Ad Valvas 2010-2011 - pagina 7

ad valvas 30 augustus 2010

opening academisch jaar 7

Toga! Toga! Essentieel en onmisbaar onderdeel van het academische leven is de toga. Maar niet iedereen mag er zomaar een aan. PETER BREEDVELD

Het heeft iets Hariy Potter-achtigs, de opening van het academisch jaar. Een stoet heren en een enkele dame in zwarte toga's en met een baret op het hoofd lopen achter de pedel, de academische ceremoniemeester, aan de aula binnen, ^ e hele ceremonie doet denken aan een sacraal ritueel, maar we willen het hier hebben over die ie zijn voor speciale gelegenheden, zoals de dpening van het academische jaar, de dies (de Verjaardag van de universiteit), inauguraties en promoties. Alleen hoogleraren en de pedel mogen er een dragen, zeggen VU-pedellen Barbara Zegveld en Nicoline van Os. "Althans, in Nederland. In andere landen mag je wel een cappa dragen als je bent gepromoveerd." Een cappa is een fluwelen cape met een zilveren gesp die ook wordt uitgereikt bij eredoctoraten tijdens de dies.

voorzitter in toga Ëahra Astitou, student-reporter van Ad Valvas, Was in juni mee met een VU-delegatie in Californie, waar een samenwerkingsovereenkomst werd getekend met de University of California, Los Angeles (Ucla) op het gebied van diversiteitsbeleid. In een blog (te lezen op advalvas. vu.nl) beschrijft ze hoe de bestuursvoorzitter van de VU, René Smit, in toga aanwezig was bij een ceremonie. Maar Smit is niet gepromoveerd

|Ik weet niet wat de regels zijn aan de Ucla", lldus Zegveld. "Maar hier aan de VU is dat niet conform protocol." Van de leden van het college van bestuur verschijnt alleen de rector magnificus Lex Bouter in toga omdat hij tegelijkertijd ook hoogleraar epidemiologie is. De toenmalige bestuursvoorzitter Wim Noomen droeg geen ga omdat hij zijn functie als hoogleraar comunicatiewetenschap had afgelegd.

Ê

outhakltershemd

|De regels zijn bij mijn weten nergens vastgelegd. We zijn mondeling ingewijd", zegt Van

ledere hoogleraar laat zich een toga op maat aanmeten

Os. Ze laat een boekje zien met de titel Academie Dress in the the Umversity ofHertfordshire. Daar doen ze dus minder geheimzinnig. Er zijn ook regels voor watje ónder de toga draagt. "Een donker pak, en zwarte sokken en schoenen. Het overhemd moet wit zijn, met een zwarte stropdas." Als je een hoogleraar met een witte bef ziet, dan kan het zijn dat hij een gekleurd overhemd aan heeft. Maar de bef is ook gewoon onderdeel van de academische dresscode. Er is in het VU-hoofdgebouw, niet ver van de Aula, een speciale togakamer, waar de toga's van aUe hoogleraren hangen en van de emeritus-hoogleraren. Voor hoogleraren die te gast zijn (bijvoorbeeld omdat ze komen opponeren bij een promotie) en die hun eigen toga niet bij zich hebben, hangen er leentoga's. Maar in principe heeft iedere hoogleraar zich een toga op maat laten aanmeten. Bijvoorbeeld bij Togamakerij G.J. Rhebergen, een van de hofleveranciers van de VU.

Een echte Rhebergen De firma Rhebergen bestaat al sinds 1894. Maar we treffen in een souterrain aan de Amsteldijk geen telg van de familie Rhebergen, bij wie de tradities van het eerbiedwaardige toga maken van vader op zoon op kleinzoon zijn overgegaan. De togamakerij is in handen van Kahraman Kazanci, die de zaak in 1994 overnam van de toenmahge eigenaar De Vos. Kazanci ging, voordat hij de boel overnam, bij De Vos in

de leer en toen hij zijn eerste toga had voltooid, zou De Vos bewonderend hebben gesproken "Ik kan mijn ogen niet geloven, dat is een echte Rhebergen!" Kazanci klaagt steen en been over de economische crisis en de concurrentie die fnuikend zijn voor de vraag naar zijn toga's. De beste van het land, verzekert hij, net als honderd jaar geleden. "Alles is handwerk en ik gebruik alleen zuiver scheerwol, geen polyester, zoals veel andere togamakers." Goedkoop is dat niet. zo'n 1200 euro, afhankelijk van allerlei details. Kazanci maakt, behalve voor de VU, toga's voor andere universiteiten en voor rechters, advocaten en predikanten. Het verschil tussen een advocatentoga en die van een hoogleraar is duideUjk te zien, maar tussen de verschillende universiteiten zijn de verschillen subtieler. De toga's aan de Universiteit van Amsterdam, bijvoorbeeld, hebben gekleurde bandjes op de mouw, waaraan je kunt zien aan welke faculteit een hoogleraar is verbonden. De VU-toga's zijn strak en sober. Gereformeerd, zeg maar.

studenten en hoogleraren aan de eerste universiteiten van Europa te onderscheiden als een nieuwe, hogere klasse, vergelijkbaar met de adel of de geestelijkheid. Dat leverde in de eerste eeuwen sinds de stichting van de oudste christelijke universiteit (Bologna, 1088) nogal bonte uitwassen op, met steken, kwasten, toefjes hermeUjn, capuchons, schouderstukken en wat niet al. In Noord-Europa leidde de Reformatie tot een versobering van alle uiterlijk vertoon. Toga's werden zwart en de universitaire dracht voor studenten verdween helemaal. We zeiden het al, zo'n toga heeft iets Harry Potter-achtigs, en dat is niet overdreven. Een toga aantrekken is pure magie. Er vindt een heuse transformatie plaats "Zo gauw je een toga aan hebt, word je onderdeel van de academische wereld", meent Zegveld. Reageren'' Mail naar redactie@advalvas vu nl

En nu begint het echt

Pure magie Dat strenge zwart aan de Nederlandse universiteiten (aUeen Maastricht vormt met haar rode toga's een uitzondering) stamt uit de tijd van de Reformatie. Dat leren we uit het boekje Academische kleding - een ontwerpfunctionele en historische bespiegeling (2001), die de afscheidsrede bevat van de Delftse hoogleraar industrieel ontwerpen Hans Dirken. Toga's dienden om

> KOM maandag 6 september NAAR DE OPENING ACADEMISCH JAAR. Om 15 uur wordt het academisch jaar officieel geopend door collegevoonitter RENÉ SMIT. Verder spreken JAN PETER BALKENENDE en schrijver/filosoof, docent STINE JENSEN. > Iedereen is welkom. Zie ook kader op pagina 3: DE STUDENTALENTPRIJS.

Onderwijsprijs

l/Vie is de beste docent van 2010? e drie genomineerden voor de Onderwijsprijs maken kans op tiend u i z e n d euro. Een voorstelrondje. ["sychologiehoogleraar Ad Kerkhof óf hooglejraar forensische psychiatrie Theo Doreleijers pf literatuurwetenschapper Anita Raghunath wordt dit jaar gekozen tot de beste docent van ie VU. De finalisten zijn alledrie excellente docenten die door hun eigen studenten zijn |.foorgedragen voor deze prijs. Kerkhof wordt geprezen omdat hij in de collegezaal therapiesessies met studenten oefent op

een manier die voor de studenten erg leerzaam en inzichtelijk is. Hij werkt met acteurs, die hij in de rol van de patient laat kruipen. Doreleijers heeft een schat aan kennis en ervaring op zijn vakgebied en weet dit goed over te brengen. Hij verlevendigt zijn colleges met materiaal uit zijn eigen interviewarchief Volgens de studenten die hem hebben voorgedragen, is hij 'de enige docent die het zich kan permitteren om een college drie kwartier te laten uitlopen.' Raghunath werkt met muziek en andere middelen om tijdens haar colleges de juiste sfeer te creëren, waardoor studenten zich betrokken

voelen en zelf aan het werk gaan met de stof Haar coUeges zijn laagdrempelig en ze weet studenten op de juiste manier feedback te geven. De jury voor de Onderwijsprijs bestaat uit

'Doreleijers kan het zich permitteren een college drie kwartier te laten uitlopen'

vijf studenten, uit de studentenraden van verschillende faculteiten. De prijs wordt traditiegetrouw uitgereikt door de voorzitter van de studentenraad van vorig studiejaar, in dit geval Yu Lin Rombout. Zij zal dit doen dit tijdens de opening van het academisch jaar die maandag 6 september om 15 uur begint in de aula van het hoofdgebouw. Nieuw dit jaar is dat er naast een prijs voor docenten, ook een prijs voor studenten is. de StudenTalentprijs. Voor een verhaal over de genomineerden, zie pagina 3. (WV) Reageren' Mail naar redactie@advalvas vu.nl.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen