1964 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 287

oekbespreking Dr. J. J. Buskes Waarheid en leugen aan het ziekbed. Uitg W ten Have N V AmAmsterdam 1964, 164 blz, 14,5 X 23 cm, ƒ 10,90 geb Het nieuwe boek van dr Buskes gaat eigenlijk niet over het ziekbed, doch over die minderheid van ziekbedden die sterfbedden zijn Het gaat ook met zozeer over waarheid en leugen, al worden daarover tal van treffende en hartverwarmende opmerkingen gemaakt, doch over de doodsproblematiek van de mens De te zeer op virtuele ziekbedden betrekking hebbende beschouwingen van Van den Berg in zijn „Psychologie van het ziekbed" worden ruim en met instemming geciteerd, waardoor ook de beschouwingen van de schrijver over de dood helaas wat te veel m een zelfde perspectief van de bolle spiegel tot ons komen Buskes maakt onderscheid tussen doodgaan en sterven en hij verwijt de meeste artsen dat zij de mensen vaak geen kans geven om te sterven omdat zij niet op tijd de waarheid zeggen en omdat ZIJ hen verdovende middelen geven Ik geloof niet dat dit verwijt relevant is Als zo velen koppelt Buskes hier de doodsproblematiek aan ziekte en ziekbed, waarmee hij deze problematiek m een medisch vlak brengt zonder dat die daar van huis uit hoort Het is niet de waarheid „nog een paar dagen en dan ga je sterven" die de medicus aan de ongeneeslijk zieke te verkon digen heeft, doch het is de waarheid „heden zijn wij sterfelijk" die WIJ mensen, onafhankelijk van ons beroep en onafhankelijk van ziekte en gezondheid, behoren te beseffen Het accident waardoor straks de ten dode opgeschreven zieke zijn longembolie krijgt die er een emd aan maakt verschilt niet fundamen-

teel van het accident waardoor straks de ten dode opgeschreven dokter op weg naar zijn volgende patient uit de bocht vliegt en omkomt In de doodsproblematiek kan met het sterven (d i „stijt worden") van zo groot belang zijn doch veeleer het overlijden (dl „overgaan") en de vraag of een mens overlijden kan komt met pas op het ziekbed of sterfbed aan de orde, doch IS reeds bij de geboorte meegegeven als een mens huilend overgaat van de betrekkelijke geborgenheid der moederschoot in de betrekkelijke geborgenheid der medemenselijkheid En wat de verdovende middelen betreft de meeste artsen geven die niet om de doodsstrijd kunstmatig uit te schakelen, maar om de pijn en de uitputting te bestrijden, pijn die op zichzelf evengoed tot vloeken als tot bidden aanleiding kan geven, uitputting die evenzeer tot uiterst banale dwanggedachten als tot apathie kan voeren Maar los daarvan doet de opvatting dat een mens by voorkeur bij zijn volle bewustzijn zou moeten sterven mij altijd nog wat erg rationaliserend en weinig doorleefd christelijk aan Er zijn veel wegen die naar Rome leiden het kan als voetreis vol impressies van onderweg en met blaren op de hielen, maar ook per nachttrein m een slaapcoupé en met de gordijntjes neer Rome wordt daar met anders van. Maar dit alles is eigenlijk slechts de raamvertelling waarbinnen Buskes ons zijn visie op de waarheid van leven en sterven wil laten zien En daarover zegt hij prachtige dingen Zijn betoogtrant is anekdotisch, eerder flitsend dan kenschetsend, meer onthullend dan aantonend, maar bovenal steeds boeiend Hij schildert ons levendige beelden van mensen, die in hun gedach-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen