1959 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 153

DE PSYCHIATRISCHE INRICHTING

121

genetisch en — in de breedste zin — biologisch gebied naar de oorzaken der krankzinnigheid. Door Freud en zijn tijdgenoten werden naast deze gegevens uitwendige oorzaken beschreven in de vorm van invloeden tijdens de ontwikkeling, geplaatst in een biologisch betrekkingssysteem. Maar met de ontwikkeling van de moderne anthropologic, de ethnologic en de sociologie kwam pas de volledige erkenning van de andere zijde der krankzinnigheid, de maatschappij, die het zieke individu met minachting of medelijden, met huiver of verwondering voorbijgaat, ontwijkt en aldus isoleert, vervreemdt en uitstoot. In zijn Groningse inauguratie vestigde Baan met nadruk de aandacht op de vooral in Frankrijk scherp geformuleerde verhouding tussen de krankzinnige (aliéné, de vervreemde) en de maatschappij: „De Fransen — ik denk aan Ey en Sivadon — wijzen er op, dat het begrip vervreemding, „alienation", een relatief begrip is en dat in concreto deze „alienation" door de maatschappij voltrokken wordt." In deze studie beperken we ons in hoofdzaak tot de maatschappelijke zijde van de krankzinnigheid. De ontwikkeling van de huidige psychiatrie dwingt ons hierop in te gaan. Want niet alleen worden meer en meer de maatschappelijke verhoudingen als ontstaansvoorwaarden van geestesziekten gezien, ook gaan veranderingen in deze verhoudingen gef)aard met opvallende wijzigingen in de verschijningsvorm der psychiatrische ziektebeelden. Het bewijs levert de sociatrie, het bewijs levert ook de zogenaamde aktievere therapie op de psychiatrische inrichtingen. Van oudsher zijn deze de meest konkrete resultaten van de ,.alienation", de vervreemding. Zij waren daarom de bakermat van de wetenschappelijke psychiatrie. Door hun recente ontwikkeling van verzorgingsinrichting tot therapeutische gemeenschap hebben zij, zo schrijft Rümke, opnieuw de wetenschappelijke psychiatrie verrijkt met belangrijke opvattingen en impulsen. De bereikte resultaten hebben verbazing gewekt, omdat niet alleen de inrichtingen, maar ook de patiënten en de door hen getoonde psychiatrische beelden veranderen. Katatonie, agressie en onrust bleken geen absolute, maar relatieve verschijnselen te zijn. De achtergronden van deze veranderingen zijn nog duister en een nadere bestudering meer dan waard. II De moderne inrichting is geen therapeutische organisatie geworden door toepassing van te voren uitgewerkte theoretische inzichten. Inte-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen