De Vrije Universiteit en Zuid-Afrika 1880-2005 ([Deel 1]) - pagina 393

AFSCHEID

VAN

PENNING

door God van het begin af als iets onaantastbaars gesteld'. Het is op een of andere geheimzinnige wijze in de historie gegroeid, en ondanks alle rassenverschil blijft de 'diepe en waarachtige eenheid van het gehele menselijk geslacht'. 337 De bijbel kent ras als scheidslijn tussen de mensen niet, maar leert wel dat de verscheidenheid van volkeren een verrijking is: 'Het is alsof God niet gewild heeft, dat de volheid van het menszijn zich in één type zou uitdrukken. (...) Geen enkel ras mag zich de eer toeëigenen alsof het in zijn alleenheid het beeld van God tot uitdrukking zou brengen'. 338 Er is dus geen reden voor raciale superioriteit. Wie zaken als roepingsbesef, voogdijschap en dergelijk wil ontlenen aan de superioriteit van de blanke, Europese christelijke cultuur (Bavinck erkent dat 'Europa in zijn geschiedenis door God zeer begenadigd is'), moet bedenken dat die alleen echt vruchtdagend kunnen zijn wanneer zij zijn verankerd in liefde en dienstbaarheid. Deze laatste woorden ontnemen ook argumenten als eigensoortigheid en zelfbehoud hun kracht. Wie durft echt standhouden, dat de 'Bantoe werkelijk zo achterlijk en barbaars (zijn), dat ook de evangelie-prediking, ook het beste systeem van onderwijs dat we bedenken kunnen, ook rustige en liefdevolle leiding hen niet zover kan brengen, dat ze als waardevolle en op den duur ook als gelijkberechtigde medeburgers in de samenleving kunnen worden opgenomen?'. 3 3 9 Het is duidelijk dat Bavinck theologisch-methodologisch de rassenproblematiek geheel anders benaderde dan de meeste mensen in Zuid-Afrika en ook in Nederland in die tijd. Teveel in het christelijk geloof is menselijk bedenksel, stelde Bavinck, contextuele interpretatie. 340 Daarom verwierp hij ook wat hij noemde de heersende biblicistische hermeneutiek. In een artikel van een paar jaar later erkende hij dat duidelijk. Wie 'tracht uit de Bijbel af te lezen, wat God ons aangaande de onderlinge verhouding der rassen te zeggen heeft, (...) staat voor een uiterst moeilijke taak. Het blijkt namelijk onmogelijk te zijn met beroep op een bepaalde plaats uit de Bijbel rechtlijnig tot een uitspraak te komen over dit zo uiterst ingewikkelde en netelige vraagstuk'. Zelfs niet als hij de heilshistorische context verwerkt. 'Een dergelijk beroep op de Bijbel is theologisch onverantwoord en sticht alleen maar verwarring'. Onze visie op het rassenprobleem, aldus Bavinck, moet daarentegen bepaald worden door de 'ingrijpende gedachten' die de bijbel geeft over 'de voorzienige leiding Gods, de Konink-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen