De Vrije Universiteit en Zuid-Afrika 1880-2005 ([Deel 1]) - pagina 246

DE

ANTHITESE

toen in samenhang met Kuypers algemene genade en de opkomst van Karl Barth een actueel en omstreden concept 110 - in stelling om 'georganiseerde samelewing van die mensheid' te bepleiten, want 'vir die internasionale verkeer kan ons nie meer anargies elke staat soewerein bevoegd verklaar nie'. Vooralsnog zou oorlog echter nog wel noodzakelijk zijn als finale arbiter, stelde hij aan het eind van zijn opstel, minder dan een jaar voor de Tweede Wereldoorlog. 111

HET

RASSENVRAAGSTUK

Zo nu en dan nam een Zuid-Afrikaanse vu-student een stelling op bij zijn proefschrift over de rassenverhoudingen in zijn vaderland. 'De zending onder de heidenen, uitgaande van de NG Kerk in Zuid-Afrika verdient de waardering van ieder vriend der zending' (H.A. Lamprecht 1915) bijvoorbeeld, of 'De naturellenkwestie in Zuid-Afrika is niet zoo zeer van politieken, als van ekonomisch-socialen en ethischreligieusen aard' (N. J. van der Merwe, 1921). De feitelijke praktijk van 'Scheiding van blanken en kaffers in Zuid-Afrika op sociaal gebied, is op Christelijk standpunt te rechtvaardigen', stelde Th. C. de Villiers in 1922. 'Segregatie van blank en zwart, zoowel op kerkelijk als op maatschappelijk gebied, komt de zending in Zuid-Afrika ten goede', preciseerde P. J. S. de Klerk in 1923, voorafgegaan door een andere stelling: 'Elementair onderwijs mag de zending niet langer aan de Naturellen weigeren. Het is noodig dat dit onderwijs overwegend godsdienstig en industrieel zij'. Dat zulke proefschrift-stellingen tijdens de promotieplechtigheid aanleiding gaven tot discussie, mag betwijfeld worden. De verhouding tussen de rassen stond toen niet op de agenda van de Nederlandse gereformeerden. Misschien had Herman Bavinck bij zo'n promotie een voorzichtige vraag kunnen stellen, over de spanning tussen dat segregatiebeleid en de creatuurlijke eenheid van het mensdom en de aard van de gemeenschap van alle gelovigen bijvoorbeeld. Maar Bavinck was in 1921 overleden en voorlopig deelde niemand onder de vu-hoogleraren zijn inzicht. William Nicol verhaalt in zijn memoires van Bavincks opvattingen in dezen. De filosoof-dogmaticus Bavinck boeide ons, schreef Nicol veertig jaren later, maar 'ons het minder gehou van sy sosiologiese opvattinge'.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen