1970 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 163

E. BOEKER

127

Een tweede voorbeeld is de ruimtevaart, die ook niet in eerste instantie werd opgezet om wetenschappelijke gegevens te verzamelen. Hierdoor werd de electronica geminiaturiseerd en de kwaliteit van de componenten als transistoren sterk verhoogd; ook de vacuumtechniek werd verbeterd en allerlei nieuwe metalen en legeringen werden ontwikkeld. Vele van deze vindingen worden ook in het laboratorium van de Vrije Universiteit toegepast om experimenten te kunnen doen. Daarnaast werden computers ontwikkeld, die nu onmisbaar zijn om de informatie die men bij de experimenten verkrijgt te verwerken en tevens om de gecompliceerde berekeningen uit te voeren, die nodig zijn om vanuit een algemene theorie tot voorspellingen over de uitkomsten van een concreet experiment te komen. Het wetenschappelijk inzicht dat men op deze manier verwerft kan op een zeker moment ook weer toegepast worden, om een bepaald technisch doel te verwezenlijken. Het ontstaan van deze samenhang, van deze wetenschap-techniek spiraal, geeft men aan met de term „wetenschappelijke revolutie"^). Naast deze concrete en voor ieder waarneembare wisselwerking bestaat er al veel langer een nauwe relatie tussen natuurwetenschap, natuurfilosofie en het wijsgerig denken over de mens en de werkelijkheid om hem heen. Volgens Van Melsen^) is de oorsprong van alle wetenschap zelfs de behoefte van de mens om zichzelf en de natuur te begrijpen en zo geestelijk tot groei te komen. Vanuit het mens zijn, vanuit de samenleving is zo dus de aandrang tot wetenschap ontstaan. Laten wij ook deze wederzijdse beïnvloeding iets duidelijker proberen te maken. Wijsgerige overwegingen hebben dikwijls de ontwikkeling van de natuurwetenschap vertraagd, zoals o.m. blijkt uit het Galilei-proces, maar zij kunnen ook stimulerend werken, in het bijzonder voor zover zij betrekking hebben op de manier waarop het kennen tot stand komt. Als voorbeeld noem ik Niels Bohr'*), die vanaf zijn jeugd met deze kenvragen bezig was; het principe van complementariteit waarmee hij het golf-deeltje dualisme in de quantummechanica beschreef paste precies in zijn gedachtenpatroon. Ook Einstein was al jong gepreocupeerd met ruimte en tijd, hetgeen leidde tot zijn relativiteitstheorie. Daarnaast zal het wijsgerig denken zelf, in zijn poging het menselijk kennen samen te vatten en de samenhang van de wetenschappen aan te geven, het dieper inzicht in de natuur verwerken. De resultaten van dit systematische denken dringen slechts langzaam door tot de grote massa van de intelligentia en worden nog weer later gemeen goed van een hele bevolking.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen