Ad Valvas 1976-1977 - pagina 87

3

AD V ALV AS — 22 OKTOBER 1976

Universitaire bibliotheel( wordt meer een service­centrum

Als hu iswerk w.o.-instellingen niet voldoet

„De universitaire bibliotheek heeft zich van een enigszins eigenstandig wetenschappelijk instituut met een wat statisch en passief karakter meer en meer ontwikkeld tot een wetenschappelijk service­centrum. In tegenstelling tot vroeger ligt het accent nu minder op het aanschaffen en beheren van een kollektie en meer op het verstrekken van informatie over al of niet ter plaatse aanwezige literatuur." Dat staat in het rapport van de werkgroep doelstellingen van de kom­ missie algemene vraagstukken universitair bibliotheekwezen, een kom­ missie van de Academische Raad.

„Natuurlijk zijn er bgzonder serieuze voorstellen die op een vijfjarige cursusduur uitkomen, maar gelet op de informatie waarover w e nu kunnen beschikken, wil ik dan toch w e l in dit stadium zeggen, dat als het huiswerk van de universiteiten niet voldoet aan de eisen die wij aan een gezelschap met een gemiddelde salarissom van 70.000 gulden mogen stellen, ik het vrij somber inzie. Dat zou een slechte zaak voor de universiteiten zijn, maar ook voor de minister en mij. We hebben dan een bewijs van onvermogen aan de gemeenschap af te geven. Ik hoop dat u er van overtuigd bent, dat wij dat vanuit onze verant­ woordelijkheid niet zullen afdekken."

Er is sprake van een verzwaring van de t a k e n van de universitaire bibliotheken mede in verband met de toeneming van het literatuur­ aanbod en de vraag naar litera­ tuur. Een moderne universitaire biblio­ theek omschrijft de kommissie als een dienstverlenend c e n t r u m met het doel om, inspelend op de be­ hoeften van zijn huidige en toe­ komstige gebruikers aan informa­ tie ter bereiking van de universi­ taire doelstellingen, die gebruikers optimaal toegang te verschaffen tot h e t voor hen relevante docu­ mentaire materiaal. De in het licht van deze doelstel­ ling v e r a n d e r d e taak van de bi­ bliotheek komt neer op een zich sterker gaan richten op de gebrui­ kers. Kennis van zijn informatie­ behoefte is van groot belang. Een goed bibliografisch apparaat, een centrale catalogus p e r instelling en aansluiting op nationale of in­ ternational" informatiebronnen k u n n e n helpen de gebruiker beter te informeren Een en ander met behulp van wetenschappelijk ge­ schoold bibliotheekpersoneel, dat in staat is om in s a m e n w e r k i n g met de gebruiker als vraagver­ taler op t e treden, interesseprofie­ len op te stellen, aktief te atten­ deren op relevant documentair materiaal en behulpzaam te zijn bij retrospectief literatuuronder­ zoek. In n a u w e s a m e n w e r k i n g met h e t wetenschappelijk corps zullen de bibliotheken het voor de gebrui­ kers meest relevante documentai­ re materiaal moeten aanschaffen. Door coördinatie met bibliotheken van andere instellingen en van de eigen instellir^ moet m e n streven n a a r een zo breed mogelijk spec­ t r u m van literatuur.

Snel vindbaar Het materiaal zal zó ontsloten en bewaard moeten w o r d e n (bv door open opstelling) d a t h e t snel is te vinden en h e t zoeken n a a r ver­ wante literatuur makkelijk is. De gebruiker is gebaat bij copiëer­ a p p a r a t u u r en voor interbibliothe­ cair leen­ en copieerverkeer is aansluiting per instelling op h e t telexnet dienstig. Ook de opbouw van nationale catalogi ziet de kommissie als t a a k voor de univer­ sitaire bibliotheken. Voor een optimale vervulling van haar taak is niet alleen onderzoek door de bibliotheek nodig, maar ook samenwerking met andere

universitaire en wetenschappelyke bibliotheken. Die samenwerking kan plaats vinden met het oog op de opbouw van nationale en het gebruik van internationale infor­ matiebronnen en diensten, coördi­ natie van de collectievorming, ont­ sluiting en interbibliothecair leen­ en copieerverkeer. Ook kunnen de universitaire bibliotheken sa­ menwerken bij de mogelijkheden, die automatisering kan bieden voor een goede vervulling van taken. Hiertoe is bovendien een interne rationalisatie onontbeer­ lijk, meent de werkgroep in haar rapport. Dit kan worden gereali­ seerd door o.a. bedrijfsorganisato­ risch verantwoorde planmatige

aanpak, coördinatie en een goede taakverdeling. De w e r k g r o e p ziet voor de biblio­ theek ook een onderwijstaak: in­ struktie van de studenten in het gebruik van de bibliotheek. De Ar­kommissie voor het biblio­ theekwezen zal dit rapport als referentiekader g a a n gebruiken. Bijzondere aandacht hoopt de kommissie in de nabije toekomst te besteden aan h e t in dit r a p p o r t meermalen aangeduide vraagstuk van de technische en organisato­ rische aspekten van een integratie van bibliotheekwezen en informa­ tietechnologie. De totstandkoming van een totaal beeld voor de informatievoorzie­ ning aan universitaire mstellingen v i n d t de kommissie noodzakelijk nu de huidige schaarste aan finan­ ciële middelen dwingt tot een ef­ fektief en efficiënt gebruik van de beschikbare middelen. Zo zal men meer dan ooit literatuur­ onderzoek moeten doen om ander en d u u r d e r onderzoek te voorko­ men. (J. K )

Regering legt vierjarige studie­ programma's op

Aldus staatssekretaris dr. G. Klein in een interview in Folia Civitatis (UvA) over de h e r p r o g r a m m e ­ ringsopdracht van de w.o ­instel­ lingen Door de vorig jaar aange­ nomen h e r s t r u k t u r e r i n g s w e t mo­ gen de studieprogramma's m be­ ginsel niet langer duren dan vier jaar Bij uitzondering is het mo­ gelijk op vijf j a a r uit te komen „Als wij straks Cvoorjaar 1977) moeten vaststellen, dat men zijn w e r k niet goed gedaan heeft, geef ik ook geen vijf centen meer voor de 1,2 a 1,5 miljard, die wij jaar­ lijks voor wetenschappelijk onder­ zoek in de universitaire gemeen­ schap stoppen van het onderzoek

weten w e m e t elkaar, d a t daar verantwoordingsplicht nog veel m i n d e r en veel globaler is dan in het onderwijsgebeuren Zou het echter in het onderwijs al mis gaan. dan zie ik het somber in voor dat terrein, waarbij de over­ heid een nog grotere terughou­ dendheid heeft op te brengen En daar stel ik dan p r i m a i r het we­ tenschappelijk corps, verantwoor­ delijk voor, niet de studenten " Volgens Klein kunnen studiepro­ gramma's binnen een week wor­ den v e r k o r t als men met zijn allen om de tafel gaat zitten, maar vele fakulteiten schijnen er jaren voor nodig te hebben

Instituut normen en waarden:

'Belangen betrokicen bevolking voorop stellen' By het interuniversitaire instituut voor normen en waarden is vorig jaar een duidelijke integratie op gang gekomen tussen onderzoek en onderwijs. Dit blijkt uit de nieuwe projekten, die dat jaar van de grond kwamen: technologie en arbeid, organisaties en stadsvernieuwing. Dit konstateert het jaarverslag van het INW over 1975. Om even de herinnering op te frissen: Het instituut werd destijds op­ gericht om studenten de gelegenheid te bieden via een stage een stukje van de sociale realiteit te ontdekken in de Rotterdamse werk­ en woon­ wereld. Men duidt dat wat ongelukkig aan met Training Urbane Samen­ leving (T.U.S.). Bij de start van het instituut be­ stond deze trainingsmogelijkheid alleen voor studenten van theolo­ ligsche faculteiten. Later gingen ook andere faculteiten gebruik m a k e n v a n deze mogelijkheid, te beginnen bij de sociologen. Men kan de bedoeling van de training ook omschrijven als het geven van gelegenheid aan stu­ denten om inzicht t e v e r w e r v e n in de wijze, w a a r o p industrie­ arbeiders en andere bevolkings­ groepen „van onderen" h u n nor­ men en w a a r d e n beleven en tot u i t d r u k k i n g b r e n g e n in relatie tot de waarden, die „van b o v e n " op hen afkomen.

Spanning Uit het jaarverslag van~ het INW blijkt, dat er soms een spanning bestaat tussen de studiebelangen van studenten en de belangen van het maatschappelijk veld. waar­ binnen de studenten h u n stage lopen.

Enkele jaren geleden is er b v in Rotterdam een projekt onderwijs van start gegaan Dit projekt be­ gon naar aanleiding van de sociale stage van een trainingsprogram­ ma, toen duidelijk werd dat h e t thema welzijnsbeleid in Rotterdam wel erg breed ­was genomen en toegespitst moest worden op kon­ k r e t e r nivo Men ging toen de aan­ dacht richten op de Rotterdamse basisscholen. Enkele onderdelen van het projekt leken op den d u u r veelbelovend Met n a m e het deel­ projekt School en samenleving in de wijk Delfshaven leverde resul­ taten op voor de bewoners die nu meer b e t r o k k e n zijn bij de gang van zaken m de plaatselijke scho­ len, terwijl het onderwijs meer b e t r o k k e n is op de dagelijkse si­ tuatie in de wijk Op den d u u r bleek echter toch dat er onvoldoende basis was \ oor voortzetting van dit projekt Een van de redenen bleek volgens het jaarverslag, dat het projekt teveel was opgezet vanuit de noodzaak

stageplaatsen te creëren voor stu­ denten Te weinig werd uitgegaan \­anuit de behoeften in de wijken zelf en een eieen achtergrond bin­ nen het INW Het gevaar was groot, dat de aktiviteiten zich meer zouden richten op technische oplossingen van onderwijsproble­ men dan op de betrokkenheid van de bewoners Ook bleek, dat het gebied van on­ derwijs nogal complex en diffuus was en met name verweven met huisvestingsproblematiek Een \ an de redenen w a a r o m nu is gekozen voor een vervolgonderzoek ..stads­ vernieuwing" Wanneer men de belangen van de betrokken bevolk'ng voorop wil stellen zal men dat echter ook in de aard van het onderzoek en de organisatie ervan tot uitdrukking moeten laten komen. Behoefte aan stageplaatsen voor studenten kan dan geen voldoende beweegreden zijn, meent het jaarverslag. Bij het stadsi­ernieuwingsprojekt wordt nu geëxperimenteerd met inspraakmogelijkheden wat een goede aan=:luitins biedt bij het emancipatoire streven van het in­ stituut Ook IS bij dit projekt de mogelijkheid van continuïteit m het onderzoek aanwezig omdat het verschijnsel stadsvernieuwing zich over een lange periode zal uit­ strekken

Oude nijken Een voorbeeld van een aktiv iteit van het INW in dit projekt De bewonersgroep m Oud­Charlois vroeg aan het instituut assistentie bij het zoeken naar politieke voor­ onderstellingen m zogenaamde technische r a p p o r t e n van de ge­ meente R o t t e r d a m Deze blijken m te houden een evenwichtige be­ volkingsopbouw wat het gevaar lijkt mee te brengen, dat een deel van de huidige m de oude wiiken geïntegreerde bevolking die wij­ ken zal moeten verlaten om plaats te m a k e n voor beter gesitueerden De projektgroep ging zich vervol­ gens bezig houden met het formu­ leren van een precieze probleem­ stelling ten aanzien van de eco­ nomische en politieke mechanis­ men, die bi3 dit gemeenteliik be­ leid een rol k u n n e n spelen D n m verband met de gevolgen die de gemeentelijke doelstelling zou k u n n e n hebben voor de huidige bevolking van de oude wijken BIJ dit w e r k zijn er ook kontakten met andere universitaire groepen, die zich met vergelijkbare pro­ blemen bezig houden De speci­ fieke bijdrage van INW kan dan bestaan uit een typisch ke'nnis­

sociologische bijdrage tot de aard van het w e r k \'an alle betrokken groepen ' m e t kenmssociologisch wordt bedoeld, de sociologische wortels van normen w­aarden, doelstellingen etc b v de belan­ gen van b e t r o k k e n e n ­ red i

Philips Een projekt dat vorig jaar op gang k w a m ontstond vanuit een vraag uit het veld zelf De onderne­ mingsraad van het n a t u u r k u n d i g laboratorium van P hilips n e p de hulp van INW in voor een serie gesprekken over de relatie weten­ schap en maatschappij w a a r a a n medewerkers van het laborato­ r i u m deelnamen Als vervolg op deze w e r k z a a m h e ­ den ontstond binnen het instituut een projekt van w a a r u i t m een later stadium m.et zogenaamde Wfetenschapi en S i a m e n l e v m g l ­ groepen van diverse bètafacultei­ ten van een aantal universiteiten een n a u w e relatie is gegroeid In de projektgroep Technologie en arbeid' wordt van de relatie wetenschap en arbeid \ eel studie gemaakt Onderwijs en onderzoek gaan daarbij samen Zowel door literatuurstudie als door het bij­ eenbrenger v a n mensen die h u n werkzaamheden hebben op het terrein van technologie en n a t u u r ­ wetenschappen wordt getracht een meer systematisch inzicht te verkrijgen m de vraag op welke wil ze technologie en k u i t u u r zich verhouden en welke waarden en normen zich hier manifesteren In de loop van de jaren zijn ge­ leidelijk twee sporen zichtbaar geworden in het w e r k van het in­ stituut. Een groep van medewer­ kers bedient zich bij voorkeur van w a t kan worden aangeduid als een aansluiting bij het denken van Marx, een andere groep doet dat duidelijk niet. Een situatie, die men, zo schrijft het jaarverslag, aan tal van universiteiten en fa­ culteiten aantreft. De beide stromingen zijn het er­ over eens dat zij ter zake van ver­ anderingsprocessen de betrokke­ nen willen helpen om zich hun eigen waarden ën de konsekwen­ ties daarvan voor het veranderen van het svsteein beter bewust te worden" Mens­ en maatschappij­ beelden van de beide groepen lopen echter uiteen Uitwisseling van denkbeelden op deze punten IS een door allen gev oelde nood­ zakelijkheid, niet m de laatste plaats om daarmee hun eigen nor­ men en waarden als wetenschaps­ beoefenaar ^m dè maatschappij in het' geding tl brengen: '

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen