De Vrije Universiteit in oorlogstijd - pagina 129
P R O F . DR J . F. K O K S M A 115
land doen? Zonder het geloof in de toekomst van vrij Nederland te
verhezen, zagen we toch nog niet duidelijk het hoe der bevrijding
en op den achtergrond van alle dingen bleef het drukkend besef:
we hadden verloren en waren bezet, overgeleverd aan het Duitsche
Nazidom en een voorgevoel van wat ons te wachten stond hadden
we eigenlijk allen, al viel niet bij benadering te zeggen hoe en wat.
In dien tijd vielen de Universiteitsdagen van 1940 te Utrecht
Wie erbij was, zal het nooit vergeten. Eenerzijds de angstige be-
klemming van steeds dezelfde vraag: „wat gaat er van Nederland,
wat van de Christenheid worden?", die ons in dat dieptepunt
van ons nationale bestaan dag en nacht voor oogen stond. Ander-
zijds, het gevoel van verrassing, dat dit nog mogelijk was: een jaar-
vergadering onzer Vereeniging, een weerzien van zoovele gelijk-
gezinden en gelijkgestemden, een samenkomst, waar zóó vrijuit
gesproken, gebeden, gezongen werd, als daar geschiedde! Het feit,
dat van den voorzitter der vergadering, Dr Colijn, af, tot den
eenvoudigsten bezoeker, diep uit het achterland, toe, iedereen
evenveel of even weinig kon voorspellen omtrent de bedoeling
der bezetters en den afoop van den oorlog, gaf een gevoel van
saamhoorigheid en eendracht, als we op de meest geestdriftige
bijeenkomsten onzer Vereeniging nog niet hadden gekend.
Met den tijd leerden we de Duitschers en hun methoden beter
kennen, maar, Gode zij dank, met de aanschroeving van den bin-
nenlandschen druk, steeg ook het vertrouwen in den afloop van
het geheel. De Duitsche maatregelen beroerden ons volk diep en
gingen ook de Universiteit niet ongemerkt voorbij: De instelling
van het burgelijk bestuur in Nederland, de vastneming van gijze-
laars, de Jodenvervolging, de repressaillemaatregelen! Maar hoewel
de V.U. de slagen te incasseeren kreeg, gemunt op hare individueele
hoogleeraren en bestuurderen, die ik U reeds noemde, algemeene
maatregelen tegen haar bestaan gericht en door ons verwacht op
grond harer afwijzende houding, bleven vooralsnog uit.
De Universiteitsdagen van 1941 en 1942 gingen zelfs ongestoord
door; in 1941 te 's-Gravenhage, in 1942 te Amsterdam.
"Werkte de Vereeniging betrekkelijk rustig door, dit gold ook
voor onze Universiteit. In den cursus 1941/1942 kreeg ze zelfs
een grooten toevloed van studenten, toen de Leidsche Universiteit
in verband met haar verzet tegen de voorgenomen nazificeering
algeheel werd gesloten en haar leerlingen door de andere Neder-
landsche Universiteiten gastvrij werden opgenomen. — Zooals ik
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van dinsdag 1 januari 1946
Publicaties VU-geschiedenis | 200 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van dinsdag 1 januari 1946
Publicaties VU-geschiedenis | 200 Pagina's