KERKELIJK LEVEN.

Yogha.

Annie Besaiit, de bekende Amerikaansche theosofe, tevens de wegbereidster van den nieuwen „wereldleeraar", trad deze week te Amsterdam in het gebouw van de „Vrije Gemeente" opi.

Niet alleen wordt doior het positieve Christendom gewaarschuwd tegen de stem van deze-roepende', niet in de viroiestijn, maar in met Oostersche symboliek versierde zalen: „Ziet hier is de .Christus".

Doch ook onder de theosofen zelf vindt zij veel tegenkanting.

Zij wilde nu, volgens een .verslag in het „Hbl." de komst van den Wereldleeraar stellen in het licht der oude en moderne psychologie.

Voor de vreemdste theorieën beroept men zich tegenwoordig op de psychologie, iets, wat deze schoone en bescheiden wetenschap bij niet zoo weinigen langzamerhand in discrediet brengt.

ledere beschavingsvorm schept, aldus or-eerde mevr. Besant, een nieuw menschentype, en elk menscbentype heeft een eigen leeraar. ZoiOi ontvingen Zoroaster, Lao-tse, Buddha., Orpheus, Christus het aanzijn. • - ~

Thans is er een nieuw menschentype in word'ing. In .Amerika, zoo beweert deze Amerikaansche, is het fysisch aanwijsbaar en foitografise'h vastgesteld!

En alsof dat nog niet genoeg ware, voegde zij er aan toe, dat het ook door de nieuwe experimenteele psychologie wordt bevestigd.

Fysisch aanwijsbaar, fotograiisch vastgesteld, experimenteel psychologisch bevestigd! Dat alles te .zamen klinkt zwaa.rwichtfg genoeg.

Toch scheen zij bevreesd IQ zijn, dat deze termen, hoe loodzwaar ook, niet diep genoeg in het hart van haar hoorders zouden zinken.

van haar hoorders zouden zinken. Als vierden gladden steen legde zij in haar slinger de ïogha.

Neen, de Yogha is „the science of the soul", de wetenschap, waardoor de mensch de eenheid zoekt van het leven.

Nu feeeft de tachtigjarige dame, volgens haar eigen zeggen, reeds 37 jaar lang-de Yogha, beoefend en zij waagde het da/a.rom schuchter op te merken, .dat zij er daardoor wellicht verder in gevorderd is dan de meeste anderen.

Zooi fco: n .ze dan profetes van den wereldleeraar worden.

Maar dat schept een moeilijk geval.

Zij kan niet wachten, tot ieder van ha, ar hoorders, die meest hoorderessen waren, eerst een kleine 40 jaar aaa Yogha heeft gedaan.

Aan den anderen kant durft zi| ooik niet eischen : geloof op mijn gezag, want dan zou zij' een van de pilaren van den theosofischen tempel laten kraken.

kraken. Uit dit lastig jDarket redt zij zich dooT te adviseeren: denkt er over na, hoe er geen enkele reden is, waarom de „wereldleeraar" niet zou komen, nu de gebroken menschheid hem zoo noodig heeft en dat er vele redenen zijn, waarom hij wel moet komen.

Dit .beteekent een vlucht to^t de autosuggestie, , waarmee mevr. Besant ook overigens veel op heeft.

En wanneer men zich eenmaal tot die hoogte heeft opgesuggereerd, dan is men natuurlijk rijp om haar leer te omhelzen.

Kort weergegeven bestaat die volgens het verslag in hetzelfde blad hierin: -„Het lichaam van Christus na Zijn opstanding is een ander soort lichaam dan dat van een van ons. In dat lichaam bestaat Christus nog... De theorie van de komst des Wereldleeraars berust op-het moderne psychologische inzicht-, dat Zijn lichaam te fijn, te ijl, te zuiver is om onder ons te verschijnen, maar dat zijn geest nu beslag legt op een ander lichaam, dat door geestelijke training geheiligd is voor zijn gebruik.... Reeds lang geleden heeft zij meegedeeld, dat het lichaam, waarin de wereldleeraargeest zich zou incameeren, reeds was uitgezocht. Van dat lichaam, Krishnamurti, is zij slechts de bewaakster en opvoedster ge-weest. Vraagt men haar, hoe zij dit alles weet, dan kan zij; slechts antwoorden: Christus zelf heeft het mij^ gezegd. Krishnamurti is een fijn zuiver, spiritueel menschcnkind, opgevoed in ascese, bereid het offer van~zljh lichaam te brengen, dat af te staan aan Christus. j.jf.: , ; *

Is mevr. Besant een bedrr^ÉÜS'

Er zijn er, die haar zóó bëschoèwen.

Wij houden het er. echter voor, dat zij een slachtoffer is van autosuggestie.

Wij hebben hier te doen met een zoogenaamd religieus geloof, dat op den bedrieglijken bodem van de menschelijke verbeelding rust.

Een talrijke schare laat zich daardoor misleiden.

Duizende anderen — het ligt in den geest van den tijd — vinden de richting van mevr. Besant een interessant verschijnsel en zonder er aanhangers van te worden, staan zij', gelijJc tegenover elk „religieus" nieuw snufje, er sympathiek tegenover.

Zij hooren niet, hoe in het evangelie Christus ook over hen klaagt: gij wilt to't Mij niet komen, opdat gij het eeuwige leven hebt.

Zij voedeii zich met Yogha, dat Oostersche wijsheid heet, maar niet anders da.n menschelijke dwaasheid is.

Dat de kerk van Christus toeh luider de profetische vraag deed doorklinken: waarom weegt gij geld uit, voor wat geen brood is en uw arbeid voor wat niet verzadigen kan?

Zeker, de kerk, al. is zij nog zoo trouw, kan het niet verhinderen, dat er valsche Christussen zullen opstaan.

Toch vervult zij haar roeping niet, wa.nneer zij zich van die pseudo-Messiassen verre houdt en zich niet laat overhalen tot een ander evangelie.

Zij heeft ook tot taak te trachten de oogeu der door Yogha of andere religie-surrogaten verblinden te openen en tegenover de armoede der vaJsche Christussen uit te stallen den onna-speurlijken rijkdom van den verhoogden .Heiland.

Helaas!

Zij schiet hierin maar al te zeer te kort!

-^ Stemming maken.

De hberale pers ruikt weer Synode-lucht.

De Gereformeerde zijde(n) duiken weer op.

Die geven maar niet een zakehjk verslag van wat er op ons kerkelijk erf geschiedt.

]Maar zij honden weer hun zoo beruchte bespiegelingen.

Moeilijk kan daaraan een andere bedoeling worden toegeschreven dan oan stemming te maken.

Zij hopen, dat ook Gereformeerden het lezen zullen en willen deze zekere ideeën suggereeren, in de verwachting, dat die wel zullen doorwerken.

Zoo deed men vóór de Synode van Assen samenkwam.

Zoo doet men ook thans, nu er weer nieuwe zittingen van deze Synode in het zicht zijn.

Terwijl de toestand in onze kerken zicli al meer kansolideert en het inzicht dieper wordt, dat de beslissingen van Assen eeai zegen voor onze kerken zijn geweest, doet de „N. R.; . Ct." het voorkomen, alsof men in onze kringen er al-meer aan gaat twijfelen „of men met het volgen van de vorige Synode wel op den goeden weg is".

Bewijs wordt hiervoor niet geleverd.

Valt ook - niet te leveren.

Maar men wil deze gedachten gestadig indruppen.

Zoo wil men twijfelaars maken.

Onze menschen zijn echter hun profetieën van vóór Assen nog niet vergeten.

Berekende men toen zelfs niet, dat de Generale Synode zeer gedeeld zon zijn en dat Dr Geelkerken in het eind wel in het' gelijk gesteld zou worden ?

Nu speelt men weer hetzelfde spelletje.

Men heeft nog niet geleerd, dat de suggestieve invloeden van de liberale pers opi "öns kerkelijke leven nihil zijn.

^ Schismatiek.

Van schismatieken kant toont men zich geraakt, dat wij meermalen het woord „schismatiek" gebruiken.

Mea ziet er zelfs een - „liatelijkhfiid" iu.

Toch is niets minder waar.

Er moet tocli een term zijn, waarmee da broeders, die met ons , kerlcverband^ bralceiij, worden

slipe uitdruiiking voor hen, die zich va.n onze kerken hébben losgescheurd. ...•_, .., •: , ..., •: , ', -

In de Acta van ^js'^iwoÉfÊïlr'dan andere naam voor gebezigd."^ Oiok-geen

Bij dat spraakgebruik sluiten wij' ons aian. -

Zoodra echter de schismatieken zich ©en naa, m hebben gegeven, waardoor zij zich van de'Gereformeerde kerken duidelijk onderscheiden, zullen wij dien en geen anderen gebruiken.

Dan laten wij de kwalifikatie ^, schismatiek" dadelijk vallen. ., , : , -

Het behoeft volstrekt geen na4Öjl||||? zijn, waarmee wij akkoord gaan-' ' '

.\1 zouden zij zich noemen „hersteld Gereformeerden" of , , zuiver Gereformeerden", zoo zouden we — hoe onjuist wij die termen ook zouden achten — toch zóó eai niet anders oiver hen spreken.

Aan een kleinzieligheid als van Ds Lingbeek o.s., voor wie er nog altoos geen „Gereformeerde Kerken" bes.taau, doch. slechts ....„Gqscheidenen" len

, , DoleeÊ^a||gK^j|S^|^^^^#l5|et maken. •"" - '"' ' ..-•^. .? .-> > »•.. «^«' schuldig te

-^ Ds Van üen Brink afflezet.

Met bijzondere ontroering zal allerwege in Gereformeerd Nederland het bericht zijn ontvangen, dat Ds van den Brink uit zijn ambt moest worden ontzet. . .-'j^^M^'^.

Ook de schoTsing-mÉ'; '*^"''^^'^ ? TMI D-uinen Ds Smelik stemde tot droefheid.

Maar dat een man als Ds vöii& i< eB> '; Brink, , ons verlaat, grigpt nog sterker aanv^^^^g^^^^^jg^

Sterker, , zeilis..: daii, , hei .-heengaa: a-'va!n" Ëï'-Géelk e r k e n J i P ^ i ^ ^ ^ i ; -

Ds van deh Bfihk'^^pBêê'ds 32 jaar' oaa& .kg^ken gediend. ^ ^ ' I^^S^I:

En de i.nvloed, welken hij uitoefendé^'j^jSjpé.elv breeder veld dan die van iDr GeelkerkenW'^^ir

'In Friesland was hij niet alleen' een man van gezag in de plaatselijke kerken, .waarvan hij' predikant was, maar zijn woord.iSgöiSii^eel die provmcie gaarne gehoord. ..-^ .-..-; .•

Hoewel zelf geen Fries, aardde hij met zijn stoer karakter er uitnemend. .., ; _.; £_; ...: ïu-^ f .-

Hij ijverde bovenmate zeer S^^^^ï^èiSormeerde beginselen. - '.^i^ÖS^M^S^ ^ "

En toen hij Jater meer inSSètfMaSw^is lands arbeidde, vond hij er wel niet dat nauwe 'kontakt, dat in Friesland zijn deel was, maar om zijn beginselvastheid en kloeke houding in dubicuse gevallen, mocht hij .^ich Iflch, ^ verheugen, , in veler waardeering.

Van hem zon men het hët''.alIéfihlns't''v'eiiva: Cht hebben, dat hij eenmaal zo'U woirden afgezet.

Hij had zoO' niets van een synthese-figuur.

Hij helde er meer toe over de antithese te scherp te stellen dan te zwal< ; , . • '

Maar in de praktijk vond hij de voor hem' wel eenigszins noodzakelijke rem.

Toch bleef hij een stuwende kracht.

AVat hij deed, deed hij met zijn persoon.

A^eel hebben onze kerken aan hem te danken.

Dan — gedurende de laatste-jaren maakte hij een proceS^i5ii0& !.iiiaïÖBé^ vrees vervulde. •> '-< t': -^^^--»; «^asr#%|, i-

Als kerkelijk man kreeg hij steeds meer een independentistische plooi.

Reeds in 1.923 maakten velen zicli bezoa'gd, da.t het bij hem wel tot een hreul^^rngt-fev^erefornieerde Kerken kon leiden. '-^^^^RfSS, '

Immers was in de plaatselijke kerk van Za.ndvoort het vrouwenkiesrecht ingevoerd, zonder het advies va"a»j.< ii& -, meerdere vergaderingètó-i^i-; te wachten. .^^ .--».-•.:

Toen de Synode van Utrecht drt independentistisch gebaar afkeurde, was men niet zeker of Zandvoorts predikant en kerkeraad zich daaraan zouden konformeeren.

Het gevaar van söheuring werd foen echter nog

afgewend. - sfe^isöësiïÈïéi^.-] ndep endenti s tische motLé^|ïHj< ^0^^^^iee evenwel niet iiitgeschakeldJ^i^^gfg^^^^^^

In wat Ds van.: den .BrinlsjSHl^pfeA^^^^fivel aan het l i c h t . ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ , .

En in de zaa'k-Gëèlk^fkèn nilJ^MIilSwlilIèyen zich met versterkte energie. - *3itfp3te^i^si^:5i-

Tot op zekere hoogte zou het daarom' nog te verklaren zijn, indien Ds van den Brink het hoold ware geworden van de kerkrechtelijk bezwaarden.

Het is echter ten eenenniale onbegrijpelijk, dat hij zich ook aan de dograatisch-exegetische beskuten van Assen niet kon koaiformeeren en de gansclie gesteldheid van zijn persoon kon' teekenen in deze drie woorden: „Aan zijn zijde", ^j^^^p^e zijde van Dr Geelkerken. ^^^^I^^\.

Niet, dat Ds van den Brink zelf twijfelt aan. de zintuiglijke waarneembaarheid van /Ie twee mei name bekende Paradijsboomitó^tegte.feprekon van

< lc slang. : •, ., .., .: • i^^^^M: ilaar hij schijnt •M^S^Mfl^^^l^& ïI'e gevaarlijfc het voor de Ger3örnaëërde Kerken is, wanneer zij het disputabel stellen daarvan toelaten.

En dat niet alleen.

Doch hij ging zelfs zóóver, de Asser Synode publiek te Ijeschuldigen, dat zij het gezag van Gods Woord heeft aangetast, haar eigen gezag op één lijn heeft gesteld met het gezag van Gods Woord en heerschappijg.^vperde, , ^ over het erfdeel des Heeren. ''i^^^^^m

Bovendien was hij een'Van dè organisators en bleef hij een van de gangmakers van het verzet tegen-de beslissingen der Synode en dreef hij met alle kracbt in schismatieke richting.

Waar hij noch tol zich konformeeren, noch tot, intrekken van zijn beschiildiging, .. noch tgl. betuiging van leedwezen wè#i^jte!^^t#J^|Ö-iïnie! langer te handhaven. - .••..'•< !•-; ••< •--> ', •.? *-..

Ook, tegenover hem is de grootste lankmoedigheid betoond.

Maandenlang is er in de Classis Haarlem mot

hem gehandeld. m& ëM'--

Eindelijk moest er echter''^Iffiifbislissiiag genomen. Ds V. d. Brink volgde ook hierin de voetstapipen van Dr Geelkerken, hij onderwierp zich aan de schorsing der meerdere vergadering niet, hij preekte j.l. Zondag te Zandvoort als gewoonlijk en zoo

werd het afzettingsbesluit onvermijdelijk. Ook de ouderlingen en de diakenen, die hem

in zijn verzet hadden gesteund, werden afgezet. De kerk van Haarlem werd aiangewezen om mef behulp van het trouwe deel van den kerkeraad

opnieuw den kerkeraad te Zaïrdvoort te formeeren.

Geheel, zooals in Amsterdam-Zuid is geschied. Toch zullen de gevolgen voor de betrokken plaat­

selijke kerk wellicht nog ei; ger zijn. Het schisma in de kerk van Amsterdam-Zuid deelde die gemeente wel ongeveer in twee helften, maar de trouwe helft is groot en krachtig genoeg

om als een zelfstandige kerk voort te bestaan.

Zandvoort staat er zorgelijker voor. Zoowel^^^hismatieke als de trouw gebleven

kerk. - '^^^^ Zoowel'de schismatieke als de trouw ge'bloven

kerk vormen nu miniatuur-gemeenten. De scheuring bedreigt er het leven als zelfstan­

dige plaatselijke kerk. *" Ga er vooï de trouwe kerk veel gebed op.

Ga er vooï de trouwe kerk veel gebed op. Ook voor de schismatieke broeders, opdat zij hun ongehoorzaamheid jegens den Koning der kerk

lecren verstaan en belijden." Inzonderheid wensc'hen wij, dat Ds van den Brink

nog eens terugkeere. Hij is gekomen in een milieu, waarin hij' niet thuishoort.

thuishoort. Ongetwijfeld zal hij er geestverwanten vinden, die door soortgelijke gevoelens' als de zijne zich hebben laten leiden, maar hij zal er ook een strooming ontdekken, waarmee hij zich onmogelijk^kan verzoenen, ..-,

verzoenen, ..-, Daarond^^ Jii geval zoo diep tragisch.-•'"' - • •• - - • • - ^

^ Kort verweer.

Gaarne iiemen wij het volgende stuk van onzen hüO'2ffe|(6Mfef«adfeer in deze rubriek op:

Hooggeachte Redactie,

Ofschoon ilc me — ook om de publiefce gedacliten-Avisseling over de diriigen die in onze Kerken aan do orde zijn, niet nog meer door persoonlijke kwesties te vertroebelen dan voor en na, helaas, reeds geschiedde — ten regel gesteld heb, me' niet in het openljaar te verdedigen tegen eiken uitval in mijn ricliting, als b.v Dr Geelkerken zich in zijn optreden gedurig scliijnt te \»roorloven, moet ik toch een uitzondering maken ten opzicdite van de bescliuldiging, welke Ds Smelik, in zijn „Open Brief aan de Classis Breutvelen", tegen me iiibr6i: iigl: . En U zoudt me zeer verplichten, met het volgende korte woord van verweer daartegen in Uw e.v. nummer een-plaats te willen geven.

Ds Smehk dan beschuldigt me van met , , jammerlijke igoedpraterijen" liet optreden van de Classis Breukelen tegen hem te hebben willen rechtvaardigen. En die gOiedpraterij zon dan hebben bestaan in de bewering, dat Ds Sm. „uit eigen beweging.de zaak aan den gang had gemaakt", en niet, gelijk hij eklers beweerde, door de Classis was gedwongen gewonlen, zich over zijn verhouding tot de beslissing van Assen uit te sprelcen. Afgezien nu hiervan, dat er niets goed te praten geweest zou zijn, zoo de Classis Ds Sm. inderdaad een verklaring van .gevoelen bad gevraagd, /ij het mij vergund, met Jjei'oep op allen die de bewuste Classis-vergadering bijwoonden, de volgende feiten te constateei'en:

Ie. dat een d.er Depp, der Part. Syn. van Utrecht naar art. 49 K.O., naar aanleiding van bet bekende schrijven, der G'. S. aan de Classes, den praeses der vergadering de v-raag steWc, - of het niet gewenscht ware, dat de Classis uitsprak, ot zij zich conformeenh' aan do besluiten der Generale Synode;

2e dat ik, naar aanleiding van die vraag, als mijn gevoelen te Itennen gaf, dat er voor dergelijke verklaring geen reden bestond, wijl de Kerken gehouden waren, van clka.nder te vertrouwen, dat zij met de beslissing der Synode instemden, zoolang geen enkele Kerk van hot tegendeel blijken deed, on dat dezelfde regel gold ten aanzien van de afgevaardigden der Kerken ter classicale vergadering.

Naar aanleiding van dit woord, dat derhalve het tegendeel, bedoelde van een persoonlijke ondervraging dor Ie ten. stond toen Ds Sm. op, om te zeggen, dal; hij zirli dan verplicht gevoelde, te vorklaren, niet zonder bezwaren te zijn. En het was toen op mijn voorstel, dat de Classis besloot, Ds Sm, te verzoeken, zijn bezwaren schriftelijk in te dienen bjj eene commissie, die op­

dracht kreeg, ze met hem te bespreken. i\'a, medodcejing van deze feiten, behoef ik wel geen. woord meer te verspillen aa, n de vraag, of Ds Sm. door de Classis gedwongen is geworden, zich uit te spreken, en of ik me schuldig maakte aan , ; jammerlijfce goedpraterij" toey ik dat ontkende.

U vriendelijk dankend voor de mij verleende ruünte, M. de 'R., I •

Hoogachtend en met broedergroete,

K. FERNHOUT Mzn.

Vreeland, 15 Juli '26. - ^y

•HEPE*

Zelfmoord. " w-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen