1968 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 257

C. J. DIPPEL

209

toekennen of verwaarlozen. „De" mens is geen gedefinieerd wezen, maar is aangelegd op zijn bestemming van Godswege, zijn persoonzijn is geroepen te corresponderen met het Persoon-zijn van God. Dit is het geheim van het mens-zijn. De interessante studie van Van Duyn (in Wijsg. Persp.) over „Creativiteit in evolutionair perspectief" 9) voert bij de reflectie over creativiteit de factor tijd in en de factor „collectiviteit", in de vorm van de biologische resp. sociogenetische evolutie van de soort. Creativiteit moet dan samenhangen - zo wordt gesteld - met de mogelijkheid tot vooruitgang in de geschiedenis der mensheid. Dit komt mij uitermate relevant voor in de discussie over creativiteit. Het Turingexperiment verliest dan zijn overheersende rol. Maar we hebben dan een criterium nodig voor „vooruitgang". Vooruitgang zonder meer is nog geen geschiedenis en is ook niet identiek met biologische „survival". We hebben - van creativiteit gesproken - vandaag wel zo'n criterium voor „vooruitgang" nodig. Voor het eerst in de geschiedenis der mensheid zijn we thans voor de situatie geplaatst, dat de mensheid aan haar eigen geestesproducten te gronde kan gaan. Moeten we dit creativiteit noemen? Of wordt er „creativiteit" gevraagd om aan de dreigende „domheden" te ontkomen? Het boek van Norbert Wiener „God and Golem Inc."io) gaat hier op in. Het is een essay over de formele analogie tussen de creativiteit van God, mens en machine. Het is merkwaardig, dat dit in Wijsgerig Perspectief niet meer aandacht heeft gekregen. Men zoeke er geen reflectie in over de logische afgrenzing van het begrip creativiteit. Wat men wèl zal vinden, is de uitnodiging tot de moed - hoezeer ook „emotionally disturbing" - om te beseffen, dat Gods veronderstelde schepping van de mens naar Gods beeld, de procreatie van mensen tot mensen naar hun beeld en de zelfreproductie van „learning machines" in feite allemaal in eenzelfde categorie van fenomenen kimnen worden beschreven. Wiener toont aan - en blijft daarbij slachtoffer van het formele karakter van zijn analogie - dat dit allemaal berust op overdracht van gecodeerde informatie en op „lereia". Hij laat daarbij de schepping van de mens buiten beschouwing. Theologisch is dit m.i. helemaal niet nodig. De Schepping berust op materiële en geestelijke informatie van de mens van Godswege en op Gods opdracht aan de mens om te luisteren en te leren van Hem. De mens is juist in zijn uniekheid geschapen naar Gods beeld. Voor het Joodse geloof is God de Enige, Ene en Unieke. Een bekende Talmudplaats (geciteerd naar

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen