De Vrije Universiteit na Kuyper - pagina 50
De Vrije Universiteit van 1905 tot 1955, een halve eeuw geestesgeschiedenis van een civitas academica.
(1893-1894), het Calvinisme (1899) en De Gemeene Gratie (1895-
1905).
Kuyper vormde hiermee aan de Vrije Universiteit een eigen
neo-calvlnistische school. Maar Bavinck was hem vóór met de
publikatie van een gereformeerde dogmatiek, en Lohman trotseerde
zijn poUtieke leiderschap. Toch kon Kuyper door de coalitie met de
Rooms-katholieken en door de medewerking van Lohman in 1901
een ministerie vormen. Als minister verwierf hij het civiel effect
voor de Vrije Universiteit en daarmee de nationale erkenning van
die universiteit, die hij door middel van de uitschakeüng van
Lohman kuyperiaans had gestempeld.
Het stoelen op de éne wortel des geloofs van Rooms-
katholieken, Hervormden en Gereformeerden, de daarbij behorende
brede opvatting van de antithese en de leer van de pluriformiteit
van de kerk, werden als ideeën toegevoegd aan het theologische
arsenaal van Kuyper.
Met deze korte samenvatting van wat we vonden in het eerste
deel over Kuyper en de VU zijn we bij de ouder wordende Kuyper
uitgekomen. In zijn laatste periode zocht Kuyper zijn synthese
tussen de particuhere genade en de gemene gratie nog eens te
verwoorden onder het gezichtspunt van Christus' koningschap. In
zijn voorwoord van Pro Rege of het Koningschap van Christus schreef
Kuyper: 'Pro Rege bedoelt de scheiding op te heffen, die zich in ons
bewustzijn, veel scherper dan goed was, tusschen ons Kerkelijk leven
en ons leven buiten de Kerk heeft afgeteekend'. Hij zocht dus naar
een synthese nadat hij zelf een scheiding tussen De Standaard en
De Heraut, tussen Tweeërlei Vaderland, had aangebracht. De
synthese, waar 'die breuke' om vroeg, beschreef hij als volgt:
Toen de kerkelijke strijd beslecht was, wierpen de Gereformeerde
volkeren zich op het burgerlijk en maatschappelijk leven. Er ontstond
voor hen tweeerlei leven, het ééne in de Kerk en het andere buiten de
Kerk, en de eenheid van beide kwam niet meer tot haar recht. Die
breuke had alleen voorkomen kunnen worden, indien de belijdenis van
het Koningschap van Christus, van de Kerk uitgegaan, voor het
volksbewustzijn als de beheerschende macht voor geheel het leven ware
gevoeld geweest.
Toen Kuyper dit voorwoord van Pro Rege schreef, was de kans om
nogmaals minister te worden vrijwel verkeken. Maar hij kon dat
46
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van donderdag 1 januari 1987
Publicaties VU-geschiedenis | 460 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van donderdag 1 januari 1987
Publicaties VU-geschiedenis | 460 Pagina's