Wetenschap en rekenschap - pagina 586

J KLAPWIJK

H E.S. Woldring doende een historisch beeld te schetsen van reformatorische

maatschappijkritiek in de lange lijn van Groen van Pnnsterer-Kuyper-Ane-

ma-Gerretson-Dooyeweerd en anderen

Zoals gezegd, heeft Zuidema eertijds de „wijsgerige achtergronden" ook in de

economische faculteit gedoceerd Dit onderwijs wordt momenteel eveneens op de

noemer van vakfilosofie voortgezet en wel binnen de vakgroep wijsbegeerte van de

economische wetenschappen in oprichting In de vakgroep worden thans niet

zozeer de wijsgerige stromingen achter als wel de wijsgerige problemen binnen de

economische wetenschap ter sprake gebracht Er is nog geen vakfilosoof benoemd

op dit braak liggend terrein Onderwijs en onderzoek worden behartigd door de

wetenschappelijke medewerkers B Kee en G M Huussen, die zich geïnspireerd

weten door de filosofie van Dooyeweerd, omdat juist hij zo groot gewicht gehecht

heeft aan de transcendentale kritiek van het theoretisch denken, dus ook aan de

wijsgerige ondervraging van de vakwetenschappelijke theorie Meer inhoudelijk is

het onderzoek van Kee naar aard en structuur van het economisch veld, terwijl

Huussens onderzoek van meetaf meer wetenschapstheoretisch is gericht

Afzonderlijke aandacht vergt de wijsbegeerte van de psychologie, het vakgebied

van Sanders Zoals we eerder zagen, hadden reeds Kuyper, Geesink en Bavinck

een wijsgerige mensvisie opgebouwd De laatste twee hadden zich ook reeds een

visie op de psychologie gevormd Wat met name Bavinck voorstond, was een

„empirische psychologie" die tweeërlei uitgangspunt had Enerzijds benadrukte

hij, dat in de wetenschap, dus ook in de psychologie, geen empirie mogelijk is

zonder theorie (PB 7), dus ook geen wetenschap zonder axioma's, zonder subjec-

tiviteit, zonder inbreng van het geloof (CWt 37, 64) Anderzijds beklemtoonde

Bavinck een uitwendig kenbeginsel voor de psychologie (evenals voor zijn theo-

logie), te weten de bijbel De empirische psychologie mocht zijns inziens niet

voorbijgaan aan „de psychologie der Heilige Schrift" (PB 8), reden waarom hij de

psychologie zag aangewezen zo n»et op de leiding van dan toch wel op de samen-

werking met de theologie ^^

Tegen deze achtergrond valt het te verstaan dat toen in Nederland de bijzondere

studie psychologie mogelijk werd gemaakt (namelijk als hoofdvak voor het doc-

toraal examen wijsbegeerte, 1921) en J Waterink dit vak aan de V U ging doceren

(1929), deze eveneens voorstander werd (bijvoorbeeld in De oorsprong en het

wezen van de ziel, 1930) van wat ik zou willen noemen een „comprehensieve

psychologie", dat wil zeggen een psychologie die als „christelijke zielkunde"

verweven is met de theologie en zich ten doel stelt „de gegevens van Schrift en

geloofsleer" (op een in feite dichotomistische manier) te verwerken (OW 82, 92)

Naderhand was Waterink terughoudender, bijvoorbeeld m Ons zieleleven

(1934/1938 en volgende jaren), en werd de Schrift slechts kenbeginsel voor „de

hoofdlijnen van ons denken" genoemd, haar gegevens heetten nu slechts „in

indirecte zin" voor de psychologie van belang (OZ 11)

In 1952 werd de psychologie tot een afzonderlijke studierichting, sedert 1964 met

pedagogiek en sociologie bovendien georganiseerd in en vanuit een afzonderlijke

580

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen