a r t van Steenbergen een Eurosboekje (Werkgroep 2000­ ­uitgave: Technokratie, ideologie of werkeiykheid) geschreven, waarin op dit alles dieper wordt ingegaan. % De volgende lezing is donder­ dag 26 Okt.: dr. J . P . Kuiper over: 'Arbeid e n gezondheid', zaal Q 10 van h e t natuurkimdig lab., van 13.30­14 um­.

Verkiezingen en Vietnam centraal op Amerilca­avonden Disputorenraad Met als aanleiding de komende presidentsverkiezingen in de V.S. organiseerde de Disputorenraad twee avonden over Amerika met als t h e m a 'Verhulling en werke­ lijkheid'. De eerste avond sprak Wouter Gortzak, ingeleid door films over pompeuze verkiezings­ tournees en de binnenlandse ver­ houdingen; de tweede avond Maarten van DuUemen over de buitenlandse politiek. Hier wer­ den als introduktie een oplel­ lingsfllm van amerikaanse sol­ daten en beelden van de Viet­ namoorlog getoond. Wouter Gortzak: Het is waar­ schijnlijk dat er bij de komende verkiezingen een groot stemmen­ verschil zal optreden; m e t n a m e de 'pols' tonen een grote voor­ keur voor Nixon. Bij deze verkie­ zingen stemmen voor h e t eerst ie jongeren vanaf 18 jaar. Tegen ie verwachting in blijkt uit de de 'polls' tonen een grote voor­ veel voordeel oplevert; er zyn veel niet­stemmers onder de jon­ jeren.

Terugval IVIcOovern Op h e t ogenblik ziet h e t er slecht uit voor McGovern, een m e r k ­ waardige ontwikkeling want in lie voor verkiezingen deed hij h e t luist verrassend goed. Centraal ihema van zijn campagne is de beëmdiging van de oorlog in ^'ietnam: binnen 90 dagen totale erugtrekking van alle ameri­ 'caanse troepen. Een p a a r andere thema's: verruiming abortus­ wetgeving, liberaler wetgeving tov drugs, reorganisatie gevan­

Suksessen Nixon

troepen teruggetrokken m e t als gevolg d a t er op h e t ogenblik weinig Amerikanen sneuvelen. De grote reizen n a a r bijv. China hebben zijn populariteit ook sterk verhoogd. Deelsuksessen op bin­ nenlands terrein: geen grote rassenrellen of opstanden in ghetto's sinds twee jaar, terug­ lopen van studentenprotest; en de suggestie d a t hij de terugkeer van 'law and order' bewerkstel­ ligd heeft. Voeg hierbij afrem­ ming van de inflatie, gunstige onderhandelingen met J a p a n en de E E G en afname van de werk­ loosheid, d a n k a n dit alles als basis voor herverkiezing dienen. Bovendien heeft Nixon, in tegen­ stelling tot McGovern, veel geld. Vooral omdat de 'polls' in zijn voordeel zijn, wordt h e m veel geld geschonken. De situatie voor McGovern is echter niet hele­ maal wanhopig. I n de eerste plaats komt de Vietnamkwestle weer meer in h e t b r a n d p u n t te s t a a n en t e n tweede komen steeds meer corruptheden van Nixons bewind a a n h e t licht. (ITT­schandaal). Het is echter de vraag of h e t wezenlijk wat uit­ m a a k t als Nixon of McGovern gekozen wordt.

Uit de traditie blijkt d a t als een president (voor de tweede maal) a a n de verkiezingen deelneemt, hij over h e t algemeen wint. Nixon k a n bogen op een a a n t a l suksessen tijdens zijn bewind. Het is h e m hoe dan ook gelukt Vietnam wat uit de amerikaanse politieke opinie t e houden. Hij heeft de oorlog wel niet beëin­ digd (belofte '68), m a a r wel veel

Met de zaal werd gediskussieerd over de relatie partij­vakbonden. W a a r o m zijn socialistische 'is­ sues' verdwenen? Beden: De kans tot individuele ontplooiing is zeer sterk geweest, waardoor h e t socialisme niet tot bloei kwam. Er waren ook niet zoveel

geniswezen en belastingsysteem (betere positie armen) en een duidelijk s t a n d p u n t tov de be­ stryding van h e t racisme. De affaire Thomas Eagleton, zijn eerste k a n d i d a a t voor h e t vice­ presidentschap (eerst de verkla­ ring achter h e m te s t a a n en h e m d a n te laten vallen) heeft Mc­ Govern veel kwaad gedaan. Op de demokratische konventie heeft McGovern ook enkele radikale uitspraken teruggenomen inzake de abortuswetgeving en h e t hand" haven . van resttroepen in Indo­ c h i n a . D a t deed hij waarschijn­ lijk om steun te krijgen van h e t klassieke p a r t y a p p a r a a t en fi­ nanciële middelen. McGovern heeft geen imago van nieuwe politiek als een Kennedy en heeft bovendien h e t klimaat van de zestiger jaren achter zich. Hierbij komt h e t probleem v a n de steun van de arbeidersbewe­ ging. De meerderheid van de ar­ beiders is zeer konservatief en berustend. De meeste vakbonden hebben zich wel achter McGo­ vern geschaard, m a a r geven geen financiële steun.

Socialisme

problemen met de akkumulatie van h e t kapitaal zoals in Europa, vanwege grotere expansiemoge­ lijkheden. I n de krisisjaren voer­ den de vakbonden wel een loon­ en werkgelegenheidsstrijd maar dit h a d geen sociale aspekten. Enige t y d geleden is een vak­ bondsleider met n a a r links nei­ gende ideëen zelfs vermoord. Alleen van intellektuele groepe­ ringen is sympathie voor veran­ dering t e , verwachten; ook de negerbeweging is progressief van aard.

Oorlogsbelangen M a a r t e n van Dullemen: Bij de oorlog in Vietnam zijn er strate­ gische belangen (streven n a a r een ring van bases om China) en ekonomische belangen (produ­ centen van oorlogsmateriaal, toe­ komstig afzetgebied) in h e t spel. I n Vietnam is er geen sprake van een balans tussen de oorlogvoe­ rende partijen. Amerika is zo rijk d a t m e n totaal te werk k a n gaan. Op h e t ogenblik wordt er een poging gedaan de oorlog 'on­ zichtbaar' te maken door veel bombardementen en weinig m a n ­ aan­man­gevechten, waardoor er nauwelijks nog Amerikanen sneu' velen. Dit is elektronische oor­ logvoering met als voordeel d a t er geen direkt k o n t a k t meer is met de slachtoffers, wat de psy­ che van de soldaten gunstig be­ ïnvloed. Het Amerikaanse MIK (Militair Industrieel Kompleks) s t a a t niet geheel achter de oorlog en stelt dat er andere prioriteiten zijn,

(ruimtevaart bijv.). Er zijn ech­ ter ook voordelen a a n de oorlogs­ ekonomie verbonden. Een proto­ type van een burgerlijk toestel bijv. wordt eerst in leger uitge­ probeerd. Na de oorlog zal er in Vietnam een groot stedelijk proletariaat o n t s t a a n d a t goedkoop gebruikt kan worden. J a p a n is door de VS belangrijke m a c h t in Viet­ n a m beloofd; er zijn daar al spe­ ciale landbouwmachines voor In­ do­China ontwikkeld. Nederland is o.a. betrokken bij h e t Mekong­ projekt: de aanleg van een irri­ gatiesysteem. Hieruit wordt de wens van de Amerikanen zichtbaar om h e t gebied te gelde te m a k e n tbv westerse belangen. De nederland­ se regering heeft voor dit Pro­ jekt 20 miljoen gulden ter be­ schikking gesteld. De Shell staat op de amerikaanse lijst van oor­ logswinstmakers met 156 mijjoen dollar op de 40e plaats.

Filmavond De derde avond draaide de Dis­ putorenraad in samenwerking met de FUmliga de film 'Citizen Kane'. Tussen h e t karakter v a n de hoofdpersoon, een kranten­ m a g n a a t die een glanzende kar­ rière maakte, en de 'American way of life' zijn veel vergelijkin­ gen te trekken. Een man, die op weg n a a r de top meer en meer h e t kontakt met de werkelijkheid verliest — een land dat in al zijn grootheid hoe langer hoe meer de werkelijke situatie gaat ver­ hullen. TINEKE DE B U K

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen