De wijze in Israël - pagina 13

de genoemden te weinig, om met zekerheid te zeggen, dat zij wijzen van beroep waren ^^). De koningin van Scheba, die kwam om Salomo door raadsels (chïdöt) op de proef te stellen (I Kon. 10 : 1), ziet hem als de wijze koning en bewondert die wijsheid ook in zijn koninklijke staatsie (I Kon. 10 : 4). Het Oude Testament bevat geen mededelingen over de schrijversscholen, die in Egypte bestonden en waarin verschillende onderwijzingen in de wijsheid gebruikt werden ^^). De leerlingen moesten zulke wijsheidsgeschriften overschrijven. Er waren waarschijnlijk twee afdelingen: de éne diende voor het elementaire onderwijs, de andere voor leerlingen, die reeds als ambtenaar of „schrijver" waren aangesteld en grotere stukken onder leiding van een oudere ambtenaar moesten overschrijven. Het derde deel van het boek der Spreuken (hfdst. 22 : 17—24 : 22) vertoont punten van sterke overeenkomst met de onderwijzing van Amen-Em-Ope ^*). Dit gedeelte heet „de woorden der wijzen" (Spr. 22 : 17). Men zou kunnen denken, dat die wijzen of één van hen in Egypte is geweest en daar op een schrijverschool of als belangstellend reiziger de onderwijzing van Amen-Em-Ope heeft leren kennen. Dat dit op zulk een schrijverschool zou zijn gebeurd, is zeer onwaarschijnlijk, omdat deze bestemd waren voor de opleiding van Egyptische ambtenaren. Zulk een school was meer geschikt voor Mozes, die volgens Stefanus onderwezen werd in alle wijsheid der Egyptenaren (Hand. 7 : 22). Ook van een reis van Israëlieten naar Egypte, om daar wijsheid te leren kennen, weten wij niets. Eerder kunnen wij veronderstellen, dat Israël ook schrijvers- of ambtenarenscholen had in de tijd der koningen en dat overal in het oude nabije Oosten bepaalde wijsheid-boeken op deze scholen gebruikt werden. De mogelijkheid van een gemeenschappelijk voorbeeld voor AmenEm-Ope en voor „de wijzen" in Spr. 22 : 17—24 : 22 is niet uitgesloten^). In Ps. 105 : 22 staat over Jozef een merkwaardige uitspraak, nl. dat hij de oudsten van Farao wijsheid leerde (beter misschien: ,,wijs maakte"). Wij moeten een dergelijke poëtische aanduiding niet pressen. Zij zal niet meer betekenen dan dat zelfs de oudsten van Farao veel van Jozef konden leren. Jozef was een regent, geen wijsheidleraar. Ook kunnen wij het niet eens zijn met Von Rad, die heeft trachten aan te tonen aan de hand van enkele plaatsen uit het boek der Spreuken, dat wij in de geschiedenis van Jozef te doen hebben met een verhaal van chokmatisch karakter, waarin Jozef het voorbeeld vormt van de ideale wijze ^®). Wij moeten er voor oppassen, de grenzen der chokma te ver uit te zetten, zoals bv. 11

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen