1969 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 294

238

ZEDELIJKE STUURLOOSHEID ENZ.

gemakkelijke acceptering van de verbale uitspraken in de Zondagse kerk in hun contradictie tot de materiële belangen- en machtstrijd een teken is van een factisch pseudo-nihilisme of naturalisme — dan gaat het op alle niveaus om de vraag van het al of niet bereiken van de bestemming van de mens. Dat is een zaak van „geschiedenis". Onze bestemming is niet een zak te zijn met fysisch bepaalde instincten. Ook niet een „post-historic man" te worden, die alles heeft wat hij in zijn onverzadigbaarheid kan wensen, alleen geen deel heeft aan de geschiedenis en geen eigen geschiedenis heeft. We moeten, buiten de logica en buiten het natuurlijk-vanzelfsprekende, in de werkelijkheid van de ons gegeven tijd antwoorden: respondeo, ergo sum. D.w.z. we staan voor de vraag van ver-antwoordelijkheid. Dat is iets anders dan zo maar doorlopen bij gebrek aan alternatieven. Leven en samenleven is niet een „enzovoort" maar een geschiedenis waarin iets geschiedt door ons. „Men kann auch dadurch vom rechten Wege abkommen, dasz man zulange auf dem geraden Wege verbleibt" (Mommsen). We moeten van tijd tot tijd „wenden", op grond van onlogische wijsheid. We staan voor de enorme vraag van een wetenschapspolitiek, een wetenschapsnorm en een daaraan beantwoordende cultuurpolitiek. Nu wordt het moeilijk. Maar dat ligt niet aan mij. Het te lange „enzovoort" is antigeschiedenis. 5. De tragiek van de Aufklarung en de eigenwettelijke rede Georg Picht heeft in een reeks publicaties *) deze problematiek behandeld op een wijze, die m.i. althans voor sommige natuuronderzoekers en technici aanspreekt op hun ethos. In zijn ,,Technik und Ueberlieferung" — men bedenke dat bij Picht met „Technik" altijd de techniekstroom wordt bedoeld, de technische civilisatie — gaat hij uit van de grote omslag in de moderne techniek: doordat de techniek zich afleidt van de behoeftigheid van de mens, die in zich zelf geen grenzen heeft en in het grenzeloze doorwoekert concludeert hij: „Die Technik ist heute nicht mehr dafür da, die Lebensbedürfnisse zu befriedigen, sondem es mussen umgekehrt Bedürfnisse künstlich hervorgerufen werden, damit Industrie und Technik nicht stagnieren und eine Gesellschaftsordnung erhalten bleibt, die auf die standige Steigerung des Lebenstandards angewiesen ist. Die Bedürfnisse werden aus einem Antrieh selbst zum Produkt der Technik". Het model van de heerschappij van de mens over materie en aarde wordt het model van Descartes: „maitre et possesseur de la nature". 5) Aarde en mensheid worden niet meer bewaard en verzorgd, maar geëxploi-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen