GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

Algemeene taalwetenschap en subjectiviteit - pagina 30

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Algemeene taalwetenschap en subjectiviteit - pagina 30

Rede uitgesproken bij de aanvaarding van het hoogleeraarsambt aan de Vrije Universiteit te Amsterdam

2 minuten leestijd Arcering uitzetten

28

tegenstelling oud en nieuw komt eerst op bij historische visie. In het geheel van alles wat gesproken wordt is het oude een bijzonderheid. Niet alles is even oud, gelijk bij strenge doorvoering der causaliteitsgedachte het geval zou zijn. Dit zou het relief van het oude uitwisschen en het kennen werd er een moment armer door. Slechts bepaalde woorden en wendingen zijn voor den kenner om hun ouderdom opvallend, terwijl zij voor den niet-historisch onderlegden, hoogstens vreemd zijn. Dit beteekent niet dat die woorden zooveel "geschiedenis" hebben, integendeel, ze schijnen juist "geschiedenisloos" zich te handhaven. Zoo treedt het begrip van het oude in verschillende beteekenis op. De verandering is in de historische sfeer niet opvallend, maar grondwet, en juist daarom treft het zoo "hetzelfde" te zien blijven. Strenge gelijkheid is er hoogstens in de vormovereenkomst, niet in reëele uitspraak, beteekenis of gebruik. Empirisch naderen bepaalde taalelementen tot die limiet der betrekkelijke geschiedenisloosheid. Er zijn uit het indogermaansch woorden tot ons gekomen, wier vorm en beteekenis zich vrijwel ongewijzigd handhaafde 9). Deze woorden dragen het cachet van een voorname echtheid, en bevestigen zoo het verband tusschen het oude en het eente. Het kernbezit van elke historisch-gedifferentieerde taaltak wordt juist gevormd door deze woorden. Ze hebben ook daar waar ze dingen van het dagelijksche leven uitdrukken, iets ernstigs en waardigs en staan daarin in scherp contrast met de "lichtheid" van het nieuwe. Juist datgene wat in overeenkomstigen vorm ook in de zustertalen voorkomt is zoo eent en hiermede nadert het aspect van het karakteristieke dat van het oude. De kenorde die zich hierin openbaart is er niet een van geta" maar van we~en. Anderzijd~, zonder scherp aangeefbare belijning, treedt het karakteristieke ook in het speciale op, dat in de zustergroep geen correlaat heeft. De bovenbouw van het cultuurleven brengt een uitbreiding van het vocabularium mee, die zelfs aan de taal van den dagelijkschen omgang een ander aanzien geeft. Hoe doorzichtiger de nieuwe creaties zijn, des te minder voldoen ze den geest die het oude

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 30 mei 1924

Inaugurele redes | 44 Pagina's

Algemeene taalwetenschap en subjectiviteit - pagina 30

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 30 mei 1924

Inaugurele redes | 44 Pagina's