1960 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 254

206

J. Ph. FOLEY

Palissy heeft deze ballingschap goed besteed; zeer waarschijnlijk heeft hij in deze tijd de Ardennen, Duitsland en Vlaanderen doorgereisd. Daar liet zijn observatievermogen hem niet los: hij bestudeerde het „marne", zag vele fossiele schelpen in de Ardennen, evenals versteende vissen. Hij noteerde en verzamelde, corrigeerde zijn vroeger verzamelde kennis en vulde die aan. Toen in 1573 de vrede van la Roebelle voorlopig een eind aan de vervolgingen maakte, keerde Palissy naar Parijs terug. Wel nam hij zijn oude beroep van emailleur weer op, maar toch voelde hij zich geroepen tot een andere taak: het doorgeven aan anderen van de wetenschap die hij verzameld had: .. „Le nombre de mes ans m'a incite. . de mettre en lumière les choses qu'il a pleu a Dieu me faire entendre.." (Dédicaces, Discours Admirables). In de vastentijd van 1575 verschenen op de voornaamste viersprongen in Parijs affiches: Maistre Bernard kondigde 3 openbare lessen aan over alle systematisch door hem verzamelde natuurkennis. Hij nodigde alle deskundigen uit, de feiten die hij zou aantonen te weerleggen of te verklaren met de gangbare (antieke of scholastieke) natuurfilosofie. Aan de muren der Sorbonne werden de uitnodigingen aangeplakt voor de „conférences publiques" die de door haar geleerde en door de R.K. kerk beschermde natuurwetenschap van haar voetstuk zouden stoten. De toegangsprijs was 1 écu (kroon); Palissy deelde mede aan een ieder die zijn argumenten zou kunnen ontzenuwen, het viervoudige van de toegangsprijs te zullen terugbetalen (een openlijke referentie naar Luc. 19 : 8!). Zijn lessen hadden een groot succes, en werden daarna dan ook elk jaar herhaald, tot in 1584. De toeloop was groot, van gewone Parijzenaars uiteraard, maar ook van velen uit de wereld van het intellect, artsen, chirurgen en natuuronderzoekers. In „Discours Admirables" is ons een lijst van een deel der bezoekers nagelaten, die vele namen van toenmalige geleerden bevat. Ter illustratie is het goed hier te refereren naar Allbutt 5), die er op wijst dat Francis Bacon van 1576 tot 1579 in Parijs verbleef, ontevreden over de dialectische methode der Engelse colleges, „ready to welcome some new and fruitful method of learning". Hij acht het onvoorstelbaar („inconceivable") dat Bacon geen kennis zou hebben genomen van Palissy's openbare colleges, te meer waar Bacon, omstreeks 1589 — weer vol hersteld zelfvertrouwen — zijn „The greatest Birth of Time" publiceert: .. „a new method of attaining knowledge. . by the collection, observation, interpretation and proof of natural phenomena and processes". Het was uitgerekend die methode, die Palissy zo hartstochtelijk had verdedigd en aanbevolen!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen