Napoleon/Mozes/Calvijn - pagina 1

NAPOLEON / MOZES / CALVIJN “Dedicated to the memory of my colleague at ‘Kampen Theological University’ dr Hommo Reenders (1935-2009) who congenial and comprehensive published about Van Raalte in Overijssel” Motto: Van Raalte “had op maatschappelijk gebeid iets van het Napoleontische” [Henry Dosker, 295] Keizerlijk Decreet / 18 augustus 1811 / invoering Burgerlijke Stand; 17 oktober 1811 / geboorte ACvR te Wanneperveen / 2 november 2011 gedoopt Keizerlijk Besluit /21 oktober 1811 / vorming gemeente Ommen; 27/28 oktober 1811 / bezoek van de Keizer aan Zwolle. Maar wat te denken van: Van Raalte was een “Mozes”? Motto-2: “De Afscheiding van 1834 was een sociaal atoom” (Gerretson) In deze voordracht concentreer ik me op de sociaal-economische activiteiten van Van Raalte (1811-1896) vooral in de periode dat hij predikant was in de stad Ommen en omgeving (18391844). Wat beoogde hij met het starten van kleine, industriële ondernemingen: het maken van winst of (ook) het scheppen van werkgelegenheid voor armen en werklozen? Hoe ontwikkelden zich zijn denkbeelden tot het moment dat hij, samen met anderen, de brochure schreef over de motieven om te emigreren? (Landverhuizing) – waarin hij een pre-Marxse beschouwing geeft over de sociaal-economische werkelijkheid van het nieuwe Koninkrijk der Nederlanden. Dit Koninkrijk was gebaseerd op het beginsel van Gelykheid van allen voor de Wet. Wij noemen het optreden van Van Raalte sociaal-economisch (en niet louter economisch) omdat bij hem het sociale element op de voorgrond stond. 1 Eerst wil ik een kort ingaan op enkele aspecten van zijn jeugd- en studietijd (1829-juni 1834); zijn eerste ontmoeting met ds. Hendrik de Cock (in juni 1835), het trauma van zijn proponentsexamen (1835) en zijn introuwen in de rijke De Moenfamilie uit Leiden (1836). 2 Zijn komst naar Overijssel (1836, Genemuiden) In feite werkzaam in grote delen van Overijssel, ook in Ommen). Hier is hij al de pionier en de organisator die vrijmoedig optreedt tegenover de ‘autoriteiten’. Ook is hij de organisator van vele gemeenten en ‘aanjager’ van zijn ouderlingen en diakenen. Op het terrein van de armenzorg vertoont hij hetzelfde beeld als andere Nederlandse predikanten (hulp om op eigen benen te kunnen staan; soms projecten voor werkverschaffing). Aandacht voor tuchtoefening (er stak ook een Calvijn in hem). Vervolgingen. Landelijk bekend werd het incident te Ommen in november 1837. (Afgebeeld als titelplaat in de eerste samenvattende geschiedenis van de Afscheiding uit 1879-1881, door J. Verhagen jr.). Van Raalte was sturend in de berichtgeving over deze incidenten (De Reformatie). Stelling: De agitatie van de Afgescheidenen (vaak tegen wil en dank) heeft de grenzen van de (in 1796 uitgesproken, en in 1815 bevestigde) vrijheid van godsdienst helpen

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen