Revue 2001 - pagina 121

Kettingreactie

Beweging ontstaat als potentiële energie wordt omgezet in kinetische energie. Dit geleerd klinkende axioma dank ik aan Sascha, mijn kleindochter van zeven. Een mens steekt heel wat op van zo'n kleinkind. Met haar bezocht ik onlangs op een zomerse zaterdagmorgen NeMo, het schipachtige groene gevaarte aan het Amsterdamse IJ, waarin het wetenschaps- en techniekmuseum is gehuisvest. Zij zat op de eerste rij toen klokke twaalf een speelse demonstratie van een kettingreactie begon. Een deel van de zaal was ingeruimd voor een opstelling met alledaagse voorwerpen, die op vernuftige wijze met elkaar waren ver-

Cert Peelen

foto; Cerf Peelen

bonden. Er kwam water aan te pas, en vuur. Maar de bedoeling werd pas dui-

de tafel tot, na een minuut of tien, de

len op te takelen, een waterkrachtcen-

delijk toen de als laborant uitgedoste

actie-reactieketen tot stilstand kwam bij

trale te bouwen, zich te hullen in een

acteur uitlegde wat er zometeen zou

een afvalemmer die kletterend omviel.

zeepbel en een zak paprikachips leeg

gaan gebeuren. 'Newton en ik hebben

te eten.

ontdekt dat actie reactie is', riep hij. En

Einde demonstratie. De potent,

een meisje van acht mocht naar voren

energie was kinetisch geworaei

aar

Eenmaal weer thuis bleek haar energie

komen om wat grote dominostenen

hiermee meteen ook opgebruikt.

nog lang niet opgebruikt. Ze bleef

achter elkaar op te stellen, waarmee zij

Alvorens de kettingreactie zou kunnen

maar vertellen wat ze allemaal had

de zaak in beweging zou zetten.

worden herhaald, moest de zaak eerst

gezien en meegemaakt. En er moest

weer op scherp worden gezet. Voor

nog heel lang worden opgebleven.

Met een ernstig gezicht kweet zij zich

Sascha was dat helemaal niet nodig.

Pas na het voorleesuurtje, toen ook

van die taak. En jawel, er stroomde

Stil en met grote ogen lad ze naar het

haar vlammetje voor even was

water door een slang, waarmee een

gebeuren zitten kijken Maar onmid-

gedoofd, zeeg opa uitgeput neer in

scheef emmertje werd gevuld dat kan-

dellijk nadat de laatste <lap had

zijn luie stoel. Potentiële energie.

telde. Een kaars brandde een touwtje

geklonken, zette haar eigen potentiële

Maar voorlopig geen beweging meer

door, er klapte een ballon, een fiets

energie zich weer om in kinetische en

in te krijgen.

kwam draaiend aan een touw naar

rende zij onvermoeibaar trap op, trap

beneden, sloeg een bloemenvaas van

af om zichzelf met bel- il

vrije Universiteit

amsterdam

van katrol-

Cert J. Peelen

Column

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen