1960 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 70

50

K. H. VOOUS

kracht ten aanzien van het eerste. Hoe wij het ook bezien, de genoemde opmerking van de hoogleraar tijdens het zoölogie-practicum was helaas verre van kritisch. En weldra bemerkte ik, dat de biologie vol zit van soortgelijke of overeenkomstige uitspraken en gedachten, waaraan kritiek klaarblijkelijk zelden was te pas gekomen. Ik zal proberen er nog enkele op te sporen en vervolgens naar de achtergrond van dit veel voorkomend gebrek aan kritiek trachten door te dringen. Het zal dan blijken, dat het gebrek aan zulk een kritiek lang niet altijd met een gemis aan een kritische zin gepaard gaat, doch dat het voortkomt uit een bepaalde, subjectieve, houding ten opzichte van levens- en wereldvragen. In het gereleveerde geval was dat een theorie aangaande de herkomst van de mens, waarvan de vele levens- en wereldbeschouwelijke aspecten, tezamen met de wetenschappelijke implicaties, de genoemde hoogleraar zodanig bleken bezig te houden, dat deze in vele anatomische details de gewenste ondersteuningen meende te kunnen herkennen, zij het meer in de vorm van ,,evidence" dan als bewijs. Hier zou aldus de zelfkritiek kunnen beginnen aan te grijpen. De biologie is, evenals alle andere exacte wetenschappen, vol van getuigenissen van de subjectieve aard van allerlei menigsverschillen, die op het eerste gezicht geheel op het vak-technische vlak schijnen te zijn gelegen, maar die bij nadere beschouwing op verschillen in zelf-kritische houding terug te voeren blijken te zijn. Ik zal daarom ook moeten trachten deze zelfkritiek hier zelf te beoefenen. En wat is zulk een beoefening anders dan de bezinning van de natuurwetenschappelijke onderzoeker op zichzelf en op zijn relatie tot het voorwerp van zijn onderzoek. Over deze bezinning zullen wij het dan ook moeten hebben. Ik zal trachten een aantal eigen gedachten hierover te formuleren. Zij zullen misschien een beetje overdreven zijn. In ieder geval zijn zij — gezien het karakter van deze voordrachten en de geringe tijd van voorbereiding van de spreker — onvoldoende gedocumenteerd. Allereerst zal men dienen te weten welke onderzoekingen de bioloog in het algemeen ter hand neemt. Daartoe veroorloof ik mij U een bloemlezing van 10 titels te geven, die ik ontleend heb aan de hoofdartikelen die in de jaren 1953—1959 in het „Vakblad voor Biologen" zijn verschenen ; De submicroscopische structuur van chloroplasten. De biogenese van tropa-alkaloïden. De dagelijkse variatie in het zuurgehalte van vetplanten. Ziektenverwekkende schimmels in de grond. De nadelige werking van ioniserende straling op het genetisch systeem. De bio-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen