Twaalfde Jaarverslag van de Vereeniging voor Hooger Onderwijs op Gereformeerde Grondslag - pagina 51

XLIX

Voor een groot deel Avordt het vermoeden van geschiktheid voor zulk een ambt afgeleid uit den inhoud van het proefschrift etc. Feiteliik strekt dus de dusgenaamde effectus civilis, wat de benoembaarheid tot eenige openbare betrekking betreft, veel meer om het opkomen van inrichtingen te beletten, die aan den Staatsinvloed onttrokken zijn, dan tot het verleenen van den waarborg, dat zij, die aan de Staatsimiversiteiten gevormd werden, degelijk onderricht zijn. Maar juist deswege is de bestaande toestand dan ook alleen verdedigbaar, zoolang het maatschappelijk leven zich door de Rijksuniversiteiten bevredigd gevoelt. Houdt die overeenstemming op, dan Avordt deze regeling eenvoudig de gereglementeerde volksonderdrukking. En hoedanig de toestand nu ten onzent geworden is, ligt voor ieders oog open. De Universiteiten zijn geworden een instrumentum regne, een machtig wapen in de handen der Overheid, om ons volk te leiden in de wegen van het Kationalisme; een middel om de Maatschappij te bestrijden ^en te onderdrukken door het Staatsgezag. En dat, terwijl het volk %-elf zijn geld moet geven om dien krijg te bekostigen, erger nog, 'zijn zonen moet afstaan, die straks als geoefende soldaten den krijg meevoeren tegen de kringen, waaruit zij voortkwamen. A¥ie van Napoleons tyrannic gewaagt, verzuimt niet er op te Avijzen, hoe hij de jongelingen uit de gezinnen Aveghaalde om in vreemde landen voor hem te strijden. Erger dwingelandij is het, waar de zonen des volks genomen Avorden om tegen dat volk zelf lorijg te Aï'oeren. Maar men Avas toch vrij om zijn zonen terug te houden ? Ach, hoe heeft men ook hierin met de vrijheid gespeeld! Zoolang er geeii andere d§n Eijksuniversiteiten waren, moesten'deze AA'^CI met onAA'cerstaanbare zuigkracht een zeker aantal jongelieden tot zich trekkeu; die, straks weergekeerd, zich verhcA^en achtten boven, neen, ontzonken Avaren aan het geloof van hun vader, het gebed hunner moeder. Wie zal de tranen tellen, die vergoten werden (mi kinderen, die zoo aan het ouderhart Averden ontsoheiuxl? Van oppervlakkigheid geeft blijk, wie niet verstaat, hoe deze verscheurde huisgezinnen nadeelig hebben gewerkt op ons A^olk. De vreugd der ouders werd geknakt; het karakter der jonge mannen bedorven. Een diepe klove in levensoA'ertuiging is gegraven tusschen dat deel des A'olks, dat aan de Rijksuniversiteiten studeerde, en het ander groote deel, dat daarbuiten stond. Van die klove Avas natuurlijk ge\'olg het verschil in kennis en graad A'an ontwikkeling. Doordien de Universiteiten schier geheel in den dienst van het Rationalisme werden gesteld en dezelfde geest ook de overige instellingen van hooger ontwikkeling beheerschte, zijn nu voor bijna alle betrekkingen van meer gewicht schier geen mannen 4

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen