GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 31

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 31

Rede bij de 54ste herdenking van de stichting der Vrije Universiteit te Amsterdam

2 minuten leestijd Arcering uitzetten

23

die door hij-zij-het en daarnaast zijn-haar-zijn drie geslachten uit elkaar houdt bij de nomina. Na dertig, veertig jaar lang tegen dit evidente feit te hebben gestreden, gezwegen en gezwoegd, scheen er eenige kans, dat de school van KoUewijn, na een uits spraak van Dr G. Royen, er in zou willen berusten, voor zoo» lang die toestand dan nog duren moest. Maar dezelfde geleerde wees aanstonds, en geduriger dringender en luider, den weg, waar* langs men aan die noodzaak ontkomen kon. Had men tot nog toe (met één uitzondering) de zaak steeds veel te simpel gezien en voorgesteld (de koe, de kat, de kachel, de soep, de taal, de regeering — hij.,. z'n), thans bleek zij zoo ten alleruiterste ge* compliceerd, dat slechts enkele onzer grootste taaipsychologen er een weinig licht in begonnen te zien, zoodat de gemeene man, in en buiten het onderwijs, naar geen regelmaat behoefde te vragen, doch slechts moest doen, en laten doen, wat de natuur en het (hier wel zeer onvaste) spraakgebruik wilden ingeven. Zoo blijft de practijk dezelfde, ondanks winst in de beschouwing, die wij overigens slechts zeer ten deele kunnen aanvaarden. Wij ontkennen niet, dat er merkwaardige verschijnselen zijn waar te nemen bij de aanduidende voornaamwoorden, maar wij achten ze niet alle van gelijke waarde voor onze algemeene taal, en voor haar grammatische beschrijving: er dient duchtig te worden ge* schift en gezift." Wij zijn en blijven derhalve van meening, dat in de aanduidende pronominale onderscheiding, ofschoon zij in lang niet alle gevallen voor centraal Holland, dat is de streek, die de grootste rol heeft gespeeld in de totstandkoming van het alge* meene beschaafde Nederlandsch, een even klaar en een zelfde uitsluitsel geeft als in andere gewesten, toch een zeer belangrijk criterium ligt, en een aangewezen uitgangspunt, voor het geval, dat men de grammaticale groepeering der substantiva naar de geslachten — wat misschien niet zal kunnen uitblijven — op* nieuw zou willen vaststellen. De artikelen van KoUewijn over de geschiedenis, en die van Simons over de psychologie der geslachten, waarachter de vereenvoudigers zich altijd verschui* len — „u hebt blijkbaar de doorwrochte artikelen van Simons

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zaterdag 20 oktober 1934

Rectorale redes | 142 Pagina's

Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 31

Bekijk de hele uitgave van zaterdag 20 oktober 1934

Rectorale redes | 142 Pagina's