Vier-en-twintigste Jaarverslag van de Vereeniging voor Hooger Onderwijs op Gereformeerde Grondslag - pagina 37

XXXVIII

stelsel van u i t s l u i t i n g naar den Gereformeerden k a n t terug te komenOp de Vrije Universiteit stellen wij prijs, ook omdat door liet ver eenigd arbeiden van de hoogleeraren de kracht wordt verhoogd. Ons lachen de bijzondere leerstoelen aan de openbare Universiteiten ook niet toe. A n d e r e n wachten daarvan wèl heil. Te recht opende de Regeer i n g dan ook de mogelijkheid daartoe. E n onbillijk is het verwijt, dat de Minister, i n strijd met zijn verleden, hier selck wat w i l s " geboden heeft. Is dan het verleden des Ministers geweest om, wat hij voor zich zelf begeerde, ook anderen op te dringen ? Dat is j u i s t der vrijzinnige" trant. H e t stelsel van bijzondere leerstoelen wenschen wij niet, ook omdat wij daarvan verbrokkeling van geest bij de hoorders duchten, en w e l l i c h t toch door een of twee hoogleeraren niet voldoende tegenwicht tegen een gansche faculteit geboden wordt. E n het belang van het doordringen van eene geheele faculteit met hetzelfde beginsel wordt ook blijkens de practijk door den tegenstander gevoeld. Voorts bedenke men, dat zelfstandig de quaestie v a n vrije universiteiten eigenlijk thans niet aan de orde is. Te haren aanzien is n u alleen de vraag, of aan hare diploma's dezelfde rechtsgevolgen verbonden zullen zijn als aan die van de openbare Universiteiten. Hadden deze d i p l o m a geen bijzondere gevolgen, dan was er voor het aanhangige wetsvoorstel in dit opzicht zelfs geen reden. W e l k e zijn n u die gevolgen? Betrekkelijk beteekenen zij weinig, en bestaan zij i n de mogelijkheid om tot een b e t r e k k i n g benoemd te worden en een beroep uit te oefenen. Moet nu zelfs die mogelijkheid alleen aan diploma's der openbare Universiteiten gebonden blijven ? Q. N . tracht de eigenlijke quaestie te verschuiven dooi' schier uitsluitend over de eischen van de beoefening der wetenschap te spreken. M e n bedenke intusschen, dat die z.g. effectus civilis volstrekt niet principieel met den doctoralen graad samenhangt; slechts om practische redenen daaraan is vastgehecht. Hoe heeft de Regeering daarbij te werk te gaan? M a g de Regeering voor de opleiding tot staatsbetrekkingen alle eisch stellen, b.v. dat voortaan alleen wie te Leiden studeeren, benoem' baar zullen zijn ? Op het standpunt van het staats-absolutisme mag dit. Maar toch g a het niet. De staatsbetrekkingen zijn niet particulier bezit van den StaatDe Staat is niet een wezen buiten alle verband met het volk. In zekeren z i n hebben de burgers i n het algemeen recht op het vervullen van de betrekkingen. De Staat mag den toegang daartoe niet enger maken da" onmiddellijk uit die betrekkingen volgt. W a t nog te meer k l e m t , omdat de Regeering toch nooit verplicht is iemand, dien zij, trots zijn diplom » ongeschikt acht, te benoemen. Tegen een binden van den effectus civi^ aan de diploma's der openbare Universiteiten k a n slechts dan geen be' zwaar zijn, als die Universiteiten zich werkelijk bij het volksleven aan' sluiten. Maar zijn er naast de Hoogescholen die uitgaan van het publie" gezag, andere, die voortkomen uit het volk, dan moeten de laatste* in dezen eigenlijk vóórgaan. Laat de Regeering ernstige w a a r b o r g eischen, dat de diploma's niet zonder waarde zijn, — principieel gaa" i n deze de Volkshoogescholen vóór bij de Staatshoogescholen. W a n s

11

a t

3

1

erl

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen