GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

1963 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 17

2 minuten leestijd Arcering uitzetten

WAARDE EN ONWAARDE BIJ TEILHARD DE CHARDIN

5

Verder wijzen we hier kort op de invloed van Teilhards „methodische" falen, waar bijv. dr. Segaar op heeft gewezen in het juni-nummer van „Wending". Dit vormt een kwestie op zich, die we hier niet bespreken omdat dit te ver van ons eigenlijke onderwerp weg voert. Maar wel duiden we er toch even op dat in de besproken en afgewezen zonde-theorie — zoals ook elders — zich uit een soort van overdreven drang naar systematisatie, met als vertrekpunt een evolutionistisch-sciëntistische basis. Sommigen hebben in dit verband ook gesproken van een „continuum-drang", of van overdreven deductiedrang van een evolutionistisch vertrekpunt uit. Hierin onderscheidt de franse geleerde zich niet van vele anderen vóór hem. Als derde punt van kritiek gaf Lever aan de visie van Teilhard de Chardin over de buiten- en binnenkant, het „dehors" en „dedans" in alle dingen. Deze voert inderdaad tot een sterke nivellering in het denken, en — zoals Lever zegt — de ware problematiek betreffende het ontstaansprobleem wordt hierdoor grotendeels weggepraat. Voor verdere uitwerking van deze kritiek kunnen we verwijzen naar genoemd artikel van Segaar (Wending 1962, pag. 220 e.v.), waarin tevens wordt gewezen op het hier door Teilhard gehanteerde „postulaat", dat alles wat op een hoger plan verschijnt ook in beginsel op het lagere plan aanwezig geweest moet zijn — naar Segaars woorden een petitio principii. Teilhard hanteert hier tevens weer eens zijn befaamde „wet" van „complexité-conscience", inclusief zijn veronderstelling van psychische energie als bestanddeel van al het bestaande. We blijven verder bij deze aanduiding, maar wiUen wel — met Smulders en de Lubac — opnieuw wijzen op een psychologische faktor van belang: nl. Teilhards apologetische bedoelingen, die vooral waren gericht op het evolutionair-humanistische denken, zoals hij dat waarnam bij de geleerden waarmee hij als paleontoloog lang samenwerkte. Teilhard wil hier het probleem van het ontstaan van het leven, en dat van de hominisatie van een hoogontwikkelde primaat, zo redelijk mogelijk in één grote syntese oplossen, om moderne geleerden aldus tenslotte tot Christus, Die de bekroning van deze syntese vormt, te kunnen brengen. Hij wijst er duidelijk op dat de evolutie „christifiable" is, hij wil „christifier l'Evolution". Zelf is hij zich bewust van gevaren die optreden voor wie zoiets onderneemt, maar Teilhard wil de poging wagen. Er is immers in de mens een gevoel voor en voorgevoel van de totale en uiteindelijke eenheid der Wereld, voorbij de veelheid die hij nu overal ontwaart.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van dinsdag 1 januari 1963

Orgaan CVNG Geloof en Wetenschap | 322 Pagina's

1963 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 17

Bekijk de hele uitgave van dinsdag 1 januari 1963

Orgaan CVNG Geloof en Wetenschap | 322 Pagina's