1901-1902 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 17

13 tegenwerkende oorzaken bestaan — dan noemen wij het eerste verschijnsel de oorzaak van het tweede. Skeptisch gaat men zuiver, als men op een feit steeds een feit ziende volgen, niet van een oorzakelijk verband gewaagt maar van eene coincidentia praestabilata. Voor den scepticus staat alleen het zintuigelijke objectief vast in de exacte wetenschap; en is evident en verschaft zekerheid. De causahteitsbetrekking wordt niet waargenomen, is bovenzinnelijk, eigenlijk niet objectief en evident... hoewel even zeker als het zintuigelijk waargenomene, dus eene zaak des geloofs. Kan ik mijn geheugen vertrouwen? Juist de mannen der wetenschap hoort men vaak klagen — niet over hun verstand, maar — over geheugen-zwakte. Dit is een zeer algemeen psychisch deficit. En op de zekere werking van mijn geheugen moet ik staat kunnen maken, zal ik gewis zijn omtrent het vroeger waargenomene, zal ik mijn eigen wetenschappelljken arbeid kunnen vertrouwen. Op een gegeven oogenblik nemen wij onbeteekenend weinig waar. De wetenschap moet het vooral hebben van de waarnemingen van vroeger. En nu leert de experimenteele psychologie, dat 's menschen herinneringsvermogen gebrekkig is, dat velen der voorstellingen, slechts kort geleden aangebracht, reeds verloren of vervalscht zijn. Gij herinnert u de proeven uit de school van Kraepelin. Groepen van letters werden door een bijzonder apparaat in zeer korten tijd zichtbaar gemaakt. De onderzoeker ging dan na hoeveel prikkels na een bepaalden tijd juist konden worden weergegeven. De uitslag was, dat het aantal verkeerde opgaven groot was en met den tijd die verloopen was sedert de waarneming zeer snel toenam. Ook de overtuiging dat men goed had onthouden nam bij velen spoedig af, terwijl door anderen onjuiste opgaven werden gedaan, ofschoon zij vast overtuigd waren, dat dezen goed waren. Soms bleken opgaven, aan wier juistheid men twijfelde, juist te zijn. De inhoud van ons geheugen bestaat uit de voorstellingen korter of langer geleden als beelden tot ons gekomen en op een gegeven tijdstip ons als gewaarwordingen bewust geworden. De neo-psychologen deflnieeren onze „ikheid" als de som der gewaarwordingen op een gegeven tijdstip. Die gewaarwordingen variëeren. Wij hebben ons geheugen niet in onze macht. Het „ik" van gister is niet hetzelfde als het „ik" van heden. Onze „ikheid" wordt door de soort gewaarwordingen die zich op een gegeven tijdstip aan ons opdringen bepaald. Is de gegeven definitie van onze ikheid juist, dan is het met de ikheid gedaan, en bestaat er geen ikheid, dan is het weder met de

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen