Een handvol filosofen - pagina 461

J Godsdienstfilosofie 457

de afloop van de hele werkelijkheid? Alle godsdiensten waren volgens Kuitert even-

zovele gewaden waarin dit oergeloof vorm krijgt. Vroom had een belangrijk bezwaar

tegen dit oergeloof als antropologisch vloertje, omdat het volgens hem te beperkt

was: uit de gebeden die hij besprak, kwamen veel meer antropologische noties naar

voren dan een oergeloof. Later had Kuitert de gedachte van oergeloof en -vertrou-

wen uitgebreid met: grilligheid van het lot dat de mens treft, lijden en onbekendheid

met de toekomst als aanknopingspunten van religie in het menselijk bestaan. Vroom

erkende deze noties als belangrijke ervaringsgegevens waar het westers christendom

bij aanknoopt, maar verscheidene andere religies niet. Zijn conclusie was dan ook dat

er geen kant en klare aanknopingspunten in het menselijk bestaan zijn waar gods-

dienst bij kan aansluiten. Wèl zijn er aanknopingspunten voor religie in het menselijk

bestaan die geactualiseerd kunnen worden en die te vinden zijn in uitingen van religie

(gebeden en leerstelhngen). Hij vervolgde: 'Deze aanknopingspunten hggen in de

open plekken van het menselijk bestaan, de gaten die door allerlei ervaringen worden

geslagen en die duiding behoeven: niemand kan leven zonder im- of expliciete afwe-

gingen van de belangen van individu en gemeenschap of een balans tussen recht en

barmhartigheid; ieder kent de spanning van hoop en vrees, het raadsel van het kwaad,

de verwondering over het geheim in de dingen, de dankbaarheid over het goede, haar

plaats in het geheel der dingen; ieder stuit op de vraag of hij de dingen zuiver beleeft'.

Hij besloot: 'Het gaat hierbij om de fundamentele gevoelens en intuïties in het men-

selijk bestaan. Bij deze kenmerken van het bestaan Uggen de aanknopingspunten

voor religie'.'"''

Na het aanvaarden van zijn hoogleraarschap verschenen onder meer zijn boeken

Religie als ziel van cultuur (1996), Een waaier van visies. Godsdienstfilosofie en plu-

ralisme (2003) en Plaatsbepaling. Christelijk geloof in een seculiere en plurale cul-

tuur (2006). In deze werken ontwikkelde hij een eigen filosofische en theologische

visie op een seculiere en plurale cultuur. D e kern van zijn visie was dat religie de ziel

van een cultuur vormt. Fundamentele kritiek had hij o p het 'dogma van de gesecu-

lariseerde cultuur' en in het bijzonder op de liberale opvatting om geloof tot de pri-

vate sfeer te beperken en buiten de publieke sfeer te houden. Hij erkende dat geloof

een zaak tussen G o d en mens is en als zodanig een privé-aangelegenheid. Anderzijds

stelde hij ook dat geloven een wijze van leven is die zich overal wil uiten. Sprekend

over religie of levensbeschouwing als de ziel van een cultuur, gaf hij het volle p o n d

aan het religieus pluralisme als een kenmerk van de huidige samenleving.*'

Vanwege zijn boeken, artikelen en functies in organisaties voor de interreligi-

euze dialoog, stond V r o o m bekend om zijn betrokkenheid en deskundigheid op

dit terrein.'''' Hij was dan o o k de aangewezen hoogleraar om in 2005 coördinator

te worden van het in de theologische faculteit van de Vrije Universiteit opgerich-

te C e n t r u m voor Islamitische Theologie. H e t was de eerste imamopleiding aan een

Nederlandse universiteit. Zijn verdiensten als wetenschapper, wiens publicaties en

andere activiteiten van grote betekenis waren voor de samenleving, werden in 2009

door de Vrije Universiteit gehonoreerd met het toekennen van de Senior Societal

Impact A w a r d .

64 Vroom, Religie als duiding, pp. 33-34.

65 Voor een uitgebreidere beschrijving van Vrooms visie op cultuur en politiek engagement, zie Van Keulen,

Een waaier van gedachten (een studie over het theologisch werk van Vroom), pp. 81-94.

66 Een uitgebreide bibliografie van Vroom, in Van Keulen, Een waaier van gedachten, pp. 99-120.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen