Zestiende Jaarverslag van de Vereeniging voor Hooger Onderwijs op Gereformeerde Grondslag - pagina 57

LV

gegeven in het T. P . Tractaat, de naam van clericalisme niet onjuist is. Prof. FABIÜS brengt dank aan den heer Meijer voor de bestrijding der inleiding, en verheugt er zich over, dat een van de kenners van Spinoza den handschoen voor den wijsgeer in deze meeting opnam. Hij wijst er op, dat een kenner en minnaar van Spinoza's werken als de heer Meijer op niet ééne onjuistheid in zijne voorstelling van Spinoza's stelsel heeft gewezen, en alleen maar opkwam tegen de bewering, dat het stelsel van Spinoza clericalisme zou mogen heeten. Wat is clericalisme? Het' antwoord op die vraag staat in het gebruik niet precies vast, zooals de inleider met de aanhaling uit Prof. Gort van der Linden aantoont. Zoomin als Rome alleen bestaat achter de zwarte jassen van zijn dienaars, zoomin is er alleen clericalisme bij wat in engeren zin geestelijkheid heet. Clericalisme is het stelsel, volgens hetwelk de wil Gods niet onmiddellijk maar middellijk wordt gekend door een tusschengevoegd menschelijk orgaan, dat dien wil overbrengt en oplegt. Spinoza nu maakte de Overheid tot zulk een clerus, welke hij noemt de interpres, uitlegger, van het Goddelijk recht. Hier heeft men zelfs een clerus, die met dwingend gezag hare uitspraken oplegt. Bij Spinoza is caesaropapisme, het willen beheerschen van de Kerk door den Staat, maar ook clericalis^ne. Het bezigen van Gods Woord breekt het clericalisme; doet zelfs de Overheid weerstaan, als zij wil dwingen tegen dat Woord in te gaan. Zoo werd Daniël ongehoorzaam, als hij het gebod des konings overtrad, en toch in dieperen zin niet ongehoorzaam, want de koning overschreed zijn bevoegdheid. De Israëlieten worden in Hosea XI : 5 bestraft, gelijk Calvijn in de laatste § van de Institutio opmerkt, omdat zij te veel handelen naar het gebod des konings; en het wordt Ephraïm als schuld aangerekend, dat hij heeft gehandeld naar het gebod. Aan Prof. Rutgers antwoordt de inleider: ja zeker, gij hebt de hoofdgedachte van mijn inleiding begrepen, het was mijne bedoeling eenige grepen te doen uit wat aan de openbare Universiteiten wordt geleerd; en ik heb dat gedaan met de bedoeling om een beroep te doen op allen die nog buigen voor het Woord van God, om hun te zeggen: Geeft toch uwe zonen niet aan de Universiteiten, waar men een wetenschap beoefent, los en vaak vijandig tegenover God staande, maar zendt ze naar de Vrije Universiteit, die op dat Woord is gegrond.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen