De Vrije Universiteit na Kuyper - pagina 75

is over het verband tusschen de Geref. beginselen en de Rechtswe-

tenschap. Reeds in 1894 werd erkend dat dit niet mocht uitbhjven.

Toch bleef het uit. Moge het ons thans spoedig komen verrassen'.

Alle driestarren, hier en daar ietwat afgezwakt en van een

voorwoord en enkele citaten voorzien, publiceerde Kuyper bij Kok

in Kampen, onder de titel Starrentritsen.

Wie aan de gezichtseinder van de Kuyperiaanse eeuw het

vuurwerk van deze starrentritsen ziet opflakkeren, vraagt zich bij

het naknetteren van die verre persflitsen af, waar de grens ligt

tussen Pro Rege en zelfzucht. Ontstellend moeilijk kon de oude

Kuyper het leiderschap uit handen geven.

Bavinck nam nu het initiatief tot een antwoord aan Kuyper. In

november 1915 verscheen Leider en Leiding in de Anti-Revolutionaire

Partij door A. Anema, H. Bavinck, P.A. Diepenhorst, drie VU-

hoogleraren, en door Th. Heemskerk en S. de Vries, twee VU-

curatoren. De betoogtrant was die van Bavinck. Met een loyale

samenvatting van Kuypers betoog en standpunt werd begonnen.

Vervolgens werden opmerkingen en bedenkingen ingebracht, 'fair'

maar ook 'to the point'. Naar aanleiding van Kuypers bestrijding

van Koffijberg, werd eerst gevraagd 'of zulk een behandeling nu

Christelijk is?' en daarna: 'sluit het Antirevolutionaire leiderschap

het recht en de bevoegdheid in, om leden der partij, die op de

meest bescheiden wijze in een zaak, welke zelfs geheel buiten de

pohtiek hgt, hunne bedenkingen inbrengen, op zulk eene onheusche

en smadelijke wijze te bejegenen? En zijn de andere leden der

partij gehouden, om zulk een oordeel van den leider der partij te

onderschrijven, op straffe van anders als afwijkende broederen

beschouwd te worden, die op scheuring aansturen?'

In een actuele kwestie had Kuyper willen binden aan Ons

Program, waarover hij zelf kort tevoren had verklaard dat deze

toelichting: 'in 1878, dus bijna veertig jaren geleden, geschreven is

door iemand, die pas uit het predikantenleven komende, daarover

zijn denkbeelden vlug ontwikkelde'. Het leek er op dat Kuyper de

partij, met uitzondering van zichzelf, niet alleen aan het program

maar ook aan Ons Program wilde binden.

Verder moest Kuyper beseffen dat de tijden en problemen

veranderd waren. Ziel- en opvoedkundige vraagstukken,

kerkverlating en evangehsatie vroegen de aandacht, evenals de

sociale kwestie, en daarover moest gezamenlijk overleg gepleegd

worden. Een Leider, die commandeerde, was uit de tijd. 'Wij

71

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen