Jaarboek 1936 - pagina 67

65 tot op de van enthusiasmus poëticus vervulde woordkunstenaars en uit intuïtie en levende ervaring alle knoopen doorhakkende beeldende of bouwende talenten van onzen leeftijd, die met kleurige scheldwoorden, goedgunstige terechtwijzing of zoetsappige onderrichting gaarne beoefenaars der wetenschap aan den kant duwen als vermummiënde boekenwurmen, of betweterige, naar hersenschimmen grijpende dwarsdrijvers, altijd tegen den draad in van den tijd en den tijdgeest, — van toen tot heden bestaat er een geijkte voorstelling van „geleerden", of wel, sinds lang, „professoren", en van hun samenvoeging in scholen, academiën of universiteiten, als van personen en instellingen, die in plechtstatige, zelfgenoegzame afgezonderdheid, voor het veelvormige, rijkgeschakeerde, immer afwisselende leven der groote wereld weinig oog en hart, en van de gebiedende eischen harer practijk zelfs geen vermoeden hebben. Abstracte' bespiegelaars, samenhangen verzinnend, onderstellend, onthullend, waar niemand naar vraagt; of in den ban van één vak, en één onderdeel, als door idéé fixe gevangen wroeters, die alle grooter verband en wijder uitzicht onverschillig laat: beide allen kijk op het dagelijksch leven missend, in den omgang onhandig, onwennig; in de maatschappij ongelooflijk onpractisch, en onbekwaam tot eenige aanpassing. Om ten deele zeer problematische, traditioneele, ten deele nog wezenlijke, maar beperkte, nuttigheid, op kosten der gemeenschap onderhouden, maar levend als op een klein eiland in altijd-stil water, onberoerd van storm en noodweer in den omtrek. „Kamergeleerden", placht mijn vriend, welbespraakt voorman in dorpsche politiek en vakbeweging, te zeggen, met alles afdoend gebaar. Is er niets waars in deze zoo gangbare voorstelling, waarvan men ook uit de literatuur en kunst van verschillende tijden en volken voorbeelden kan samenlezen? Is een „academische" kwestie ook niet een vraagstuk^ waar men machtig veel redeneering aan spillen, maar geen enkel punt van practisch profijt aan vinden kan? Er zullen altijd enkelingen geweest zijn, wier ingespannen, onafgebroken werkzaamheid op een van de algemeene belangstelling veraf gelegen studieveld, bij teruggetrokken aard, aanleiding was tot zekere vervreemding van de wereld rondom hen; er zullen ook wel steeds eenzijdig-speculatieve geesten zijn geweest —, en in sommige tijden meer dan in andere •—, die zich gaarne verloren in onvruchtbare, ijdele vragen en onderzoekingen, van alle belang voor het leven der menschheid ontbloot. Maar nooit zullen die gevallen het overheerschende type hebben uitgemaakt, ook niet in tijden, waarvan de faam gaat, dat scholen en wetenschap geheel waren vastgeloopen in het formeele. „Practische waarde", „aansluiting bij het leven": de historie oordeelt daarover vaak anders, en beter, dan de tijdgenoot. Socrates heeft grooter invloed in de wereld gehad dan 3

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen