1971 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 183

K. F. GUNNING

135

leert. De verantwoordelijkheid die de grote stimulans is voor de gehele geestelijke ontwikkeling van de menselijke persoonlijkheid. Het is een verantwoordelijkheid vóór iets (zijn omgeving, de samenleving), maar tevens een verantwoordelijkheid aan een zekere instantie (anders is het geen veTantwoorde\i]kheid). Deze verantwoordelijkheid die iets anders is dan sociale verplichting, die niet gedreven wordt door de driften van het Es (niet „triebbedingt"), noch door de bevelen van het Ueber-ich, geeft gehoor, beantwoordt aan een appèl, een ,,roeping", is een verantwoordelijkheid (bewust of onbewust) tegenover een buiten-menselijke instantie, die uit de aard der zaak niet onpersoonlijk kan zijn (verantwoordelijkheid aan een object is niet mogelijk), maar alleen boven-persoonlijk, een verantwoordelijkheid tegenover de Schepper (54). VI. 4. d. In tegenstelling tot de psycho-analyse ziet de existentieanalyse binnen de geestelijke sfeer van de menselijke persoonlijkheid een bewuste en een onbewuste (en naast dit onbewuste geestesleven ^= Geistigkeit, bestaat er ook een onbewust driftleven = Triebhaftigkeit). Niet alleen het bewust-geestelijke verstand, ook het onbewustgeestelijke gemoed kan de werkelijkheid kennen, aanvoelen, kan zelfs ,,wijzer" zijn dan het verstand. Maar dit is onbewuste = ongereflecteerde, niet door het verstand doordachte wijsheid (wijsheid van het hart). Dit onbewuste beheerst niet de mens maar draagt het bewuste geestesleven. Wie alles met verstand en wil beheerst wordt onnatuurlijk, „gemaakt". Wie het gevoelsmatige heeft leren te vertrouwen en zelfs het bewust doordachte weer aan het onbewuste weet terug te geven, is waarlijk harmonisch en natuurlijk. In deze onbewuste sfeer zetelt de irrationele en ook niet volledig rationaliseerbare intuïtie van het geweten, en de scheppende inspiratie van de kunstenaar. En in dit onbewuste wortelt ook de Logo's, doel én bron van de logotherapie (55). Het is boeiend de verschillende zienswijzen elkaar te zien overlappen en aanvullen, ons onderwerp vanuit verschillende gezichtshoeken benaderend, maar uiteindelijk steeds weer dezelfde opvallende trekken beschrijvend. Gezamenlijk stellen zij ons in staat enige conclusies te formuleren ter beantwoording van de vragen die in de inleiding (I.) zijn gesteld. VII. Enige conclusies 1. De vraag welke factoren de hoeveelheid menselijke energie be-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen