Jaarboek 1986-1987 - pagina 28

3) In de derde plaats ben ik van mening dat een mtegrale mvoermg van de HOAK-filosofie pas mogelijk wordt, wanneer ook in financieel opzicht de lijnen consequent worden doorgetrokken. Dit geldt met name het bekostigingssysteem. Men moet toewerken naar een stelsel waarin het departement als het ware onderwijscontracten afsluit met de instellingen. Ook andere dan de bestaande (erkende of toegelaten) instellingen dienen daarvoor in aanmerking te kunnen komen. In zo'n systeem zou een universiteit of hogeschool (net als nu een ziekenhuis) failliet moeten kunnen gaan. Daarmee is zo'n instelling van h.o. nog geen winstmaximahserende onderneming geworden, veeleer een 'not-for-profit' organisatie, waarbij een zwaar accent ligt op de kostenminimalisatie. In dit verband nog een opmerking over de recente suggestie van Van Kemenade (voorzitter van het College van Bestuur van de Universiteit van Amsterdam). Hij poneerde dat de universiteiten op de kapitaalmarkt moeten kunnen lenen. Ik ben het daar van harte mee eens. Alleen, men mag m.i. niet rekenen op een extra laag rendement (omdat het 'doel' van het h.o. zo mooi en goed is!). Ook heel veel andere doeleinden zijn prachtig, zoals ontwikkelingshulp en dergelijke, maar men dient wel het maatschappelijke rendement te scoren. Vervolgens nog een verdere opmerking over het bekostigingssysteem. (Men zou aan dit onderwerp een gehele lezing kunnen wijden!) Nodig is het consequent doorvoeren van een proportioneel bekostigingstarief (d.w.z. een bepaald bedrag - gedifferentieerd naar profiel - per onderwijsvragende student). Op deze wijze wordt een stimulans ingebouwd, omdat de onderwijsproduktiviteit wordt beloond. Tevens is het een 'lump sum' stelsel, waardoor de materiële bestedingsvrijheid (inclusief de reservevorming) vergroot wordt. Het impliceert ook het verder uitbouwen van het systeem in de richting van een capaciteitsfinanciering, d.w.z. een methodiek gericht op de allocatie van de 'sectoren' of 'faculteiten' (waarbij immers een aanzienlijke initiële investering aan de orde is). Hierbij zal zo'n investeringstoekenning qua niveau gebaseerd moeten zijn op een redelijk optimaal interval qua instroom van studenten. Hieruit volgt tevens dat het aantal toekenningen beperkt is. Dit betekent op termijn een groot vraagteken achter het aantal universiteiten. Tevens m.i. een even groot uitroepteken achter de stelling dat er ons in het h.b.o. nog een tweede ronde van schaalvergroting te wachten staat. 4) Al eerder heb ik een vraagteken gezet achter het politieke adagium van de jaren zestig en zeventig 'iedereen heeft recht op wetenschappelijk onderwijs'. Hier is nuancering en differentiëring nodig: iedereen heeft - mits gekwalificeerd - recht op hoger onderwijs, maar niet met a priori individuele rechten op specifieke (en dure) opleidingen. Ik pleit hierbij niet voor talrijke numerus fixus-regelingen. Uitstroombeperkingen (met alternatieve routes) zijn te verkiezen boven instroombeperkingen. Ingangsloting (ook gewogen loting) heeft stellig nadelen, maar vrije toelating en een massale selectie na de propedeuse niet minder. Dan is een in26

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen